Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Ferdydurke

Ekranizacje prozy Gombrowicza

Autor: Karolina Marlga

Słynna i wywołująca skrajne emocje powieść Gombrowicza doczekała się wielu ekranizacji i teatralnych adaptacji.

Ferdydurke wyreżyserował w 1991 roku Jerzy Skolimowski.

Scenariusz napisanł wraz z Josephem Kay`em, Johnem Yorickem. Film Ferdydurke (Thirty Door Key) to dzieło polsko-angielko-francuskie. W głównych rolach wystąpili: Iain Glen, Robert Stephens, Crispin Glover, Marek Probosz, Artur Żmijewski, Judith Godreche, Beata Tyszkiewicz, Dorota Stalińska, Jan Peszek, Tadeusz Łomnicki, Jerzy Skolimowski, Fabienne Babe.

W recenzjach obrazu czytamy: Witold Gombrowicz należy do pisarzy, których proza wyjątkowo trudno przekłada się na język filmu. Jerzy Skolimowski podjął to ryzyko, dokonując adaptacji Ferdydurke, choć przyznawał później, że był to najtrudniejszy projekt, z jakim miał do czynienia. Chciał jednak przybliżyć Gombrowicza także zachodniej publiczności, pośrednio też zachodniemu czytelnikowi.

Film spotkał się z różnymi opiniami, zachodnia krytyka przyjęła go na ogół znacznie lepiej niż polska. Ale i w kraju doceniono fakt, że Skolimowski starał się być wierny Gombrowiczowskiej filozofii, ukazując groteskowo zdeformowaną rzeczywistość, a jednocześnie przekładając bogactwo słownych gier i zabaw na wizualne środki filmu. Jego Ferdydurke jest widowiskiem bogatym w ruch, postacie, symbole i zdarzenia. Powieść została wydana w 1937 r., ale Skolimowski przeniósł akcję na ostatnie miesiące lata 1939 roku.
.

Inną przeniesioną na ekran powieścią Gombrowicza jest Pornografia z 2003 roku. Wyreżyserował Jan Jakub Kolski spotkała się z przychylnymi recenzjami. Wśród nagród, które zdobył film najważniejsze są: nagroda za pierwszoplanową rolę męską dla Krzysztofa Majchrzaka, nagroda za drugoplanową rolę męską dla Jana Frycza, nagroda za muzykę, nagroda za dźwięk oraz nagroda publiczności na FPFF w Gdyni, 2003; Nagroda Georgesa Delerue`a za najlepszą muzykę dla Zygmunta Koniecznego na FLANDERS INTERNATIONAL FILM FESTIVAL, Gandawa 2003.

Recenzje również nie pozostawiają cienia wątpliwości, że film jest wybitną produkcją: „Jest to kino mistrzowskie, poczynając od doskonałych kreacji wszystkich aktorów, poprzez subtelny sposób narracji filmowej, a na zachwycających zdjęciach kończąc". (Roderick Conway Morris, "International Herald Tribune").
W recenzji Barbary Hollender zamieszczonej w „Rzeczpospolitej” czytamy: „Kolski zrobił film znakomity, w którym jest wszystko: duch Gombrowicza, nastrój dekadencji, zmaganie się z polskimi mitami, wyrafinowana gra intelektu, ale także konflikty najprostsze - między naturą a kulturą, między młodością a starością”.

W 2015 roku na ekrany wszedł "Kosmos" w reżyserii Andrzeja Żuławskiego

W recenzji krytyka filmowego - Piotra Czerkawskiego - czytamy:
Ostatni film Andrzeja Żuławskiego to testament utrzymany w tonie prowokacyjnej fraszki. "Kosmos" jest także bez wątpienia najbardziej udaną ekranizacją twórczości Witolda Gombrowicza. [...] reżyser zdołał uniknąć błędów, które zgubiły jego poprzedników – Jerzego Skolimowskiego i Jana Jakuba Kolskiego. Inaczej niż pierwszy z nich, Żuławski nie został sparaliżowany kultowym statusem literackiego pierwowzoru. W przeciwieństwie do Kolskiego nie uległ natomiast pokusie ograniczenia uniwersalności Gombrowicza i oddania go w niewolę historycznego kontekstu. Zamiast tego wykazał się wobec "Kosmosu" ożywczą dezynwolturą.

Nie chodzi tylko o to, że przeniósł akcję z lat trzydziestych do współczesności i wyprowadził ją z ojczyzny do zachodniej Europy. Twórca [...] poszedł znacznie dalej – najmroczniejszą w dorobku polskiego pisarza powieść rozświetlił humorem i zamienił w chuligański wybryk. Choć bez wątpienia dokonał przy tym twórczej zdrady, trudno oprzeć się wrażeniu, że słynącemu z przekory Gombrowiczowi sprawiłby w ten sposób perwersyjną przyjemność.

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Ferdydurke” – streszczenie szczegółowe
„Ferdydurke” – streszczenie w pigułce
Lekcja polskiego w „Ferdydurke”
Zawiązanie akcji w „Ferdydurke”
„Ferdydurke” – geneza powieści
Główne założenia „Ferdydurke”
Życiorys Witolda Gombrowicza w skrócie
Witold Gombrowicz - biografia
Miejsce akcji „Ferdydurke”
Narracja „Ferdydurke”
„Forma” Gombrowicza
Kompozycja i struktura „Ferdydurke”
Język „Ferdydurke”
Charakterystyczne cechy języka „Ferdydurke”
Konstrukcja „Ferdydurke”
Pojęcie formy na podstawie „Ferdydurke”
Gombrowiczowska walka z formą, czyli obnażenie prawdy o człowieku
Wielostylowość „Ferdydurke”
Przynależność gatunkowa „Ferdydurke”
Znaczenie słów „pupa”, „gęba”, „łydka” w „Ferdydurke”
Czas akcji „Ferdydurke”
Słowa - klucze w „Ferdydurke”
Kwestia niedojrzałości w „Ferdydurke”
Narracja w „Ferdydurke”
Groteska w „Ferdydurke”
Relacje międzyludzkie w „Ferdydurke”
Forma produktem relacji międzyludzkich, czy relacje międzyludzkie wynikiem formy?
Szkoła i uczniowie w „Ferdydurke”
Klucz do czytania „Ferdydurke”
Walka Józia z formą
„Ferdydurke” jako powieść nowoczesna
Parodia w „Ferdydurke”
Absurd w „Ferdydurke”
Twórczość Witolda Gombrowicza
O Gombrowiczu powiedzieli
Kalendarium życia i twórczości Witolda Gombrowicza - powieściopisarza, dramaturga i eseisty
Jaki sens ma zakończenie „Ferdydurke”?
Niedojrzałość w „Ferdydurke”
Bolimowo i dworek Hurleckich w „Ferdydurke”
Stancja u Młodziaków w „Ferdydurke”
Charakterystyka chłopiąt i chłopców w "Ferdydurke"
Narracja autora – Gombrowicza w „Ferdydurke”
Narracja Józia – głównego bohatera „Ferdydurke”
2004 rok rokiem Gombrowicza
Najważniejsze cytaty z „Ferdydurke”
Cytaty z Gombrowicza
Pojęcie absurdu, parodii i ironii
Pojęcie groteski
Rozbijanie konwencji gatunkowych w „Ferdydurke”
Gatunki w „Ferdydurke”
Ekranizacje prozy Gombrowicza
Bibliografia
Motywy oniryczne w „Ferdydurke”




Bohaterowie
Józio – charakterystyka bohatera
Profesor Pimko – charakterystyka
Miętus – charakterystyka bohatera
Walek - charakterystyka postaci
Zuta Młodziakówna - charakterystyka
Kopyrda – charakterystyka
Syfon – charakterystyka
Bladaczka – charakterystyka
Hurleccy - charakterystyka
Młodziakowie - charakterystyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies