Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Szewcy

Język „Szewców” Witkacego

Autor: Karolina Marl�ga

Szewcy, podobnie jak inne utwory dramatyczne, Witkacy stworzył z dbałością o każde słowo, ponieważ był zdania, że język jest tworzywem, z którym należy eksperymentować. Lech Sokół w książce Groteska w teatrze Stanisława Ignacego Witkiewicza, na którego powołuje się Lesław Eustachiewicz, podkreślił, że w tym dramacie „najdoskonalej został ukształtowany absurd w języku Witkacego, przy czym najostrzejsze efekty występują w neologizmach, przekleństwach i zwrotach pseudonaukowych”.

Witkacy w omawianym tekście nie szczędził licznych neologizmów zadziwiających sensem czy wymyślnych wulgaryzmów, urozmaicił utwór połączeniem odległych stylów. Na przykład w I akcie bohaterowie mówią językiem nizin społecznych, przeplatanym rozważaniami natury filozoficznej sformułowanymi w stylu naukowym. Gdy z kolei pojawia się Księżna - uosobienie wdzięku i wyuzdania, kobieta intrygująca i podniecająca - dyskusja naszpikowana jest wulgaryzmami i językiem „naukowym”. Tak zwraca się do kobiety I Czeladnik: „Tylko bez blagi, jasna pani. Instytucje som wyrazem najwyższych dążeń, z nich się wykonstruowujom - a jak tej funkcji nie spełniajom, to wont z nimi - rozumiesz, jasna landrygo? (…)Cichojcie - niech ta ścierwa, guano jej ciotka, wypowie się raz do końca. (…)To ci sturba, psia ją cholera w suszą by ją wlan! (…)Roztrajkotała się, psia ją jucha mierzi, jak ostatnia bamflondryga. W mordę ją, w tę anielską kufę raz by zajechać, a potem niech się dzieje to, co chce”.

Język dramatów Witkacego spełnia wiele funkcji. Nie dość, że jest ważnym elementem budowania groteski, przesycony wulgaryzmami jest pierwszym zewnętrznym objawem utraty zasad, to jeszcze jest narzędziem, za pomocą którego Witkacy charakteryzuje osoby i ocenia kolejne ustroje, zmieniające się w każdym akcie. Postaci dramatu posługują się innym słownictwem, które staje się elementem różnicującym. Gdy na przykład Księżna pojawia się na scenie w II akcie przynosząc sprawunki, mówi językiem pełnym kokieterii i zdrobnień. Nakarmiwszy Scurv’ego pigułkami powodującymi „nieskończoną wytrzymałość erotyczną”, zapewnia: „Będę jadła móżdżek pański posypany bułeczką najwyrafinowańszej męki”. Z kolei inny bohater – Sajetan, używa elementów różnych stylów, w zależności od sytuacji, w jakiej się znajduje lub od roli, jaką akurat pełnił. Gdy po objęciu władzy cierpiał z powodu braku idei, mówił językiem gwarowym, a gdy na przykład rozprawiał o filozofii - posługiwał się wyszukanym słownictwem, w którym mieszały się naukowe terminy, przekleństwa i wyrazy wzruszenia.

Streszczenia	Opracowanie
„Szewcy” – streszczenie szczegółowe Streszczenie „Szewców” w pigułce	Geneza „Szewców” Biografia Stanisława Ignacego Witkiewicza Problematyka „Szewców” Czas i miejsce akcji „Szewców” Czysta Forma Witkacego Język „Szewców” Witkacego Struktura i kompozycja „Szewców” Problematyka władzy w „Szewcach” Witkacego Krytyka ustrojów politycznych w „Szewcach” Witkacego Obraz rewolucji w „Szewcach” Witkacego Interpretacja tytułu „Szewców” Motywy literackie obecne w „Szewcach” Nuda i Nienasycenie w „Szewcach” Biogram życia i twórczości Witkacego Sceniczne dzieje „Szewców” dawniej i dziś O Witkacym powiedzieli... Cytaty z Witkacego Najważniejsze cytaty „Szewców” Bibliografia
Bohaterowie
Charakterystyka Księżny Iriny Wsiewołodownej Zbereźnickiej-Podberezkiej Charakterystyka Sajetana Tempe Charakterystyka prokuratora Scurviego Charakterystyka pozostałych bohaterów „Szewców”

Język „Szewców” Witkacego

Szybki test:

Zobacz inne artykuły: