Problematyka „Króla Edypa” Sofoklesa ostatnidzwonek.pl
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Król Edyp

Problematyka „Króla Edypa” Sofoklesa

Autor: Karolina Marlêga

Król Edyp jest opowieścią o:

· Niezawinionym cierpieniu czÅ‚owieka,
· NiemożnoÅ›ci zmiany przeznaczenia,
· WypeÅ‚nianiu siÄ™ przepowiedni,
· Ludzkich dramatach, takich jak porzucenie dziecka na Å›mierć czy zakazana miÅ‚ość,
· Symbolach starożytnoÅ›ci: Å›lepych wróżbitach, Sfinksie, bogach,
· Tragizmie czÅ‚owieka-marionetki w rÄ™kach siÅ‚ wyższych,
· Tebach nÄ™kanych klÄ™skami i zarazami.

Król Edyp jest przejmujÄ…cÄ… opowieÅ›ciÄ… o czÅ‚owieku bÅ‚Ä…dzÄ…cym w poszukiwaniu swej tożsamoÅ›ci w labiryncie tajemnic. Sofokles stworzyÅ‚ dzieÅ‚o monumentalne, bo ponadczasowe, w którym przeszÅ‚ość miesza siÄ™ z teraźniejszoÅ›ciÄ…, a przyszÅ‚ość nie jest zależna od czÅ‚owieka, lecz pozostaje caÅ‚kowicie w rÄ™kach losu – zÅ‚oÅ›liwego fatum.

Åšwiat stworzony przez tego dramaturga nie jest taki, jaki odnajdujemy we współczesnych powieÅ›ciach czy innych dziedzinach sztuki. Teby sÄ… miastem, w którym spoÅ‚eczność w obliczu klÄ™ski i kryzysu potrafi siÄ™ poÅ‚Ä…czyć i dziaÅ‚ać wspólnie, by poprawić los współmieszkaÅ„ców. WÅ‚adcÄ… i swoistym „rzÄ…dem” nie sÄ… ludzie, dla których motorem dziaÅ‚ania sÄ… pieniÄ…dze, konta w zagranicznych bankach czy wille z basenem.

W Królu Edypie mamy przykÅ‚ad jednomyÅ›lnoÅ›ci życzeÅ„ obywateli i króla oraz wzór idealnego paÅ„stwa. Jest to pierwszy temat (spoÅ‚eczno-polityczny), jaki możemy wyróżnić analizujÄ…c antyczny tekst. Nie można jednak przy omawianiu tej warstwy interpretacyjnej nie wspomnieć o sÅ‚owach wypowiedzianych przez Edypa podczas rozmowy z Kreonem. Król Teb mówi wówczas, że stanowisko, które zajmuje sprawia, iż jego zdanie jest niepodważalne, nawet, jeÅ›li mylne, że należy nawet sÅ‚uchać „zÅ‚ego pana”. W ten sposób odnajdujemy w tragedii Å›lady zaczÄ…tków absolutyzmu i totalitaryzmu, prÄ…dów i systemów, które doprowadziÅ‚y do najwiÄ™kszych czystek ludnoÅ›ci w dziejach Å›wiata.

Kolejnym problemem jest ten dotyczący człowieka i jego życia. Sofokles pokazuje zwykłą z pozoru historię człowieka, którego życie zostało przesądzone przez nieodwracalne przeznaczenie. Choć Edyp dokładał wszelkich sił, by zmienić wróżby wyroczni delfickiej, nie było to możliwe, ponieważ nie można odmienić losu. Bohater i tak zabił swego ojca, ożenił się ze swą matką, spłodził dzieci, które w rzeczywistości były jego rodzeństwem.
Wszystko to stało się mimo usilnych starań o niedopełnienie przepowiedni, które podejmowali zarówno Lajos, Jokasta, jak i sam Edyp. Tragedia porusza problem uzależnienia jednostki od boskich sił, uwikłania jej w nieziemskie zależności. Ukazany konflikt antyczny polega w tym przypadku na niemożności wybrania lepszej racji, korzystniejszej drogi, ponieważ obie doprowadzają do tragedii (opuszczenie Koryntu tylko pozornie było wyzwoleniem).

Dramat jest również historiÄ… nieszczęśliwej, bo zakazanej miÅ‚oÅ›ci. Jokasta i Edyp byli szczęśliwym małżeÅ„stwem, zgodnie wychowujÄ…cym czworo dzieci, o które troszczyli siÄ™ najlepiej, jak tylko potrafili. Gdy kobieta dowiedziaÅ‚a siÄ™ o tożsamoÅ›ci ukochanego, w szale i z rozpaczy powiesiÅ‚a siÄ™ na wÅ‚asnej chuÅ›cie, a mężczyzna wyÅ‚upiÅ‚ sobie oczy spinkami z jej sukni. Tragedia kazirodczego zwiÄ…zku dotyka również dzieci królewskiej pary, które od tej pory bÄ™dÄ… zawsze przedstawiane jako „te” zrodzone z namiÄ™tnoÅ›ci syna i matki.

Sofokles porusza w dramacie tak uniwersalne problemy, jak wiara czy sens cierpienia. Symbolem pierwszego problemu jest Å›lepy wróżbita Tyrezjasz, który lakonicznymi sformuÅ‚owaniami przepowiedziaÅ‚ Edypowi, że jest zabójcÄ… swego ojca i mężem matki. Gdy jego sÅ‚owom nie uwierzyÅ‚a Jokasta, wówczas gÅ‚os w sprawie bluźnierczych słów, które wypowiedziaÅ‚a w gniewie przeciw jasnowidzom, daÅ‚ Chór. Skarciwszy królowÄ…, chciaÅ‚ być może podkreÅ›lić niepodważalność słów ludzi „natchnionych”, którym należy wierzyć niepodważalnie.

strona:    1    2  

Szybki test:

Cierpienie Edypa było:
a) zawinione
b) dopełnieniem przepowiedni
c) karÄ…
d) sprawiedliwe
RozwiÄ…zanie

Symbolem wiary w „Królu Edypie” jest:
a) Tyrezjasz
b) Edyp
c) Kapłan
d) Jokasta
RozwiÄ…zanie

„Król Edyp” nie jest opowieÅ›ciÄ… o:
a) tragizmie człowieka-marionetki w rękach sił wyższych
b) wypełnianiu się przepowiedni
c) symbolach starożytności: ślepych wróżbitach, Sfinksie, bogach
d) konflikcie praw boskich i ludzkich
RozwiÄ…zanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Król Edyp” – streszczenie szczegółowe
Streszczenie „Króla Edypa” w piguÅ‚ce
Streszczenie mitu rodu Labdakidów
Życiorys Sofoklesa
Czas i miejsce akcji „Króla Edypa”
Problematyka „Króla Edypa” Sofoklesa
Cechy dramatu antycznego na przykÅ‚adzie struktury i kompozycji „Króla Edypa”
Motyw cierpienia w „Królu Edypie”
Plan wydarzeÅ„ „Króla Edypa” Sofoklesa
Poszukiwanie ostatecznej prawdy w dramacie „Król Edyp”
Niepewność ludzkiego losu na przykładzie losów Edypa
Słowniczek pojęć z zakresu tragedii antycznej
NawiÄ…zania do „Króla Edypa”
Rola przeznaczenia na przykÅ‚adzie dramatu Sofoklesa „Król Edyp”
Dzieje Edypa
Kalendarium życia Sofoklesa
Twórczość Sofoklesa
Cytaty z Sofoklesa
Cytaty o Sofoklesie
Najważniejsze cytaty z „Króla Edypa”
Bibliografia




Bohaterowie
Edyp – charakterystyka bohatera
Kreon – charakterystyka postaci
Jokasta – charakterystyka postaci
Charakterystyka pozostałych bohaterów



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies