Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Cierpienia młodego Wertera

Okres „burzy i naporu” (Sturm und Drang)

Autor: Dorota Blednicka

Ukazanie się dzieła Goethego Cierpienia młodego Wertera, zbiegło się z początkiem artystycznego wrzenia i niepokoju w literaturze niemieckiej, który nazywany jest czasem „burzy i naporu” (niem. Sturm und Drang). Okres ten przypada na lata 1767 – 1785. Jest etapem przejściowym pomiędzy oświeceniem a romantyzmem. Nazwa ta pochodzi od tytułu dramatu F. M. Klingera.

Pod koniec XVIII wieku coraz częściej padają słowa krytyki wobec założeń ideologii i estetyki oświecenia. Twórcy tych czasów zaczynają odrzucać racjonalizm i intelektualizm. Kwestionują również wiarę w harmonijny świat, kierowany przez rozum. W uczuciach i intuicji dopatrują się źródeł poznania i twórczości literackiej. Odrzucają sztywne kanony klasycyzmu, ograniczające ich artystyczne dążenia. Dla wyrazicieli nowego poglądu, z którego później wykrystalizował się romantyzm, ważna staje się sfera życia emocjonalnego człowieka, świat uczuć i doznań.

GOTYCYZM – zespół tendencji w literaturze europejskiej końca XVIII i początku XIX wieku, związany ze szczególnym zainteresowaniem epoką średniowiecza. Przejawiał się poprzez ukazanie atmosfery odległej przeszłości, nastroju grozy i tajemniczości

Na pierwszym miejscu doceniano oryginalność i wzniosłość procesu twórczego, którego podstawowym atrybutem stał się geniusz twórcy. Następuje zwrot ku sztuce średniowiecza – gotycyzm i zachwyt dziełami Szekspira – szekspiryzm.

SZEKSPIRYZM – zespół nawiązań w literaturze preromantycznej i romantycznej do twórczości angielskiego pisarza Williama Szekspira. Przejawiał się czerpaniem motywów tematycznych, łączeniem epiki, liryki i dramatu, wykorzystaniem fantastyki i baśniowości

Nowych wzorców doszukiwano się w twórczości poetyckiej, wywodzącej się z poezji narodowych. Oryginalność sztuki odnaleziono w folklorze oraz ustnej i pisanej spuściźnie średniowiecza. Obcowanie z przyrodą stało się ważnym elementem nowej postawy artystycznej. Dzika i nieposkromiona natura dawała nieograniczone możliwości poznania i doświadczenie potęgi świata. Z uwielbieniem przyrody powiązana była fascynacja ludem i ludowością. Prości, niewykształceni mieszkańcy wsi, żyjący w harmonii z przyrodą, uważani byli za ostoję naturalnego piękna i braku skażenia cywilizacją. Cywilizacja bowiem stanowiła źródło wszelkiego zła, a odkrycia naukowe przyczyniły się do utraty wiary w to, czego nie mógł ogarnąć oświeceniowy rozum. Zaczęto interesować się metafizyką i spirytualizmem.
SPIRYTUALIZM – pogląd filozoficzny, według którego wszystko, co materialne jest przejawem duchowej natury świata

Bardzo ważne stały się poglądy J. J. Rousseau, który w dziele Nowa Heloiza wzywał do powrotu na łono natury, głosząc postulat równości i wolności człowieka – roussoizm.

ROUSSOIZM – zespół tendencji w literaturze XVIII wieku, wywodzący się z twórczości francuskiego pisarza i filozofa, Jana Jakuba Rousseau. Przejawiał się w szczególnym uwielbieniu przyrody, podkreślając związek człowieka ze światem natury.

Ukazujące się dzieła literackie miały istotny wpływ na kształtujące się myśli przyszłych romantyków. Angielski pisarz J. Macpherson napisał Pieśń Osjana, epicki poemat inspirowany poezją szkockich górali. Tytułowy bohater dzieła jako piewca wolności i wojownik, stal się Homerem romantyków – osjanizm .

OSJANIZM – zespół tendencji w literaturze XVIII i XIX wieku, wywodzący się od imienia tytułowego bohatera utworu Jamesa Macphersona „Pieśń Osjana”. Przejawiał się ukazywaniem atmosfery melancholii, przeżyć miłosnych oraz życia w zgodzie z naturą i duchami przodków.

Thomas Percy w swoich staroangielskich Balladach ludowych rozpowszechnił pogląd, w którego centrum zainteresowania znajdowała się natura i rozmyślanie nad istotą życia. Edward Young w utworach rozważał nad śmiercią i marnością ludzkiego istnienia, łącząc dydaktyzm z nocną scenerią cmentarną – youngizm .

strona:    1    2  

Szybki test:

Gotycyzm wiązał się z:
a) motywem wypraw krzyżowych
b) opisywaniem architektury gotyckiej
c) zainteresowaniem epoką średniowiecza
d) umieszczaniem akcji utworów w gotyckiej scenografii
Rozwiązanie

Szczególne uwielbienie przyrody, podkreślające związek człowieka ze światem natury, w okresie „burzy i naporu” to:
a) roussoizm
b) reneizm
c) youngizm
d) osjanizm
Rozwiązanie

Reneizm zapoczątkowało dzieło:
a) Saint-Pierre`ego
b) Chateaubrianda
c) Hamanna
d) Herdera
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Cierpienia młodego Wertera” - streszczenie
Geneza „Cierpień młodego Wertera”
Czas, miejsce akcji i narrator w powieści „Cierpienia młodego Wertera”
Motywy literackie w „Cierpieniach młodego Wertera”
Plan wydarzeń „Cierpień młodego Wertera”
Główne wątki „Cierpień młodego Wertera”
„Cierpienia młodego Wertera” jako powieść epistolarna
Werteryzm
Okres „burzy i naporu” (Sturm und Drang)
Racjonalizm czy marzycielstwo – porównanie poglądów Alberta i Wertera
Najważniejsze cytaty w „Cierpieniach młodego Wertera”
Bibliografia




Bohaterowie
Charakterystyka Wertera – naiwny kochanek czy bohater tragiczny?
Obraz tragicznej miłości i przemiany wewnętrznej Wertera
Charakterystyka głównych bohaterów - Werter, Szarlota S., Albert
Charakterystyka bohaterów drugoplanowych „Cierpień młodego Wertera”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies