Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Mistrz i Małgorzata
Dzieło Michaiła Bułhakowa jest oryginalnym połączeniem różnych gatunków literackich, odnajdujemy w nim elementy np. powieści psychologicznej, obyczajowej, kryminalnej, filozoficznej, satyry i groteski.
Do powieści obyczajowej zaliczymy fragmenty obrazujące życie mieszkańców rosyjskiej stolicy, środowisko Varietes i Massolitu.
Psychologizm w powieści (powieść psychologiczna) uwidacznia się wnikliwą analizą przeżyć wewnętrznych bohaterów: ich myśli i uczuć. Widzimy to przede wszystkim w osobie Poncjusza Piłata. Piłat przedstawiony jest jako jednostka przeżywająca rozterki duchowe oraz cierpienia fizyczne: okrutny ból głowy: „Przywidziało mu się, ze głowa więźnia odpłynęła kędyś w bok, a na jej miejscu pojawiła się inna. Ta druga głowa, łysiejąca, okolona była wieńcem z niewielu listków. Na czole widniał okrągły wrzód, wyżartą skórę posmarowano maścią. Bezzębne usta były zapadnięte, dolna warga była obwisła i kapryśna. Wydawało się Piłatowi, że znikły gdzieś różowawa kolumny tarasu i dalekie dachy Jeruszalaim, widniejące zwykle w dole za ogrodami, że wszystko dookoła zatonęło w gęstej zieleni ogrodów Caprejów. Ze słuchem też stało się coś dziwnego – jakby gdzieś w dali cicho, ale groźnie zagrały trąby i dobiegł wyraźny nosowy głos znacząco podkreślający słowa: „Ustawa o obrazie majestatu...”
Pobiegły urywane, chaotyczne, niezwykłe myśli: „Zginął!”...”, a potem – „Zginęliśmy!...” I błysnęła wśród tych myśli jakaś zupełnie głupia, o jakiejś tam nieśmiertelności, przy czym ta nieśmiertelność, nie wiedzieć czemu, była przyczyną niezwykłego smutku.”
Część kryminalna dotyczy opowieści Afraniusza i jego działań podjętych w celu zgładzenia Judy z Kiriatu (rozdziały dwudziesty piąty: Jak procurator usiłował ocalić Judę z Kiriatu i dwudziesty szósty: Złożenie do grobu). Akcja przyspiesza, nabiera tempa, pojawia się tajemniczość, niepewność, uczucie niepokoju. Zdradliwy Juda jest śledzony, wywabiony poza mury miasta i zabity. Czytelnika interesuje fakt, czy podjęte działania przyniosą zamierzony rezultat, czy wszystko będzie się działo zgodnie z wyobrażeniem odbiorcy. Plan działania jest dokładnie opracowany przez Piłata. Namiestnik nie mówi wprost o wykonaniu wyroku śmierci na kiriatczyku, ale sugeruje realizację zadania Afraniuszowi: „ – Rozkaz twój zostanie spełniony – zaczął mówić Afraniusz – ale muszę cię, hegemonie, uspokoić. Zamysł zbrodniarzy jest nader trudny do wykonania. Proszę tylko pomyśleć – gość, obejrzał się, mówiąc, po czym ciągnął dalej – muszą wyśledzić człowieka, zabić go, w dodatku muszą się dowiedzieć, ile dostał, i potem znaleźć sposób zrócenia pienędzy Kajfaszowi. I wszystko w ciągu jednej nocy? Dzisiejszej nocy?
- A jednak zasztyletuję go dzisiaj – powtórzył z uporem Piłat. – Mam takie przeczucie, powiadam ci! Nie zdarzyło się jeszcze, żeby przeczucie mnie zawiodło – i grymas wykrzywił twarz procuratora, hegemon ostro zatarł ręce.”
Ze śledztwem mamy również do czynienia podczas próby zidentyfikowania i ujęcia tajemniczego maga – Wolanda. Radziecka milicja robi wszystko, by jak najszybciej pojmać podejrzaną o liczne oszustwa szajkę hipnotyzerów i brzuchomówców. Dzięki nieczystym siłom usiłowania te spełzają na niczym.„Mistrz i Małgorzata” jako powieść wielogatunkowa
Autor: Ewa PetniakDzieło Michaiła Bułhakowa jest oryginalnym połączeniem różnych gatunków literackich, odnajdujemy w nim elementy np. powieści psychologicznej, obyczajowej, kryminalnej, filozoficznej, satyry i groteski.
Do powieści obyczajowej zaliczymy fragmenty obrazujące życie mieszkańców rosyjskiej stolicy, środowisko Varietes i Massolitu.
Psychologizm w powieści (powieść psychologiczna) uwidacznia się wnikliwą analizą przeżyć wewnętrznych bohaterów: ich myśli i uczuć. Widzimy to przede wszystkim w osobie Poncjusza Piłata. Piłat przedstawiony jest jako jednostka przeżywająca rozterki duchowe oraz cierpienia fizyczne: okrutny ból głowy: „Przywidziało mu się, ze głowa więźnia odpłynęła kędyś w bok, a na jej miejscu pojawiła się inna. Ta druga głowa, łysiejąca, okolona była wieńcem z niewielu listków. Na czole widniał okrągły wrzód, wyżartą skórę posmarowano maścią. Bezzębne usta były zapadnięte, dolna warga była obwisła i kapryśna. Wydawało się Piłatowi, że znikły gdzieś różowawa kolumny tarasu i dalekie dachy Jeruszalaim, widniejące zwykle w dole za ogrodami, że wszystko dookoła zatonęło w gęstej zieleni ogrodów Caprejów. Ze słuchem też stało się coś dziwnego – jakby gdzieś w dali cicho, ale groźnie zagrały trąby i dobiegł wyraźny nosowy głos znacząco podkreślający słowa: „Ustawa o obrazie majestatu...”
Pobiegły urywane, chaotyczne, niezwykłe myśli: „Zginął!”...”, a potem – „Zginęliśmy!...” I błysnęła wśród tych myśli jakaś zupełnie głupia, o jakiejś tam nieśmiertelności, przy czym ta nieśmiertelność, nie wiedzieć czemu, była przyczyną niezwykłego smutku.”
Część kryminalna dotyczy opowieści Afraniusza i jego działań podjętych w celu zgładzenia Judy z Kiriatu (rozdziały dwudziesty piąty: Jak procurator usiłował ocalić Judę z Kiriatu i dwudziesty szósty: Złożenie do grobu). Akcja przyspiesza, nabiera tempa, pojawia się tajemniczość, niepewność, uczucie niepokoju. Zdradliwy Juda jest śledzony, wywabiony poza mury miasta i zabity. Czytelnika interesuje fakt, czy podjęte działania przyniosą zamierzony rezultat, czy wszystko będzie się działo zgodnie z wyobrażeniem odbiorcy. Plan działania jest dokładnie opracowany przez Piłata. Namiestnik nie mówi wprost o wykonaniu wyroku śmierci na kiriatczyku, ale sugeruje realizację zadania Afraniuszowi: „ – Rozkaz twój zostanie spełniony – zaczął mówić Afraniusz – ale muszę cię, hegemonie, uspokoić. Zamysł zbrodniarzy jest nader trudny do wykonania. Proszę tylko pomyśleć – gość, obejrzał się, mówiąc, po czym ciągnął dalej – muszą wyśledzić człowieka, zabić go, w dodatku muszą się dowiedzieć, ile dostał, i potem znaleźć sposób zrócenia pienędzy Kajfaszowi. I wszystko w ciągu jednej nocy? Dzisiejszej nocy?
- A jednak zasztyletuję go dzisiaj – powtórzył z uporem Piłat. – Mam takie przeczucie, powiadam ci! Nie zdarzyło się jeszcze, żeby przeczucie mnie zawiodło – i grymas wykrzywił twarz procuratora, hegemon ostro zatarł ręce.”
Elementy powieści filozoficznej obejmują zazwyczaj partie dialogowe – dyskusje pomiędzy bohaterami dotyczące kwestii Boga, prawdy, sprawiedliwości, etyki np. polemika między literatami: Berliozem i poetą Iwanem Bezdomnym a Wolandem, czy Wolandem a Mateuszem Lewitą:„ – Ale pozwólcie, że was, panowie, zapytam – po chwili niespokojnej zadumy przemówił zagraniczny gość – co w takim razie począć z dowodami na istnienie Boga, których, jak wiadomo, istnieje dokładnie pięć?
- Niestety! – ze współczuciem odpowiedział Berlioz. – Żaden z tych dowodów nie ma najmniejszej wartości i ludzkość dawno odłożyła je ad acta. Przyzna pan chyba, że w kategoriach rozumu nie można przeprowadzić żadnego dowodu na istnienie Boga.”
strona: 1 2
Szybki test:
Psychologizm w powieści uwidacznia się wnikliwą analizą przeżyć wewnętrznych bohaterów, co widzimy przede wszystkim w osobie:a) Jeszui
b) mistrza
c) Wolanda
d) Piłata
Rozwiązanie
„Mistrz i Małgorzata” nie zawiera:
a) powieści moralizatorskiej
b) powieści psychologicznej
c) powieści kryminalnej
d) satyry i groteski
Rozwiązanie
Elementy powieści filozoficznej obejmują zazwyczaj partie:
a) marzeń sennych
b) opisowe
c) wspomnieniowe
d) dialogowe
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies