Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Antygona
W VI rozdziale „Poetyki” Arystoteles utworzył i zdefiniował jedną z podstawowych kategorii tragedii – katharsis. Dzieło antyczne miało oddziaływać na odbiorcę: wzbudzić u widza litość i trwogę, a przez to „oczyścić” go wewnętrznie, tak, by rozładował tkwiące w nim emocje, a co za tym idzie, stał się lepszym człowiekiem, zrozumiał tajemnicę losu i pogodził się z nią.
Klasyczne reguły a dramat szekspirowski
Klasyczne reguły stanowiące o charakterze dramatu antycznego i tragedii greckiej złamał Wiliam Szekspir – twórca dramatu nowożytnego. Dramat szekspirowski, podobnie jak i antyczny, zaczyna się prologiem (wstępem) i kończy katastrofą. Antyczny „preferował” wiersz w oparciu o iloczas – różnice w długości wymawiania samogłosek i sylab - a szekspirowski posługiwał się między innymi wierszem białym (bezrymowym) i prozą. Postacie występujące w teatrze antycznym pochodziły tylko w wyższych sfer, natomiast w szekspirowskim „obrazowano” różne warstwy społeczne. Ponadto czynami bohaterów starożytnych kierowali bogowie, u Szekspira „każdy był kowalem swojego losu”. W świecie przedstawionym - w antyku - niedopuszczalne było łączenie wątków fantastycznych z rzeczywistymi, świat ludzi i bogów był wyraźnie rozgraniczony, inaczej w teatrze szekspirowskim – tu „mieszanie” takich motywów było naturalne. W dodatku sceny śmierci, zabójstw rozgrywały się na oczach widzów, a nie jak w dramatach greckich – relacjonował je aktor. Role w antyku grali aktorzy-mężczyźni w maskach (również partie kobiece), a w teatrze szekspirowskim – młodzi chłopcy. Dekoracja starożytna była uboga, u Szekspira bogata i zmienna (ubrania, rekwizyty).
Innymi, równie ważnymi, wyznacznikami tragedii greckiej były:
Zasada trzech jedności: czasu, miejsca i akcji.
· Jedność czasu – akcja musiała się rozegrać w ciągu doby, między wschodem a zachodem słońca.
· Jedność miejsca – miejsce akcji było stałe. Akcja działa się tylko w jednym miejscu.
· Jedność akcji – akcja dotyczyła jednego problemu, jednego wątku: „fabuła jest przestawieniem czynności jednolitej i skończonej, a części zdarzeń muszą się tak łączyć, że gdyby tylko jedną z nich przestawiło się lub usunęło, całość by się zepsuła lub rozpadła.” (Arystoteles).Cechy tragedii antycznej
Autor: Ewa PetniakW VI rozdziale „Poetyki” Arystoteles utworzył i zdefiniował jedną z podstawowych kategorii tragedii – katharsis. Dzieło antyczne miało oddziaływać na odbiorcę: wzbudzić u widza litość i trwogę, a przez to „oczyścić” go wewnętrznie, tak, by rozładował tkwiące w nim emocje, a co za tym idzie, stał się lepszym człowiekiem, zrozumiał tajemnicę losu i pogodził się z nią.
Klasyczne reguły a dramat szekspirowski
Klasyczne reguły stanowiące o charakterze dramatu antycznego i tragedii greckiej złamał Wiliam Szekspir – twórca dramatu nowożytnego. Dramat szekspirowski, podobnie jak i antyczny, zaczyna się prologiem (wstępem) i kończy katastrofą. Antyczny „preferował” wiersz w oparciu o iloczas – różnice w długości wymawiania samogłosek i sylab - a szekspirowski posługiwał się między innymi wierszem białym (bezrymowym) i prozą. Postacie występujące w teatrze antycznym pochodziły tylko w wyższych sfer, natomiast w szekspirowskim „obrazowano” różne warstwy społeczne. Ponadto czynami bohaterów starożytnych kierowali bogowie, u Szekspira „każdy był kowalem swojego losu”. W świecie przedstawionym - w antyku - niedopuszczalne było łączenie wątków fantastycznych z rzeczywistymi, świat ludzi i bogów był wyraźnie rozgraniczony, inaczej w teatrze szekspirowskim – tu „mieszanie” takich motywów było naturalne. W dodatku sceny śmierci, zabójstw rozgrywały się na oczach widzów, a nie jak w dramatach greckich – relacjonował je aktor. Role w antyku grali aktorzy-mężczyźni w maskach (również partie kobiece), a w teatrze szekspirowskim – młodzi chłopcy. Dekoracja starożytna była uboga, u Szekspira bogata i zmienna (ubrania, rekwizyty).
Innymi, równie ważnymi, wyznacznikami tragedii greckiej były:
Zasada trzech jedności: czasu, miejsca i akcji.
· Jedność czasu – akcja musiała się rozegrać w ciągu doby, między wschodem a zachodem słońca.
· Jedność miejsca – miejsce akcji było stałe. Akcja działa się tylko w jednym miejscu.
Zasada decorum – stosowność stylu względem gatunku i tematu, zgodność treści i formy. Tragedię winien cechować styl patetyczny – podniosły sposób mówienia.
Reguła trzech aktorów – wprowadził ją Sofokles. Mimo większej ilości osób, które brały udział w przedstawieniu, na scenie jednocześnie mogło pozostawać tylko trzech aktorów (oprócz chóru i przodownika).
Autorzy sztuk czerpali z mitów, Homera i współczesności, ale uwzględniano przede wszystkim mitologiczną motywację wydarzeń.
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies