Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Odprawa posłów greckich

„Odprawa posłów greckich” jako dramat moralno-polityczny

Autor: Karolina Marl�ga

Dzieło Jana Kochanowskiego, choć inspirowane było wzorcami antycznymi, to poprzez swoją tematykę nie mogło spełniać wszystkich wymogów starogreckiego dramatu, o czym przekonuje Jerzy Ziomek: „Z politycznych założeń Odprawy wynikają jej specyficzne cechy artystyczne, jej odstępstwa od antycznych pierwowzorów. Czyniono z tego powodu niejednokrotnie zarzut Kochanowskiemu. Zarzucano Odprawie statyczność, brak rozwoju charakterów. «Rozwój akcji dokonuje się więc w większym stopniu przez następstwo sytuacji niż wskutek aktywności bohaterów» - pisze Szmydtowa. To wszystko prawda, tylko że te «błędy» miały swoje uzasadnienie w koncepcji Odprawy jako tragedii politycznej”.

Widzimy zatem, iż Odprawa posłów greckich to bardzo specyficzne dzieło, w którym problematyka polityczna narzuciła treści pewne ograniczenia. I tak, rola bogów, wszechobecnych przecież w dramatach antycznych, została zupełnie wyeliminowana. Losami bohaterów nie rządzi fortuna, ślepy los, żadnego konfliktu nie rozwiązuje deus ex machina. Kochanowski odpowiedzialnością za wypadki obarczył wyłącznie postaci dramatu (dramatis personae), konkretne osoby, a nie siły nadprzyrodzone. Kochanowski postawił swoich bohaterów w bardzo jasnej sytuacji konfliktowej, której rozwiązanie zależało od ich postaw moralnych.

Aby osiągnąć zamierzony efekt Kochanowski musiał „przedstawić charaktery niejako już gotowe, ukształtowane”. Dlatego też postaci dramatu są bardzo jednoznaczne, nie przechodzą wewnętrznych metamorfoz. Jan Ziomek pisze o bohaterach, iż są oni „albo typami uogólniającymi poglądy polityczne, dążenia, wady i zalety poszczególnych warstw wewnątrz klasy szlacheckiej, albo (…) odgrywają role pomocnicze”.

Najważniejszym tematem politycznym poruszonym przez Kochanowskiego w Odprawie posłów greckich jest konflikt pomiędzy prywatą (Priam, Parys, Ikeaton), a dobrem całego społeczeństwa (Antenor). Jednocześnie spór ten ma bezpośrednie przełożenie na zagadnienia polityczne: wojny i pokoju. Reprezentujący moralne zepsucie bohaterowie dążą do zabezpieczenia własnych interesów, a tym samym do wywołania wojny, a w konsekwencji upadku państwa. Opozycja pragnie pokoju, aby go osiągnąć konieczne będzie przedłożenie dobra ogółu nad utratę „zdobyczy” elit rządzących.

Rozstrzygnięcie tego sporu, autor pozostawił radzie trojańskiej, czyli reprezentantom społeczeństwa. Na ich przykładzie Kochanowski udowodnił, że sprawny demagog, mówiący banały i kłamstwa, jest w stanie przekonać większość do swoich racji. Wskazał w ten sposób na wielkie niebezpieczeństwo, jakie niesie ze sobą demokracja, w której liczy się głos większości, a tą z łatwością można manipulować. Rada podjęła decyzję sprzeczną z moralnością, poparła bezprawny akt porwania i przetrzymywania Heleny, czym przyczyniła się do wybuchu wojny. Poparcie Antenora, czyli uosobienia mądrości politycznej i poszanowania dla prawa oraz obyczajów, w rezultacie zaowocowałoby pokojem.

Kochanowski na przykładzie Odprawy posłów greckich wskazał, iż istnieje silna więź pomiędzy moralnością a polityką. Postępowanie niezgodnie z sumieniem, poczuciem sprawiedliwości czy lojalności prowadzi do upadku. Jeśli polityk rządzący państwem nie działa w zgodzie z moralnością to prędzej czy później poniesie klęskę albo on, albo jego otoczenie, a na przykładzie utworu widzimy, że nawet cały kraj.

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Odprawa posłów greckich” - streszczenie szczegółowe Streszczenie „Odprawy posłów greckich” w pigułce	Geneza i tytuł „Odprawy posłów greckich” „Odprawa posłów greckich” jako dramat moralno-polityczny Czas i miejsce akcji „Odprawy posłów greckich” Zarys historii Heleny i Parysa (mit tebański) „Odprawa posłów greckich” przykładem utworu parenetycznego „Odprawa posłów greckich” jako tragedia humanistyczna Problemy XVI-wiecznej Polski ukazane w „Odprawie posłów greckich” - polityczna wymowa utworu Jan Kochanowski - biografia Obraz polskiego społeczeństwa w „Odprawie posłów greckich” Uniwersalizm treści „Odprawy posłów greckich” Cechy dramatu antycznego na przykładzie struktury i kompozycji „Odprawy posłów greckich” Motywy literackie w „Odprawie posłów greckich” Kalendarium twórczości Jana Kochanowskiego Cytaty z twórczości Kochanowskiego Najważniejsze cytaty „Odprawy posłów greckich” Bibliografia
Bohaterowie
Charakterystyka bohaterów „Odprawy posłów greckich”

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies