Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Dżuma
Egzystencjalizm to głęboko zakorzeniony w literaturze nurt filozoficzny. Filozofia ta jest bardzo niesystematyczna, nieuporządkowana. Punktem wyjścia jest punkt widzenia człowieka.
Można wyróżnić jego dwa typy.
Egzystencjalizm:
1. ateistyczny (przedstawiciele: Jean Paul Sartre i Albert Camus),
2. teistyczny (Gabriel Marcel, on jako pierwszy użył pojęcia „egzystencjalizm”, Karl Jaspers).
Camus reprezentuje egzystencjalizm ateistyczny. Zakłada on, że egzystencja wyprzedza esencję. Mówi o tym, że nie ma stałych cech, kryteriów, które mogłyby określić człowieka. Człowiek zmienia się tak często, że trudno powiedzieć, iż on jest. Według egzystencjalizmu ateistycznego jednostka ludzka „staje się”, jest trudna do ujęcia. Człowiek kształtuje się sam przez całe życie. Jest bytem wolnym i sam decyduje o swoich losach.
U Camusa najbardziej uwidacznia się literackość egzystencjalizmu. Zawiera on swoje tezy filozoficzne w pisanych przez siebie dziełach literackich. Absurdalność otaczającego nas świata, to główna myśl autora Dżumy.
Świat nie niesie ze sobą odpowiedzi na pytania człowieka. Pozostaje głuchy na jego krzyk. Nie realizuje żadnego konkretnego celu. Nie istnieje żadna transcendentna miara, ani obiektywne spojrzenie Boga na człowieka. „Nieszczęśliwa wolność” to teza mówiąca o konieczności heroicznego spełnienia człowieczeństwa. Pomimo świadomości absurdu. Camus uważał też, że należy buntować się wobec wszystkich ideologii. Bunt to wyrażanie własnego „ja”.
W Dżumie postawę egzystencjalistyczną przyjmują głównie Rieux i Tarrou. Doktor mówi: „Zbawienie człowieka to zbyt wielkie słowo dla mnie. Nie idę tak daleko. Interesuje mnie jego zdrowie, przede wszystkim zdrowie”. Daje do zrozumienia, że najważniejsze dla niego jest ratowanie życia ludzkiego. Zależy mu na jak najlepszym wypełnianiu swoich lekarskich obowiązków. „Najważniejsze to dobrze wykonywać swój zawód”.
Walka z zarazą niesie ze sobą śmierć. Jest to dla niego czymś naturalnym i oczywistym. Nie mógłby się przyglądać epidemii z założonymi rękami. Wyrzuty sumienia nie dałyby mu wtedy spokoju. Bierze na siebie wielką odpowiedzialność i nie oczekuje w zamian poklasku. Doskonale zdaje sobie sprawę z ulotności i kruchości ludzkiego życia. Nie daje nigdy za wygraną. Choć na jakiś czas stara się przedłużać żywoty swoich pacjentów: „[Tarrou] – (...) Ale pańskie zwycięstwa zawsze będą tymczasowe, tylko tyle. [Rieux] – Zawsze, wiem o tym! Ale to nie powód, żeby zaniechać walki”. Egzystencjalizm w „Dżumie”
Autor: Karolina MarlgaEgzystencjalizm to głęboko zakorzeniony w literaturze nurt filozoficzny. Filozofia ta jest bardzo niesystematyczna, nieuporządkowana. Punktem wyjścia jest punkt widzenia człowieka.
Można wyróżnić jego dwa typy.
Egzystencjalizm:
1. ateistyczny (przedstawiciele: Jean Paul Sartre i Albert Camus),
2. teistyczny (Gabriel Marcel, on jako pierwszy użył pojęcia „egzystencjalizm”, Karl Jaspers).
Camus reprezentuje egzystencjalizm ateistyczny. Zakłada on, że egzystencja wyprzedza esencję. Mówi o tym, że nie ma stałych cech, kryteriów, które mogłyby określić człowieka. Człowiek zmienia się tak często, że trudno powiedzieć, iż on jest. Według egzystencjalizmu ateistycznego jednostka ludzka „staje się”, jest trudna do ujęcia. Człowiek kształtuje się sam przez całe życie. Jest bytem wolnym i sam decyduje o swoich losach.
U Camusa najbardziej uwidacznia się literackość egzystencjalizmu. Zawiera on swoje tezy filozoficzne w pisanych przez siebie dziełach literackich. Absurdalność otaczającego nas świata, to główna myśl autora Dżumy.
Świat nie niesie ze sobą odpowiedzi na pytania człowieka. Pozostaje głuchy na jego krzyk. Nie realizuje żadnego konkretnego celu. Nie istnieje żadna transcendentna miara, ani obiektywne spojrzenie Boga na człowieka. „Nieszczęśliwa wolność” to teza mówiąca o konieczności heroicznego spełnienia człowieczeństwa. Pomimo świadomości absurdu. Camus uważał też, że należy buntować się wobec wszystkich ideologii. Bunt to wyrażanie własnego „ja”.
W Dżumie postawę egzystencjalistyczną przyjmują głównie Rieux i Tarrou. Doktor mówi: „Zbawienie człowieka to zbyt wielkie słowo dla mnie. Nie idę tak daleko. Interesuje mnie jego zdrowie, przede wszystkim zdrowie”. Daje do zrozumienia, że najważniejsze dla niego jest ratowanie życia ludzkiego. Zależy mu na jak najlepszym wypełnianiu swoich lekarskich obowiązków. „Najważniejsze to dobrze wykonywać swój zawód”.
Camus, jako przedstawiciel egzystencjalizmu ateistycznego, daje wyraz swoim poglądom w zdaniu: „(…)gdyby wierzył we wszechmogącego Boga, przestałby leczyć ludzi zostawiając Bogu tę troskę”. Podobnie postępuje Tarrou, dla którego opór wobec dżumy, czyli śmierci, jest czymś wrodzonym. Powołuje do życia formacje sanitarne i do końca stoi na ich czele. Wytrwale walczy z epidemią. Pracuje dniami i nocami z narażeniem własnego życia. Tarrou to typ człowieka, który wziął los w swoje ręce. Uciekł z bogatego domu, by walczyć z szeroko pojętą karą śmierci. Przekonuje: „Mam wstręt do wyroków śmierci”. Sam decyduje o swoim życiu. Podobnie jak Rieux, nie robi z siebie bohatera. Ciężko i sumiennie pracuje, by ratować ludzkie życia.
Trzecią postacią, która wykazuje postawę egzystencjalistyczną jest Rambert. Uświadamia sobie, że niczym nie różni się od pozostałych mieszkańców miasta. Decyduje się pozostać w Oranie by walczyć z dżumą. Staje się przez to przedstawicielem tego nurtu filozoficznego.
Ludność miasta także wykazuje cechy egzystencjalizmu. Nie poddaje się dżumie i za wszelką cenę chce chronić swoje życie. Nikt nie chce ginąć absurdalną śmiercią, jaką niesie ze sobą choroba. Zagrożenie, jakie odczuwają, powoduje ich aktywność. Chęć działania.
Szybki test:
Według egzystencjalizmu ateistycznego jednostka ludzka:a) wszystkie odpowiedzi są poprawne
b) „staje się”
c) jest trudna do ujęcia
d) jest zmienna
Rozwiązanie
W „Dżumie” postawę egzystencjalistyczną przyjmują głównie:
a) Rieux i Tarrou
b) Tarrou i Grand
c) Grand i ojciec Paneloux
d) Rieux i Cottard
Rozwiązanie
Camus reprezentuje egzystencjalizm:
a) metafizyczny
b) ateistyczny
c) teistyczny
d) ułomny
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies