Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Opowiadania Żeromskiego

Kompozycja i struktura opowiadania „Doktor Piotr”

Autor: Karolina Marl�ga

W drugiej części utworu Żeromski wprowadza również postać Juliusza Polichnowicza, mężczyzny nieumiejącego zarządzać pozostawionym mu przez szlacheckich przodków majątkiem. Pisarz neguje takie cechy jego charakteru, jak: brak należytego wykształcenia mimo skończonych studiów, lenistwo, głupotę.

Trzecia sekwencja opowiadania zawiera w sobie bezpośrednie nawiązanie do pierwszej, ponieważ niespodziewanie pojawia się w niej Piotr Cedzyna (jego losy poznaliśmy właśnie w pierwszej części), wprowadzając do utworu radość i nadzieję, a zarazem spokój i poczucie bezpieczeństwa. Podkreśleniem wagi tego wydarzenia jest ogłoszenie decyzji młodego Cedzyny. Postanawia pozostać w kraju, przy boku ojca, co wiązało się z rezygnacją z planów zrobienia zagranicznej kariery.

Ostatnia, czyli czwarta część rozpoczyna się ekspresjonistycznym opisem przyrody. Poświęcenie obszernego fragmentu na relację z wyglądu jesiennej pogody zasługuje na uwagę. Symbolem nadchodzącego nieszczęścia Żeromski uczynił odwilż: „Po upływie kilku dni i nocy siarczyście mroźnych, nastała odwilż. Znikła cudna przejrzystość przestrzeni; opadły delikatne pyłki mrozu kołysząc się nad twardymi jak kamień pokładami śniegu; zginął szron, różowy w promieniach słońca, co stroił suche szkielety topól, cienkie pręty porzeczek i obumarłe badyle wystające spod śniegu. Od rana kapały z dachów wielki brudne krople; w powietrzu zawisły bałwany szarożółtej pary przytłaczając sobą dym tułający się po dachach. Na krańcach widnokręgu uwaliły się mgły nieprzejrzane na podobieństwo niezmiernych ciężarów, co zdołały wgnieść w ziemię i wzgórz, i lasy, i wsie odległe”. Kontrastem dla przygnębiającego krajobrazu jest szczerość uczuć Dominika, cieszącego się z planów wspólnych lat przy boku syna: „(…)W domu czeka pan doktor Piotr Cedzyna! Cha, cha!...”. Kulminacyjną sceną ostatniej części, a zarazem całego utworu, jest konfrontacja dwóch mężczyzn, z których jeden odkrywa, iż ojciec oszukiwał ludzi, by móc go wykształcić, a drugi słyszy najgorsze zarzuty tylko dlatego, że podług swego zdania potrafił „oszczędzać”.
W ostatniej rozmowie Cedzynów przeplatają się różnorodne uczucia: począwszy od miłości i oddania, a skończywszy na nienawiści i pogardzie.

Historia kończy się wyjazdem ukochanego jedynaka i spacerem ojca na kolejowy peron (prawdopodobnie, by jeszcze raz spróbować powstrzymać Piotra). Przeciągły gwizd odjeżdżającego pociągu, towarzyszący scenie marszu Dominika, jest symbolem rozłąki.

strona: 1 2

Zobacz inne artykuły:

Doktor Piotr

Czas i miejsce akcji opowiadania „Doktor Piotr”
„Doktor Piotr” - stereszczenie opowiadania
Problematyka opowiadania „Doktor Piotr”
Charakterystyka głównych bohaterów opowiadania „Doktor Piotr”
Kompozycja i struktura opowiadania „Doktor Piotr”
„Doktor Piotr” - nowela czy opowiadanie?
Konflikt między ojcem a synem w „Doktorze Piotrze
Dominik Cedzyna jako przykład losów zrujnowanej szlachty w końcu XIX wieku w Królestwie Polskim
Plan wydarzeń opowiadania „Doktor Piotr”
Motywy literackie w opowiadaniu „Doktor Piotr”
Najważniejsze cytaty opowiadania „Doktor Piotr”

Rozdziobią nas kruki, wrony

Siłaczka

Czas i miejsce akcji opowiadania „Siłaczka”
„Siłaczka” - streszczenie opowiadania
Geneza opowiadania „Siłaczka”
Problematyka „Siłaczki”
Charakterystyka bohaterów „Siłaczki”
Kompozycja i struktura „Siłaczki”
Altruizm czy konformizm w „Siłaczce” Żeromskiego
Narracja „Siłaczki”
Plan wydarzeń „Siłaczki”
Motywy literackie w „Siłaczce”
Najważniejsze cytaty w „Siłaczce”

Inne

Stefan Żeromski - życiorys
Kalendarium twórczości Żeromskiego
Krytyczne opinie o „Opowiadaniach” Stefana Żeromskiego
Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies