Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pozytywizm

O Wrześni - geneza

Autor: Karolina Marl�ga

Bezpośrednim impulsem do napisania liryku „O Wrześni” były wydarzenia z początku XX wieku. W okresie od września do kwietnia 1901 roku, gdy wydano zarządzenie nauczania religii po niemiecku w szkołach, rozpoczęły się pierwsze protesty rodziców, odmawiających zakupu katechizmów i zakazujących swoim dzieciom odpowiadać w obcym języku na pytania nauczycieli. Ogarniająca tereny dzisiejszej Wielkopolski w wyniku II rozbioru Polski z 1793 roku powszechna germanizacja zaczęła napotykać na coraz bardziej zdecydowany sprzeciw.

20 maja 1901 roku w pewnej szkole w miejscowości Września polskie dzieci odmówiły odpowiadania w języku niemieckim na pytania nauczyciela wykładającego religię. Gdy dotknięty stanowczością podopiecznych pedagog wymierzył im cielesną karę chłosty, 118 uczniów i uczennic, ich rodzice i znajomi zorganizowali strajk. Mimo odniesienia wielu ran, masowych aresztowań (matki, które broniły dzieci zostały skazane przez sędziów za bunt i otrzymały kary kilkumiesięcznego więzienia) i wielu gróźb za przykładem dzieci we Wrześni wkrótce podążyli inni uczniowie ze szkół zaboru pruskiego. W wyniku tych wystąpień rok 1906 zapisał się w historii polskiego szkolnictwa jako 12 miesięcy powszechnego strajku, gdy z 1100 placówek swój sprzeciw wyraziło około 75 tysięcy uczniów w mniej więcej 800 szkołach.

Dowiedziawszy się o wydarzeniach we Wrześni, przebywająca akurat we Florencji Konopnicka, napisała 8 grudnia 1901 roku pamiętne słowa: „Wszyscy jesteśmy ogromnie wzburzeni Wrzesińską sprawą”. To jedno zdanie stało się impulsem do pomysłu zorganizowania międzynarodowego protestu kobiet z sąsiednich krajów. Oczywiście pisarka i jej koleżanki wiedziały, że najtrudniej będzie namówić Niemki.

Późniejsze wypadki potoczyły się bardzo szybko - 18 grudnia 1901 roku kobiety z innych krajów podpisują protest przeciw okrucieństwom pruskim, nazywając je „rzeczą ludzkości, nie polityki”, Konopnicka zaczyna namawiać do założenia stowarzyszenia kobiet, a dzień przed Wigilią biega po redakcjach, zlecając na własny koszt drukowanie stosownych odzewów i listów, w których zachęcała do „pohańbienia prusaków za Wrzesińską sprawę”.

Zaangażowanie Konopnickiej szybko zyskało efekty. W jednym z listów wysłanych w styczniu 1902 roku pisała, że druk wzywający do protestu został przełożony nawet na język niemiecki, że do protestu przyczyniły się germańskie stowarzyszenia (Niemki z Austrii, Bawarii, Saksonii). Wezwania do wsparcia sprawy Wrzesińskiej ukazały się nawet w miastach włoskich, w których Konopnicka nazywana była bohaterką, a jej inicjatywa poparcia protestujących spotkała się z licznymi podpisami na listach. Warto w tym momencie zwrócić uwagę na reakcję Niemców – widząc poparcie dla inicjatywy pisarki w całej Europie, zaprzeczali we włoskich dziennikach rzucanym przez nią oskarżeniom, nazywając chłostę „niewinnymi klapsami”. Na szczęście dzięki naszej pisarce cały świat poznał pruską politykę.

Aby nagłośnić sprawę Wrzesińską, poetka użyła do tego niemal wszystkich znajomości. Dzięki jej wstawiennictwu wielu wpływowych reporterów zaczęło prowadzić propagandę w sprawie protestu. Turyński adwokat Attalio Begey napisał ostry artykuł o sprawie wrzesińskiej, udostępnił pisarce adresy swoich przyjaciół, których głos w tej sprawie wiele znaczył na arenie międzynarodowej, rozpowszechnił jej tekst w prasie turyńskiej, zbierał podpisy pod tekstem protestu. Takich popierających jej inicjatywę odzewów było więcej. Wkrótce otrzymała wiadomość z Rzymu od studentów, którzy utworzyli w obronie dzieci z Wrześni komitet „Pro Polonia”, innym razem publicystka społeczna, socjalistka, pionierka międzynarodowego ruchu emancypacyjnego kobiet, ale przede wszystkim autorytet wśród Francuzek – Maria Szeliga – wygłosiła parę odczytów na temat sytuacji w zaborze pruskim, a kiedy indziej – dokładnie10 stycznia 1902 - Adam Pług, polski poeta, powieściopisarz i publicysta, dotknięty listami Konopnickiej, pisał do niej:

strona: 1 2

Zobacz inne artykuły:

Asnyk Adam

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka
Limba - interpretacja i analiza
Limba - wiadomości wstępne
Daremne żale - interpretacja i analiza
Między nami nic nie było - interpretacja
Do młodych - interpretacja
Do młodych - wiadomosci wstępne

Konopnicka Maria

Rota – analiza i interpretacja
O Wrześni - interpretacja i analiza
O Wrześni - geneza
Wolny najmita - analiza
Wolny najmita - interpretacja

Inne

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies