Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Niepewność - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

„Niepewność”, romantyczny liryk Adama Mickiewicza, po dziś dzień jest zaliczany do jednych z najpiękniejszych wierszy o miłości. Jego siła tkwi w uniwersalności podejmowanej problematyki („przyjaźń czy kochanie””) oraz w przewrotnym, zaskakującym ujęciu tematu.

Liryk został napisany po zerwaniu z Karoliną Rzewuską. Okoliczności poznania oraz rozstania pary w swoim opracowaniu „Kobiety Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego” (Kraków 1895) opisuje Piotr Chmielowski:
„W roku 1825 Odessie, gdzie poeta według własnego wyrażenia żył „jak basza”, uczucie takie zagościło w jego sercu na kilka miesięcy. Oddalony od przyjaciół i towarzyszów, od swej ukochanej i uwielbionej, młody, namiętny, wpadłszy w wir życia salonowego, które mu się po raz pierwszy w takim blasku i przepychu ukazało, zapłonął gorączkowo do kobiety pełnej powabów, ukształconej, dowcipnej, władającej po mistrzowsku sztuką zalotności. Była nią Karolina z Rzewuskich Sobańska, siostra wsławionego później powieściopisarza, Henryka hr. Rzewuskiego (…). Przykrym rozdźwiękiem skończył się stosunek z Karoliną, jak każdy stosunek miłosny, nie oparty na wzajemnem szczerem uczuciu. Zaspokojenie zmysłów nie jest zaspokojeniem duszy, „której wszystko mało”, jak mówi Sęp Szarzyński. Do otworzenia oczu Mickiewiczowi na postępowanie Karoliny przyczyniła się prawdopodobnie Bonawenturowa Joanna Zaleska, która pokochała naszego poetę w sposób egzaltowany, nie otrzymując w zamian nic więcej. jak się zdaje, nad dobrą, tkliwą przyjaźń. Z jej-to chyba powodu napisał Mickiewicz wiersz „Niepewność”, w którym nie mógł sam sobie rozstrzygnąć wątpliwości: jakiego rodzaju uczucie — przyjaźń czy kochanie — w duszy jego się odzywa”.

Już w pierwszych linijkach podmiot ujawnia swoją bezpośrednią obecność – oto obdziera się ze wszelkiej intymności i dzieli z czytelnikiem swymi najskrytszymi uczuciami, zarysowując pokrótce sytuację. Autor w pierwszej osobie, w formie monologu lirycznego zwraca się do kobiety z dosyć oryginalną informacją: jej widok nie powoduje przyspieszenia bicia jego serca:
„Gdy cię nie widzę, nie wzdycham, nie płaczę;
Nie tracę zmysłów, kiedy cię zobaczę;”.

Cóż, nie są to z pewnością słowa, które chciałaby usłyszeć kobieta. Po chwili jednak, gdy adresatka specyficznego wyznania z pewnością układa w myślach najbardziej obraźliwe wyzwiska w stronę mężczyzny, którego ewidentnie nie zachwyciła, on dodaje:
„Jednakże, gdy cię długo nie oglądam,
Czegoś mi braknie, kogoś widzieć żądam,
I tęskniąc sobie zadaję pytanie:
Czy to jest przyjaźń, czy to jest kochanie?”.

Rozwinięcie i zakończenie pierwszej z sześciu strof są jednymi z najczęściej cytowanych linijek z kręgu poezji romantycznej. Mimo iż przed chwilą podmiot dokonał racjonalnego podsumowania zmian zachodzących w swoim ciele – a raczej ich braku, w momencie, gdy po dłuższej nieobecności spotyka się z będącą adresatką jego słów kobietą, zaraz jednak odsłania największą tajemnicę: długa rozłąka powoduje, iż z bliżej nieokreślonych przyczyn mężczyzna odczuwa brak czegoś niezidentyfikowanego. Takie ujęcie tematu wydaje się być dowodem na to, iż łączące bohaterów uczucie pozbawione jest ciągłych westchnień, łez, szaleństw, czyli wszystkiego, co kojarzone jest z zachowaniem „na pokaz”. Zamykające pierwszą strofę pytanie nakreśla całą tematykę liryku: czy to, co łączy bohaterów to przyjaźń, czy może już miłość?

Kolejne zwrotki są próbą odpowiedzi na to pytanie, powtarzające się – podobnie jak w przypadku otwierającej zwrotki, w dwóch końcowych linijkach. Podmiot przypomina sobie, że nie potrafi przywołać w pamięci obrazu kobiety, gdy nie widzi jej kilka dni:
„Gdy z oczu znikniesz, nie mogę ni razu

strona: 1 2 3

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam

Norwid Cyprian Kamil

Słowacki Juliusz

Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies