Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Opowiadania Żeromskiego

Motywy literackie w „Siłaczce”

Autor: Karolina Marl�ga

Heroizm i altruizm

Altruizm to potrzeba pomagania innym, bez nastawienia na nagrody i korzyści materialne.

Heroizm i altruizm charakteryzują postać Stanisławy Bozowskiej, która bezinteresownie poświęciła się służbie innym. Zrezygnowała z życia w wielkim mieście, z przebywania w środowisku studenckim, opuściła przyjaciół i przeniosła się na wieś, by szerzyć wiedzę wśród najbiedniejszych.

Konformizm

Konformizm to postawa przejawiająca się w postępowaniu jednostki ściśle podporządkowanej normom i wzorom narzuconym przez grupę. Konformista dostosowuje zachowanie i sposób myślenia do sposobu myślenia i zachowania grupy. Jest to spowodowane naciskiem ze strony zbiorowości. Konformizm jest tym większy, im większa jest jednomyślność grupy, niższa jest samoocena jednostki. Jest on najczęściej wynikiem dążenia jednostki do pełnej akceptacji przez grupę. Może być również powodowany poszukiwaniem informacji.

Konformistą jest Paweł Obarecki, człowiek, który dał się pokonać mieszkańcom Obrzydłówka i, po krótkiej walce, przystąpił do niedawnych antagonistów. Młody doktor zrezygnował z młodzieńczych ideałów, z planów poprawy losu biednych i ciemiężonych i przeszedł na stronę, w której najważniejsze były pieniądze i „święty spokój”.

Lekarz

Lekarzem, wydawałoby się – z powołania – jest w noweli Paweł Obarecki. W części retrospektywnej przypomina w jakimś stopniu Tomasza Judyma, jest tak samo przekonany o powodzeniu przedsięwziętych planów, jak bohater Ludzi bezdomnych. Różnica miedzy postaciami stworzonymi przez Żeromskiego tkwi jednak w tym, że Obarecki po roku przebywania w Obrzydłówku akceptuje obowiązujące tam zasady i wtapia się w miejscową „elitę”, gdy tymczasem Judym – jak Bozowska – rezygnuje z osobistego szczęścia, materialnych korzyści i poświęca się całkowicie temu, w co wierzy.

Nauczycielka

Stanisława Bozowska jest przykładem nauczycielki z powołania, gotowej poświęcić nawet życie w imię dobra swych wychowanków. Aby szerzyć naukę, opuszcza miasto i przyjaciół, przenosi się na wieś uważając, że tam będzie najbardziej potrzebna. Jej postępowanie jest godne pochwały i naśladowania (zupełnie inaczej, niż postępowanie drugiego bohatera noweli – Pawła Obareckiego).

Niezrealizowane ideały

Przykładem niezrealizowanych ideałów jest w noweli droga życiowa Pawła Obareckiego, który zatracił w środowisku Obrzydłówka młodzieńcze ideały. Gdy był studentem i zaraz po przybyciu do miasteczka, miał w sobie siłę i energię, , zaś w momencie akcji właściwej jest już jedynie ospałym, znużonym obywatelem prowincjonalnej osady.

Poddanie się przeciwnościom losu

Pawłowi Obareckiemu nie starczyło siły, by zmienić coś w mentalności mieszkańców Obrzydłówka i poprawić los jego obywateli. Jego młodzieńczy zapał znikł w konfrontacji z tak silnymi osobowościami, jak aptekarz czy felczer. Doktor po roku przykrości ze strony „elity”, takich jak wybijanie szyb czy oszczerstwa – poddał się i przyłączył do niedawnych antagonistów.

Poświęcenie się sprawie

Stanisława Bozowska tak bardzo wierzyła w swe ideały, miała tak dużo siły i energii, samozaparcia, że poświęciła swe życia w służbie innym, rezygnując z osobistego szczęścia.

Prowincjonalne miasteczko

Żeromski stworzył przykładowe prowincjonalne miasteczko, o znaczącej nazwie – Obrzydłowek. W jego zamkniętym środowisku rządzą aptekarz i felczer, ludzie niewykształceni i dbający jedynie o powiększenie swego majątku. Byli autorytetami w dziedzinie medycyny, lecząc biednych i „ciemnych” ludzi swymi miksturami, nie licząc się z konsekwencjami zastosowania złych leków.
Obrzydłówek, niczym narkotyk sprawia, że taki człowiek, jak Paweł Obarecki, rezygnuje ze swych młodzieńczych pragnień zmienienia świata i wtapia się w ospałe i przygnębiające środowisko.

strona: 1 2

Zobacz inne artykuły:

Doktor Piotr

Czas i miejsce akcji opowiadania „Doktor Piotr”
„Doktor Piotr” - stereszczenie opowiadania
Problematyka opowiadania „Doktor Piotr”
Charakterystyka głównych bohaterów opowiadania „Doktor Piotr”
Kompozycja i struktura opowiadania „Doktor Piotr”
„Doktor Piotr” - nowela czy opowiadanie?
Konflikt między ojcem a synem w „Doktorze Piotrze
Dominik Cedzyna jako przykład losów zrujnowanej szlachty w końcu XIX wieku w Królestwie Polskim
Plan wydarzeń opowiadania „Doktor Piotr”
Motywy literackie w opowiadaniu „Doktor Piotr”
Najważniejsze cytaty opowiadania „Doktor Piotr”

Rozdziobią nas kruki, wrony

Siłaczka

Czas i miejsce akcji opowiadania „Siłaczka”
„Siłaczka” - streszczenie opowiadania
Geneza opowiadania „Siłaczka”
Problematyka „Siłaczki”
Charakterystyka bohaterów „Siłaczki”
Kompozycja i struktura „Siłaczki”
Altruizm czy konformizm w „Siłaczce” Żeromskiego
Narracja „Siłaczki”
Plan wydarzeń „Siłaczki”
Motywy literackie w „Siłaczce”
Najważniejsze cytaty w „Siłaczce”

Inne

Stefan Żeromski - życiorys
Kalendarium twórczości Żeromskiego
Krytyczne opinie o „Opowiadaniach” Stefana Żeromskiego
Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies