Twórczość Sofoklesa ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Król Edyp

Twórczość Sofoklesa

Autor: Karolina Marlêga

Sofokles byÅ‚ najpopularniejszym pisarzem swego czasu, epoki „zÅ‚otego wieku” Aten. DwadzieÅ›cia cztery razy zwyciężaÅ‚ Dionizje, w tym osiemnaÅ›cie razy zajÄ…Å‚ pierwsze miejsce (nigdy nie schodziÅ‚ poniżej drugiego).

Burt pisze: „W dionizyjskich rywalizacjach Sofokles zastÄ…piÅ‚ poÅ‚Ä…czone ze sobÄ… tragedie Ajschylosa odrÄ™bnymi sztukami na rozmaite tematy, kÅ‚adÄ…c nacisk na intensywność i jedność dramatycznego oddziaÅ‚ywania; stworzyÅ‚ tym samym wzór podjÄ™ty nastÄ™pnie przez nowożytny dramat zachodni. JeÅ›li Ajschylosowi przypisujemy odkrycie poetyckich i emocjonalnych możliwoÅ›ci tragedii, musimy przyznać, że to wyrafinowanie i mistrzostwo techniczne Sofoklesa ustaliÅ‚y wzorzec, wedÅ‚ug którego ta forma wyrazu oceniana jest od V wieku p.n.e.”.

Dionizje to uroczystości ku czci Dionizosa, boga winnej latorośli. Dzieliły się na Wielkie (obchodzone wiosną w mieście) oraz Małe (wiejskie na przełomie grudnia i stycznia w Attyce). Podczas Wielkich i Małych Dionizji składano w ofierze kozła, a jego krwią polewano korzenie winnej latorośli. Przez następne dni miały miejsce pochody zwane komos.

TworzyÅ‚ przez sześćdziesiÄ…t dwa lata życia (468r. p.n.e. – 406r. p.n.e.). Nie można jednak dokÅ‚adnie odtworzyć etapów jego artystycznego dojrzewania, ponieważ z ponad stu dwudziestu napisanych przez niego dramatów (okoÅ‚o dziewięćdziesiÄ…t tragedii oraz okoÅ‚o trzydzieÅ›ci dramatów satyrowych) - tylko siedem ocalaÅ‚o w caÅ‚oÅ›ci.

Był twórcą wielu scenicznych innowacji:

· Pierwszy wprowadziÅ‚ do tragedii greckiej trzeciego aktora. DziÄ™ki temu zabiegowi możliwe staÅ‚o siÄ™ przedstawianie bardziej zÅ‚ożonych sytuacji dramatycznych i gÅ‚Ä™bszej analizy psychologicznej.
· WprowadziÅ‚ na scenÄ™ dekoracje.
· ZwiÄ™kszyÅ‚ liczbÄ™ czÅ‚onków chóru z 12 do 15.
· ZwiÄ™kszyÅ‚ kompetencje przewodnika chóru.
· ZminimalizowaÅ‚ bezpoÅ›redni wpÅ‚yw bogów na losy bohaterów.
· OdszedÅ‚ od trylogii tragicznych (trzech tragedii opowiadajÄ…cych jednÄ… historiÄ™, bÄ™dÄ…cych skÅ‚adnikiem "tetralogii" - trzy komedie oraz dramat satyrowy) na rzecz traktowania każdej tragedii jako zamkniÄ™tej caÅ‚oÅ›ci.
MiaÅ‚ powiedzieć: „ja przedstawiam ludzi takimi jakimi być powinni, Eurypides zaÅ›, jakimi sÄ…”.

OcalaÅ‚e sztuki – dramaty moralne i religijne:

1. Ajas (najstarsza tragedia z zachowanych),
2. Antygona (442 p.n.e),
3. Król Edyp (429 p.n.e. - 426 p.n.e.),
4. Elektra (416 p.n.e.),
5. Kobiety z Trachis (lub Trachinki) (416 p.n.e.),
6. Filoktet (409 p.n.e.),
7. Edyp w Kolonie (ostatnie dzieło pisarza, wydane 5 lat po jego śmierci, opowiadające o życiu Edypa i Antygony na wygnaniu).

Ze względu na miejsce akcji, tragedie te układają się w dwa cykle:
1. trojański (Ajas, Filoktet, Elektra),
2. tebański (Król Edyp, Edyp w Kolonie, Antygona).

Prócz tych dzieł, zachowało się również około czterystu fragmentów dramatu satyrowego Tropiciele.

Polskich tłumaczeń wszystkich zachowanych tragedii Sofoklesa dokonali:

- Zygmunt Węclewski (1875),
- Kazimierz Kaszewski (1888),
- Kazimierz Morawski (1916).

Prócz tego, przekłady pojedynczych utworów zrealizowali:
- Wincenty Smaczniński (1850 - Antygona),
- Jan Czubek (1881 - Antygona),
- Tadeusz Węclewski, (1931 - Antygona)

Szybki test:

Sofokles żył i tworzył w:
a) VI w. p.n.e.
b) III w. p.n.e.
c) V w. p.n.e.
d) IV w. p.n.e.
RozwiÄ…zanie

Sofokles w konkursie podczas święta Dionizji pierwsze miejsce zajął:
a) 12 razy
b) 24 razy
c) 18 razy
d) 6 razy
RozwiÄ…zanie

Uważa się, że Sofokles był autorem w sumie:
a) 90 dramatów
b) 63 dramatów
c) 55 dramatów
d) ponad 120 dramatów
RozwiÄ…zanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Król Edyp” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Króla Edypa” w piguÅ‚ce
Streszczenie mitu rodu Labdakidów
Życiorys Sofoklesa
Czas i miejsce akcji „Króla Edypa”
Problematyka „Króla Edypa” Sofoklesa
Cechy dramatu antycznego na przykÅ‚adzie struktury i kompozycji „Króla Edypa”
Motyw cierpienia w „Królu Edypie”
Plan wydarzeÅ„ „Króla Edypa” Sofoklesa
Poszukiwanie ostatecznej prawdy w dramacie „Król Edyp”
Niepewność ludzkiego losu na przykładzie losów Edypa
Słowniczek pojęć z zakresu tragedii antycznej
NawiÄ…zania do „Króla Edypa”
Rola przeznaczenia na przykÅ‚adzie dramatu Sofoklesa „Król Edyp”
Dzieje Edypa
Kalendarium życia Sofoklesa
Twórczość Sofoklesa
Cytaty z Sofoklesa
Cytaty o Sofoklesie
Najważniejsze cytaty z „Króla Edypa”
Bibliografia




Bohaterowie
Edyp – charakterystyka bohatera
Kreon – charakterystyka postaci
Jokasta – charakterystyka postaci
Charakterystyka pozostałych bohaterów



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies