Towarzystwo przy drzwiach, złożone z młodzieży i dwóch Starych Polaków, stanowi przeciwieństwo towarzystwa stolikowego. Rozmawiają o sprawach aktualnych, ważnych dla kraju. Poruszają temat prześladowań na Litwie, gdzie sytuacja przedstawia się gorzej niż w Polsce, ponieważ „tam krew się leje, od pałki i bata”. Krytykują zachowanie obecnej w salonie elity towarzyskiej, ich bezmyślność i z żalem stwierdzają, że tacy, jak tamci stoją na czele narodu. Są świadomi tego, że muszą trzymać się razem, łączyć, gdyż rozdzieleni zginą marnie.

Patriotami są również więźniowie, przetrzymywani przez Senatora, ofiary prześladowań i nieudowodnionego spisku. Są solidarni i niezłomni wobec swoich oprawców, pełni nienawiści do cara. W obliczu męczeństwa podczas przesłuchań wykazują się odwagą i ogromną przyjaźnią – wolą być katowani, niż wydać przyjaciół. Czasami decydują się na ostateczny krok – samobójstwo, jak wspomniany przez Adolfa Ksawery czy młodziutki Rollison. Są dumni ze swojej narodowości, bronią jej i nie dają się zniszczyć.

Scena VIII ukazuje jeszcze jedną grupę Polaków. Są to zdrajcy narodu, poplecznicy Senatora, którzy, żerując na ludzkim nieszczęściu, starają się mu przypodobać. To chyba najgorsza forma zdrady, jaką może przybrać społeczeństwo w obliczu klęski. Osoby takie, jak Pelikan i Doktor, wyrzekły się swojej narodowości poprzez zaprzedanie się rządowi carskiemu. Rywalizują o względy Nowosilcowa, są fałszywi i zakłamani. Każdy chce być pierwszy, byle tylko Senator zauważył ich starania i docenił je.

Doktor jest jak pies, łaszący się do ręki Namiestnika, lecz nie wie, że nudzi go. Pelikan, okrutny i podły, podsuwa pomysł ułatwienia Rollisonowi samobójstwa. Cały fałsz sprzedawczyków ujawnia się podczas sceny balu. Za plecami Senatora szydzą z jego pijaństwa. Dostrzegają jego okrucieństwo, lecz prawią mu komplementy, zachwalając lekkość ruchów, świetność i przepych zorganizowanego przez niego przyjęcia. Wśród nich można odnaleźć nielicznych patriotów polskich, którzy są zmuszeni do uczestniczenia w zabawie. Starosta nie przyprowadza ze sobą córki, aby nie spodobała się Namiestnikowi, który lubi otaczać się pięknymi kobietami. Stwierdza ze smutkiem, że młodzież polska siedzi w więzieniach, a oni muszą uczestniczyć w balu. Jest też grupa młodych studentów, którzy najchętniej zabiliby Senatora, lecz wiedzą, że na jego miejscu pojawi się ktoś inny, równie oddany carowi, a ten czyn pogorszyłby i tak złą sytuację polskiej młodzieży.

Wśród Polaków są również tacy, którzy zostali zmuszeni do zaprzedania własnej narodowości. Taką osobą jest Kapral, stary legionista, który siłą został – jak sam mawia – oszpecony carskim mundurem.

Społeczeństwo polskie można więc podzielić na trzy grupy. Jedną stanowią ludzie obojętni na losy państwa, żyjący balami i modą francuską. Drugą grupę tworzą prawdziwi patrioci, oddani sprawie narodowej, ponoszący ofiarę swojego oddania ojczyźnie. Do trzeciej grupy należy zaliczyć tych, którzy wyrzekli się polskości i zostali sprzedawczykami w imię własnych interesów.

Szybki test:

Towarzystwo stolikowe w III cz. „Dziadów” rozmawia po:
a) francusku
b) rosyjsku
c) polsku
d) litewsku
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Dziady cz. I

„Dziady” cz. I - streszczenie szczegółowe

Dziady cz. II

Czas i miejsce akcji oraz wątki w „Dziadach cz. II” „Dziady”cz. II - streszczenie szczegółowe „Dziady” cz. II - krótkie streszczenie Ludowość w „Dziadach cz. II” Geneza II cz. „Dziadów” „Dziady cz. II” jako synteza dramatu romantycznego i antycznego „Dziady” cz. II - charakterystyka postaci Wymień opisane w przedmowie fakty dotyczące obrzędu dziadów, które mają odzwierciedlenie w tekście dramatu Adama Mickiewicza Rodzaje duchów w „Dziadach” cz. II Obrzęd dziadów i jego funkcja w dramacie Prawdy moralne w II cz. „Dziadów” Cechy II cz. „Dziadów” jako dramatu romantycznego Kompozycja i styl „Dziadów” cz. II Plan wydarzeń „Dziadów cz. II” Przebieg obrzędu „Dziadów” w punktach Najważniejsze problemy II cz. Dziadów” Wina, kara i sposób odkupienia w „Dziadach” cz. II Tematyka II cz. „Dziadów” Znaczenie tytułu dramatu „Dziady”? Znaczenie motta w „Dziadach” cz. II Na czym polegał obrzęd „Dziadów” Kim była ostatnia zjawa z „Dziadów” Adama Mickiewicza? Charakterystyka pasterki Zosi w „Dziadach” cz. II Motywy w „Dziadach” cz. II

Dziady cz. III

Czas i miejsce akcji oraz wątki w III cz. „Dziadów” „Dziady” cz. III - streszczenie szczegółowe „Dziady” jako dramat romantyczny „Wielka Improwizacja” - monolog wygłoszony przez Konrada Okoliczności powstania „Dziadów" cz. III „Polska – Chrystusem narodów” czy „Polska – Winkelriedem narodów” – dwie koncepcje mesjanizmu „Dziady” cz. III jako dramat romantyczny i arcydramat polski Interpretacja Wielkiej Improwizacji Martyrologia narodu polskiego w III cz. „Dziadów” Struktura i konstrukcja świata przedstawionego W III części „Dziadów” Mesjanizm „Dziadów” cz. III Tematyka „Dziadów” cz. III Interpretacja Małej Improwizacji Obraz społeczeństwa rosyjskiego w III cz. „Dziadów” Obraz społeczeństwa polskiego w III cz. „Dziadów” Postawa Konrada wobec Boga w „Wielkiej Improwizacji” Historia Rollisona Historia Cichowskiego Interpretacja Widzenia Księdza Piotra Widzenie Ewy – interpretacja sceny IV dramatu Motyw Polaków w III cz. „Dziadów” Plan wydarzeń III cz. „Dziadów” „Dziady” cz. III - charakterystyka postaci Sens przemiany głównego bohatera dziadów Gustawa w Konrada Scharakteryzuj grupę przy stoliku i grupę przy drzwiach ze sceny VII „Salon warszawski” Scharakteryzuj Konrada jako wieszcza Pani Rollison jako przykład matki-Polki „Pieśń zemsty” Konrada Motywy obecne w „Dziadach” cz. III

Dziady cz. IV

Czas i miejsce akcji oraz wątki w IV cz. „Dziadów” „Dziady” cz. IV - streszczenie szczegółowe Konrad jako romantyczny Prometeusz (bunt prometejski) Portret tragicznego kochanka i romantycznego bohatera z IV cz. Dziadów Kompozycja i styl III cz. „Dziadów” Gustaw z IV cz. „Dziadów” jako bohater werterowski Biografia romantycznego kochanka, w IV cz. „Dziadów” „Dziady cz. IV” - charakterystyka postaci „Dziady” cz. IV jako romantyczne studium miłości Spór światopoglądowy – polemika Gustawa – romantyka z Księdzem – racjonalistą Plan wydarzeń IV części „Dziadów”

Inne

Ballada „Upiór” - interpretacja Geneza „Dziadów” Mickiewicza Życiorys Adama Mickiewicza Motywy literackie w „Dziadach” Mickiewicza W jaki sposób Mickiewicz buduje nastrój w „Dziadach” Najważniejsze inscenizacje „Dziadów” Mickiewicz - kalendarium twórczości Życie i twórczość Adama Mickiewicza - kalendarium Opinie wybitnych o Mickiewiczu Najważniejsze cytaty „Dziadów” Czym różni się patriotyzm romantyczny od patriotyzmu współczesnego Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies