Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Antygona
Kreon to również, prócz Antygony, czołowa postać dramatu Sofoklesa. Jest ojcem Hajmona i mężem Eurydyki. Tron w Tebach obejmował dwukrotnie – pierwszy raz po śmierci Lajosa, którego uśmiercił Edyp i ponownie – po ustąpieniu Edypa, gdy ów zrozumiał sens przepowiedni. Synowie Edypa toczyli wówczas między sobą walkę o władzę, a gdy podczas niej polegli, Kreonowi ponownie przypadła w udziale królewska korona.
Chciał być władcą roztropnym i sprawiedliwym, szanującym zasady demokratyczne i słuchającym głosu ludu. Podczas spotkania z Radą Starców zapewniał, że będzie przedkładał dobro publiczne nad dobro prywatne:
„Za najgorszego uważałbym pana.
A gdyby wyżej nad dobro publiczne
Kładł zysk przyjaciół, za nic bym go ważył.”
W imię sprawiedliwości właśnie starał się nie dopuścić, by taki sam pośmiertny los spotkał obrońcę Teb - Eteokla i zdrajcę, najeźdźcę (Polinika), którego celem było działanie przeciw miastu. Być może nie do końca zdawał sobie sprawę, że swoim zakazem znieważa prawa bogów, ingeruje w nie. Strażnik informował go o „podejrzanym” działaniu - ktoś ośmielił się przysypać zwłoki piaskiem, a nikogo przy tym nie ujęto, ponadto zwierzyna, na której pastwę wystawiono ciało, nie kąsała zmarłego.
Kreon zignorował te informacje, stał się podejrzliwy, zasugerował, że ktoś uczynił to dla zysku. Dopiero zapowiedź nieszczęść, które miały dotknąć rodzinę królewską, przywiodły władcę do opamiętania. Wpierw jednak wydał swój ukaz i wyrok na oskarżonego. Buntowniczką łamiącą prawo państwa okazała się jego przyszła synowa – Antygona, narzeczona Hajmona. I w tym przypadku król znów musiał wykazać się sprawiedliwością, przecież tak obiecywał, nie mógł zatem podważyć swojego autorytetu i być niekonsekwentnym.
Nie pomogła nawet interwencja syna. Podczas dialogu z Hajmonem ujawnia się pyszałkowatość króla, fałszywie pojęta duma, która nie dopuszcza, by autorytet władcy podważyła kobieta, i to z najbliższego otoczenia:
„Tak więc wypada strzec prawa i władzyKreon – charakterystyka szczegółowa
Autor: Ewa PetniakKreon to również, prócz Antygony, czołowa postać dramatu Sofoklesa. Jest ojcem Hajmona i mężem Eurydyki. Tron w Tebach obejmował dwukrotnie – pierwszy raz po śmierci Lajosa, którego uśmiercił Edyp i ponownie – po ustąpieniu Edypa, gdy ów zrozumiał sens przepowiedni. Synowie Edypa toczyli wówczas między sobą walkę o władzę, a gdy podczas niej polegli, Kreonowi ponownie przypadła w udziale królewska korona.
Chciał być władcą roztropnym i sprawiedliwym, szanującym zasady demokratyczne i słuchającym głosu ludu. Podczas spotkania z Radą Starców zapewniał, że będzie przedkładał dobro publiczne nad dobro prywatne:
„Za najgorszego uważałbym pana.
A gdyby wyżej nad dobro publiczne
Kładł zysk przyjaciół, za nic bym go ważył.”
W imię sprawiedliwości właśnie starał się nie dopuścić, by taki sam pośmiertny los spotkał obrońcę Teb - Eteokla i zdrajcę, najeźdźcę (Polinika), którego celem było działanie przeciw miastu. Być może nie do końca zdawał sobie sprawę, że swoim zakazem znieważa prawa bogów, ingeruje w nie. Strażnik informował go o „podejrzanym” działaniu - ktoś ośmielił się przysypać zwłoki piaskiem, a nikogo przy tym nie ujęto, ponadto zwierzyna, na której pastwę wystawiono ciało, nie kąsała zmarłego.
Kreon zignorował te informacje, stał się podejrzliwy, zasugerował, że ktoś uczynił to dla zysku. Dopiero zapowiedź nieszczęść, które miały dotknąć rodzinę królewską, przywiodły władcę do opamiętania. Wpierw jednak wydał swój ukaz i wyrok na oskarżonego. Buntowniczką łamiącą prawo państwa okazała się jego przyszła synowa – Antygona, narzeczona Hajmona. I w tym przypadku król znów musiał wykazać się sprawiedliwością, przecież tak obiecywał, nie mógł zatem podważyć swojego autorytetu i być niekonsekwentnym.
Nie pomogła nawet interwencja syna. Podczas dialogu z Hajmonem ujawnia się pyszałkowatość króla, fałszywie pojęta duma, która nie dopuszcza, by autorytet władcy podważyła kobieta, i to z najbliższego otoczenia:
I nie ulegać niewiast samowoli.”
Kreon strofuje syna, nazywa go „niskim duchem na służbie kobiety”, tym samym lekceważy uczucia Hajmona, nie szanuje ich, a może po prostu nie rozumie. Podobnie jak nie pojmuje działania Antygony, jej siostrzanej miłości, wiary w bogów i respektowania przez nią obyczajów. Podąża ścieżką rozsądku, zapominając o drodze serca. Z czasem stąpanie po tej ścieżce zamienia się w zuchwalstwo, zarozumiałość, władca zapomina wówczas o prawdach i prawach „odgórnych”, co staje się to przyczyną jego klęski. Tyrezjasz wyrzuca mu brak rozsądku, który zastąpiła pycha:
„Ciężko ty na tę zapadłeś chorobę.”
W ostatniej scenie (Eksodosie) widzimy go jako złamanego nieszczęściami przywódcę państwa, gnębionego poczuciem winy i wyrzutami sumienia:
„Przedwczesne losy porwały mi syna,
Mój obłęd zmiażdżył to życie.”
„Czyż ja nie na dnie już nieszczęścia głębi?”
Kreon, podobnie jak Antygona, jest bohaterem tragicznym. On również musi wybierać pomiędzy równorzędnymi racjami: dobrem ogółu a dobrem prywatnym, zachowaniem autorytetu władcy a podważeniem go.
W jego rozumieniu działa w obronie interesów państwa, pragnie sprawiedliwości i by jej dowieść skazuje na śmierć narzeczoną syna, ale jego zachowanie jest tu w pewnym sensie usprawiedliwione.
Gdyby darował winę Antygonie, uznano by, że sprzeniewierza się własnym zasadom, posądzono o stronniczość. Rozczarowuje go opinia ludu, który zaczyna opowiadać się po stronie Antygony. Donosi mu o tym Hajmon:
„Mam ja tę wyższość nad tobą, że mogę
Poznać, co ludzie mówią, czynią, ganią,
Bo na twój widok zdejmuje ich trwoga (...)”
Uważa, że społeczeństwo powinno popierać władcę i nie kwestionować jego decyzji. Początkowo Kreon opowiada się za ideą państwa demokratycznego, ale z czasem, gdy obawia się, że jego autorytet zostanie „nadszarpnięty”, zaczyna sprawować rządy autorytarne:
strona: 1 2
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies