Róża - wiadomości wstępne ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Barok

Róża - wiadomości wstępne

Autor: Karolina Marlêga

„Róża od wieków dawaÅ‚a natchnienie pisarzom. WspomniaÅ‚am już Horacego, Kochanowskiego, przywoÅ‚am jeszcze Anakreonta, Dantego, Roman de la Rose, a z utworów dwudziestowiecznych choćby MaÅ‚ego ksiÄ™cia Antoine'a Saint-Exupéry'ego czy ImiÄ™ róży Umberta Eco. W literaturze polskiej również odnajdujemy motyw róży. W antologii Jacka Kolbuszewskiego Strofy o kwiatach (1981) zamieszczono wiele wierszy na jej temat. Zwraca uwagÄ™, iż florystyczna poezja doby przedromantycznej reprezentowana jest niemal wyÅ‚Ä…cznie przez utwory poÅ›wiÄ™cone róży, tak jakby inne kwiaty nie zasÅ‚ugiwaÅ‚y na zainteresowanie. PrzywoÅ‚uje siÄ™ w zbiorze wiersze Jana Kochanowskiego, Daniela Naborowskiego, Wespazjana Kochanowskiego, Franciszka KarpiÅ„skiego, Marii Wirtemberskiej, Szymona Konopackiego, Jana Nepomucena KamiÅ„skiego, opiewajÄ…ce piÄ™kno kwiatu i wykorzystujÄ…ce jego znaczenie metaforyczne. W okresie romantyzmu róża zaczęła być traktowana jak inne, chÄ™tnie opisywane przez poetów, kwiaty. Ponowny tryumf przezywa na przeÅ‚omie dziewiÄ™tnastego i dwudziestego wieku. „Gdyby sporzÄ…dzić listÄ™ najpopularniejszych kwiatów w poezji MÅ‚odej Polski, to zdecydowanie pierwsze miejsce uzyskaÅ‚aby królowa kwiatów, purpurowa róża” - pisze znawca problemu Ireneusz Sikora (…). Powojenna poezja polska również wykorzystuje motyw róży. Wystarczy przywoÅ‚ać tu znane, a bardzo siÄ™ różniÄ…ce teksty Tadeusza Różewicz (Róża) i Zbigniewa Herberta (O róży)” - fragment artykuÅ‚u Alicji Nowakowskiej („Róża w jÄ™zyku i kulturze”, „JÄ™zyk a kultura”, tom 16, WrocÅ‚aw 2001)
Fragment artykuÅ‚u Alicji Nowakowskiej doskonale nakreÅ›la skalÄ™ popularnoÅ›ci motywu róży w kulturze Å›wiatowej oraz naszej rodzimej (inne przykÅ‚ady: „Tajemniczy ogród” Frances Hodgson-Burnett, „Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach” Jan Kasprowicz, „Ballada o róży nieznanej” Leopold Staff, „Róża” Maria Pawlikowska–Jasnorzewska).

Ten piękny kwiat stał się inspiracją się wielu pisarzy i poetów. Dzięki niemu stworzyli nieśmiertelne metafory czy ponadczasowe porównania:
„Gdy ktoÅ› kocha różę, której jedyny okaz znajduje siÄ™ na jednej z milionów gwiazd, wystarczy mu na nie spojrzeć, aby być szczęśliwym. Mówi sobie: Na którejÅ› z nich jest moja róża...” - „MaÅ‚y Książę” Antoine de Saint-Exupéry;

„Nie czas żaÅ‚ować róż, gdy pÅ‚onÄ… lasy” - Juliusz SÅ‚owacki „Lilla Weneda”;

„Jedna róża to piÄ™kno. Dziesięć róż to coÅ› drogiego. Sto róż to nuda. TysiÄ…c róż, kapujesz?” - „Kiedy byÅ‚em dzieÅ‚em sztuki” Éric-Emmanuel Schmitt;

„MÄ™drzec to ten, kto na drodze peÅ‚nej kolców wyhodować potrafi różę” - Ryūnosuke Akutagawa;

„Nikt nie powinien dawać mniej, niż już kiedyÅ› daÅ‚, nie daje siÄ™ róż, żeby nastÄ™pnego dnia dać pustyniÄ™” - „Historia oblężenia Lizbony” José Saramago;

„Kobieta jest jak róża: na to ma kolce, by je owijać pÅ‚atkami” - Julian Tuwim;

„Ach ta róża! ach ta róża!
Co siÄ™ w twoje okno wdziera,
Na pokusy mnie wystawia,
Sen i spokój mi odbiera...” - Adam Asnyk „Róża”;

„A wszystkie róże sÄ… biaÅ‚e,
tak białe, jak moja rozpacz,
i nie dlatego są białe,
że to Å›nieg na nich pozostaÅ‚” - Federico Garcia Lorca, „Pieśń jesienna”;

„Czemu w jesieni zawsze mgÅ‚y
mroźny wiatr w suchych liściach sepleni
czyż nigdy nikt nie widział róż
kwitnÄ…cych w jesieni” - Adam Augustyn, „Czemu w jesieni”;

„Czerwona róża nie jest egoistkÄ…, pragnÄ…c pozostać czerwonÄ… różą. ByÅ‚aby strasznÄ… egoistkÄ…, gdyby chciaÅ‚a, by wszystkie kwiaty w ogrodzie byÅ‚y czerwone i byÅ‚y różami” - Oscar Wilde;

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Morsztyn Jan Andrzej
Niestatek (Oczy sÄ… ogieÅ„…) - interpretacja i analiza
Do trupa. Sonet - interpretacja i analiza
Cuda miłości. Sonet - interpretacja i analiza
Niestatek (Prędzej kto wiatr w wór zamknie, prędzej i promieni...) - interpretacja i analiza

Naborowski Daniel
Na oczy królewny angielskiej - interpretacja i analiza
Krótkość żywota - interpretacja i analiza
Krótkość żywota - wiadomosci wstępne
Róża - interpretacja i analiza
Róża - wiadomości wstępne

Potocki Wacław
Człowiek - interpretacja i analiza
CzÅ‚owiek – igrzysko Boże - interpretacja i analiza
Veto albo nie pozwalam - interpretacja i analiza
Veto albo nie pozwalam - geneza

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies