Dusiołek - interpretacja ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne

Dusiołek - interpretacja

Autor: Karolina Marlêga

Sytuacja liryczna ballady BolesÅ‚awa LeÅ›miana jest prosta: wiejskiego chÅ‚opa BajdaÅ‚Ä™, wÄ™drujÄ…cego po Å›wiecie razem ze szkapÄ… i woÅ‚em, ogarnia spowodowana ogromnym upaÅ‚em senność. Wyszukawszy pod lasem Å›ciółkÄ™ ze mchu i sprawdziwszy, czy nada siÄ™ na posÅ‚anie – „Czy dogodna dla karku”, bohater ukÅ‚ada siÄ™ na niej wygodnie miÄ™dzy szkapÄ… a woÅ‚em i zapada w sen:
„SkrzywiÅ‚ gÄ™bÄ™ na bakier i jÄ™zorem mlasnÄ…Å‚
I ziewnÄ…Å‚ wniebogÅ‚osy i splunÄ…Å‚ i zasnÄ…Å‚”.
Po chwili pojawia się dziwaczny stwór, tytułowy Dusiołek:
„wiadomo, że szpecÄ…c przystojność przestworza,
WylazÅ‚ z rowu DusioÅ‚ek, jak półbabek z Å‚oża”.
Ludowa zjawa miaÅ‚a twarz podobnÄ… do żaby i do Å›limaka („Pysk miaÅ‚ z żabia Å›limaczy”), swojÄ… figurÄ… przypominaÅ‚a kwokÄ™ znoszÄ…cÄ… jajo („A zad tyli, co kwoka, kiedy znosi jajo”), a jego ogon zdawaÅ‚ siÄ™ być zrobiony ze skórzanego rzemyka („Ogon miaÅ‚ ci z rzemyka”).

Nie czekajÄ…c na dalszy rozwój sytuacji, DusioÅ‚ek siada Bajdale na piersi i – czyniÄ…c wedle swojego zwyczaju - zaczyna go dusić „aż coÅ› warkÅ‚o w chÅ‚opie! / WarkÅ‚o, trzasÅ‚o, spotniaÅ‚o!”.
Nadal pogrążony we Å›nie, obezwÅ‚adniony niespodziewanym uciskiem BajdaÅ‚a zaczyna sapać, dmuchać w wÄ…sy, jÄ™czeć, aż w koÅ„cu – wyczerpany i skonsternowany - wybucha pÅ‚aczem:
„SteraÅ‚ we Å›nie BajdaÅ‚a
Pół duszy i pół ciaÅ‚a”,
WysiÅ‚ek na szczęście siÄ™ opÅ‚aciÅ‚, BajdaÅ‚a „WyparskaÅ‚ go nozdrzami, zmarszczyÅ‚ siÄ™ i zbudziÅ‚”, by po odzyskaniu normalnego tchu i tÄ™tna zacząć wypominać szkapie, że nie udzieliÅ‚ mu pomocy w walce z DusioÅ‚kiem:
„Czemu zwieszasz swe chrapy?
Trzebać było kopytem Dusiołka przetrącić,
Zanim zdążyÅ‚ mój spokój w caÅ‚ym polu zmÄ…cić!”.
Podobne wymówki i oskarżenia BajdaÅ‚a skierowaÅ‚ do swego woÅ‚u: 
„CzemuÅ› skÄ…piÅ‚ mozoÅ‚u?
Trzebać było rogami Dusiołka postronić,
Gdy chciaÅ‚ na mnie swej duszy paskudÄ™ wyÅ‚onić!”.
Gdy krótka lista współodpowiedzialnych za próbę uduszenia bohatera dobiegła końca, Bajdała zwraca się z dąsem do Boga, pytając o motywy stworzenia Dusiołka.
Wymowa wiersza LeÅ›miana, mimo baÅ›niowej otoczki i ludowych nawiÄ…zaÅ„, jest jednoznaczna. Stawiane w nim pytania o powód istnienia zÅ‚a na Å›wiecie niestety pozostajÄ… bez odpowiedzi, ale interesujÄ…ca, po części Å›mieszna, ale zarazem przerażajÄ…ca historia spotkania prostego, wiejskiego chÅ‚opa z obiektem jego dzieciÄ™cych strachów dowodzÄ… ogromnej inteligencji autora. MaÅ‚o który poeta umiaÅ‚by w ludowej stylistyce z pozoru banalnej i naiwnej klechdy zawrzeć tyle uniwersalnych prawd, a pod pretekstem opowieÅ›ci o konfrontacji przedstawiciela Å›rodowiska zabobonnego z obiektem jego strachu ukryć próbÄ™ dyskusji z Bogiem nad sensem powoÅ‚ania do życia zÅ‚a. Zwrócenie siÄ™ niewyksztaÅ‚conego, prostego chÅ‚opa BajdaÅ‚y z takim pytaniem do Stwórcy sprawia, iż „DusioÅ‚ek” otrzymujÄ… ponadczasowÄ… Å›cieżkÄ™ interpretacyjnÄ…: nie ważne jest pochodzenie czy wyksztaÅ‚cenie czÅ‚owieka – liczy siÄ™ wrażliwość o otwarcie na Å›wiat.

Zobacz inne artykuły:

Czechowicz Józef
Miejsce Czechowicza w literaturze
Charakterystyka twórczości Józefa Czechowicza
Wstęp do twórczości Józefa Czechowicza
Biografia Józefa Czechowicza
Żal - analiza i interpretacja
Sam - analiza i interpretacja
modlitwa żałobna - analiza i interpretacja

Gałczyński Konstanty Ildefons
Wit Stwosz - analiza i interpretacja
Spotkanie z matkÄ… - analiza i interpretacja
Prośba o wyspy szczęśliwe - analiza i interpretacja
Zaczarowana dorożka - analiza i interpretacja
Pieśń o żołnierzach z Westerplatte - analiza i interpretacja
Niobe - analiza i interpretacja
Serwus, madonna - analiza i interpretacja
Kryzys w branży szarlatanów - analiza i interpretacja

Iwaszkiewicz Jarosław
Źródło Aretuzy - analiza i interpretacja
Erotyk - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza

Jasieński Bruno
JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską
But w butonierce - analiza
But w butonierce - interpretacja

Leśmian Bolesław
Dusiołek - geneza
Dwoje ludzieńków - analiza
Dwoje ludzieńków - interpretacja
Dwoje ludzieńków - geneza
Dziewczyna - analiza
Dziewczyna - interpretacja
Topielec - analiza
Topielec - interpretacja
Urszula Kochanowska - analiza
Urszula Kochanowska - interpretacja
Urszula Kochanowska - geneza
W malinowym chruśniaku - analiza
W malinowym chruśniaku - interpretacja
W malinowym chruśniaku - geneza
Pan Błyszczyński - analiza
Pan Błyszczyński - interpretacja
Pan Błyszczyński - geneza
Szewczyk - analiza
Szewczyk - interpretacja
Dusiołek - analiza
Dusiołek - interpretacja

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria
PÅ‚yty Carusa - analiza i interpretacja
Miłość - analiza i interpretacja
La précieuse - analiza i interpretacja
La précieuse - geneza

SÅ‚onimski Antoni
Credo - analiza i interpretacja
Smutno mi Boże - analiza i interpretacja

Staff Leopold
Ars poetica - analiza
Ars poetica - interpretacja
Kartoflisko - analiza
Kartoflisko - interpretacja
Curriculum vitae - analiza
Curriculum vitae - interpretacja
Wysokie drzewa - analiza
Wysokie drzewa - interpretacja
Kowal - analiza
Kowal – interpretacja
Deszcz jesienny – analiza
Deszcz jesienny – interpretacja
Przedśpiew - analiza
Przedśpiew - interpretacja

Stanisław Przybyszewski

Tuwim Julian
Prośba o piosenkę - geneza
Do krytyków - analiza
Do krytyków - interpretacja
Do krytyków - geneza
Mieszkańcy - analiza
Mieszkańcy - interpretacja
Mieszkańcy - geneza
Wiosna. Dytyramb - analiza
Wiosna. Dytyramb - interpretacja
Wiosna. Dytyramb - geneza
Rzecz czarnoleska - analiza
Rzecz czarnoleska - interpretacja
Sokrates tańczący - analiza
Sokrates tańczący - interpretacja
Sitowie - analiza
Sitowie - interpretacja
Sitowie - geneza
Prośba o piosenkę - analiza
Prośba o piosenkę - interpretacja

Wierzyński Kazimierz
Lewa kieszeń - analiza i interpretacja
Motto - analiza i interpretacja
Zielono mam w głowie - analiza
Zielono mam w głowie - interpretacja
Kufer - analiza
Kufer - interpretacja
Kufer - geneza

Inne
Ideowe podÅ‚oże „Å»agarów”
Powstanie i rozwój „Å»agarów”
Charakterystyka twórczości Juliana Przybosia do 1939
Tematyka wierszy Przybosia
Biografia Juliana Przybosia
Charakterystyka pierwszego okresu twórczości Czesława Miłosza (Trzy zimy)
Przemiany poetyckie na poczÄ…tku lat 30. XX wieku
Biografia Czesława Miłosza do 1936 roku
Program i poetyka awangardy krakowskiej
Powstanie i rozwój awangardy krakowskiej
Główne założenia futuryzmu
Fazy rozwoju futuryzmu
Główne cechy polskiego futuryzmu
Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego
Poetyka „Å»agarów”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies