Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Przedwiośnie

Obraz rewolucji w „Przedwiośniu”

Autor: Karolina Marl�ga

Jednym z głównych tematów podjętych przez Żeromskiego jest rewolucja i jej konsekwencje. Rewolucja jest jednym z naczelnych haseł komunizmu. Karol Marks twierdził, że ustrój państwa można zmienić jedynie na drodze krwawego przewrotu.

Zafascynowany tą ideą Cezary styka się w Baku z obrazami niezwykle krwawymi i okrutnymi. W mieście dochodzi do licznych morderstw, samosądów, linczów i grabieży, których ofiarami padali zazwyczaj ludzie bogaci. Idea wspólnej własności doprowadziła do bezprawnego zajmowania cudzych majątków i mieszkań. Zauroczony komunizmem Cezary tak mówił o rewolucji swojej matce: „Rewolucja (…) jest to konieczność, wyższa ponad wszystko. Jest to prawo moralne. (…) Nasze pieniądze, nasze cenne i wygodne sprzęty, nasze drogie naczynia i smaczne w nich potrawy zaprawione są i przesycone do cna krzywdą człowieczą. (…) Jakże szczęśliwi jesteśmy, że stało się to za naszych czasów, że dokonało się w naszych oczach! Patrzyliśmy na poród brzemienia czasów. Precz nareszcie z krzywdą! Precz z przemocą człowieka nad człowiekiem! Twój syn nie może stać w szeregu ciemiężycieli. Nie chcę! Nie będę! Nie będę! Nie będę!”.

Bohater z czasem przejrzał na oczy. Stało się to wtedy, gdy odczuł skutki rewolucji na własnej skórze. Pozbawiono go dachu nad głową, zajmując mieszkanie. W imię wspólnej własności skonfiskowano rodzinny majątek. Pozbawiony środków do życia, cierpiał głód. Dokładnie poznał nędzę, jaką niosła ze sobą rewolucja. Dostrzegł niesprawiedliwość bolszewików, którzy grabili i niszczyli nie w imię pięknej idei, ale chęci wzbogacenia się. Czarę goryczy przepełniła śmierć matki – pani Jadwigi, upokorzonej przez rewolucjonistów. Na pogrzebie młodzieniec dostrzegł, że kobiecie skradziono ślubną obrączkę, siłą zdzierając ją z palca. Podczas pracy, przy pochówku natknął się na ciało przepięknej Ormianki, kolejnej ofiary przewrotu. Baryka zrozumiał wreszcie, że rewolucja to wielka niszcząca siła, która wyzwala w ludziach najgorsze instynkty.

Rewolucja w Baku przybrała szczególnie drastyczną postać, ponieważ pokryła się z antagonizmami mieszkańców na tle narodowym. Nienawiść Ormian do Tatarów i chęć zemsty za rzeź z 1905 roku spowodowała, że „Czarne miasto naftowe stało się podwójnie czarnym: od dymu i kurzawy wojennej”. Eskalacja przemocy przerosła wszelkie oczekiwania. Rewolucja dała zaczątek niesłychanie brutalnym i krwawym zajściom. Z czasem „Okazało się naocznie, że nie tylko rewolucjoniści, lecz i wszyscy inni mają w sobie żyłkę do rzezi”. Gdy Baku zostało oblężone przez Turków, który przyszli z pomocą Tatarom, rozpoczęło się regularne bombardowanie. Z czasem z pięknego miasta naftowego została wielka ruina. Widok Baku, przez które przetoczyła się rewolucja był niezwykle dramatyczny: „Bez żadnej przesady i bez przenośni mówiąc, krew płynęła nie rowami, lecz lała się po powierzchniach jako rzeka wieloramienna. Ściekała do morza i zafarbowała czyste fale. Trupy wyrżniętych Ormian wrzucano w morze, podwożąc je na brzeg samochodami ciężarowymi i wozami”.

Cezaremu bardzo zależało na ujrzeniu rewolucji w miejscu jej narodzin, czyli w Moskwie. Miasto rządzone przez bolszewików nie wywarło jednak na nim tak potężnego wrażenia, jakiego się spodziewał. Pan Jastrun, przyjaciel Seweryna Baryki, ostrzegał ich, że w stolicy Rosji: „Jeść nie było co, a w kuchniach publicznych wymagano legitymacji dokładnych z wykonanej pracy”.

Przykładem miasta, w którym władzę przejęli już bolszewicy jest Charków. Uwagę zwraca rażąca niekompetencja tamtejszych urzędników. Barykowie zostawili w dworcowym depozycie drogocenną dla nich walizkę i nigdy więcej jej nie ujrzeli. W bolszewickim urzędzie Cezary prosił o tymczasowy przydział pomieszczenia dla niego i schorowanego Seweryna, ale Rosjanie traktowali go jak repatrianta, pomimo, że przechwalał się swoimi poglądami i licznymi czynami rewolucyjnymi w Baku. Bolszewicy widzieli w nim jedynie Polaka, a nie swojego towarzysza, dlatego jego prośba nie została spełniona i był on skazany na mieszkanie z ojcem pod schodami. Ogólna znieczulica i machina biurokratyczna pełna niekompetentnych ludzi, to efekty rewolucji w Charkowie.

strona: 1 2

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Przedwiośnie” – szczegółowe streszczenie „Przedwiośnie” – streszczenie w pigułce	Czas i miejsce akcji w „Przedwiośniu” Geneza „Przedwiośnia” Funkcja mitu szklanych domów w „Przedwiośniu” Problemy społeczne w „Przedwiośniu” Obraz rewolucji w „Przedwiośniu” Interpretacja zakończenia „Przedwiośnia” Historia w „Przedwiośniu” Znaczenie tytułu powieści Szczegółowy plan wydarzeń „Przedwiośnia” Wizje Polski w „Przedwiośniu” Życiorys Stefana Żeromskiego Problematyka psychologiczna „Przedwiośnia” Konstrukcja, kompozycja i narracja „Przedwiośnia” Filozofia w „Przedwiośniu” Ekranizacje „Przedwiośnia” Stefan Żeromski - kalendarium twórczości Najważniejsze cytaty w „Przedwiośniu” Bibliografia
Bohaterowie
Cezary Baryka – szczegółowa charakterystyka Droga życiowa Cezarego Baryki – od niedojrzałego czternastolatka do wciąż niedojrzałego dwudziestoczterolatka Charakterystyka pozostałych bohaterów „Przedwiośnia” Jadwiga Baryka - charakterystyka Seweryn Baryka – charakterystyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies