JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne
I – narodziny kierunku i rozprzestrzenienie siÄ™ idei futurystycznych w różnych dziedzinach kultury (1907-1914):
II – krystalizacja poetyki futurystycznej, rozprzestrzenianie siÄ™ kierunku, różnicowanie siÄ™ szkół i dążeÅ„ wewnÄ…trz ruchu (1914-1923):
III – wygasanie nurtu futurystycznego (po 1923):
Fazy rozwoju futuryzmu w Polsce:
W Polsce prekursorem futuryzmu był Jerzy Jankowski, autor tekstów ogłaszanych od 1913 roku, które złożyły się na tom Tram wpopszek ulicy (1920).
Jako zorganizowany ruch futuryzm w Polsce ukształtował się w latach 1917-1920:Fazy rozwoju futuryzmu
Autor: Jakub RudnickiI – narodziny kierunku i rozprzestrzenienie siÄ™ idei futurystycznych w różnych dziedzinach kultury (1907-1914):
- projektodawcÄ… nowej idei artystycznej byÅ‚ wÅ‚oski pisarz Filippo Tommaso Marinetti, który główne tezy sformuÅ‚owaÅ‚ w manifeÅ›cie „Akt zaÅ‚ożycielski i manifest futuryzmu” ogÅ‚oszonym w „Le Figaro” z 20 lutego 1909 roku. Głównym hasÅ‚em byÅ‚o „sÅ‚owa na wolnoÅ›ci”, czyli wyzwolenie jÄ™zyka poetyckiego z reguÅ‚ skÅ‚adniowych i gramatycznej, a nawet spod wÅ‚adzy logiki, podstawowym budulcem wiersza miaÅ‚o być sÅ‚owo. ŻądaÅ‚ peÅ‚nej swobody twórczej, odpowiadajÄ…cej dynamice rozwijajÄ…cej siÄ™ cywilizacji. Rok później ukazaÅ‚a siÄ™ odezwa wÅ‚oskich malarzy-futurystów;
- w 1913 roku proklamowano bruityzm czyli „sztukÄ™ szmerów”, próbowano również idee futurystyczne przenieść na grunt dramatu i teatru;
- w latach 1910-1914 dojrzewa futuryzm rosyjski, jego program konstruują i ogłaszają w almanachu Policzek powszechnemu gustowi (1914) poeci i malarze: Dawid Burluk, Wiktor Chlebnikow, Aleksy Kruczonych, Włodzimierz Majakowski.
II – krystalizacja poetyki futurystycznej, rozprzestrzenianie siÄ™ kierunku, różnicowanie siÄ™ szkół i dążeÅ„ wewnÄ…trz ruchu (1914-1923):
- Rosjanie i Polacy podejmujÄ… polemikÄ™ z wÅ‚oskim futuryzmem – w Polsce prowadzi to do zjednoczenia futurystów, w Rosji do rozbicia na egofuturystów (Igor Siewierianin) i kubofuturystów (Majakowski, Chlebnikow, Kruczonych, Wasyl Kamienski)
III – wygasanie nurtu futurystycznego (po 1923):
- we WÅ‚oszech nurt dąży do uzyskana akceptacji faszystowskich wÅ‚adz, traci status „wolnej” sztuki, a sÅ‚owo poety sÅ‚uży reżimowi Mussoliniego,
- w ZSRR futuryzm zmienia nazwę i organizuje się jako Lef (Lewyj Front Iskusstw), zmienia swoje hasła programowe .
Fazy rozwoju futuryzmu w Polsce:
W Polsce prekursorem futuryzmu był Jerzy Jankowski, autor tekstów ogłaszanych od 1913 roku, które złożyły się na tom Tram wpopszek ulicy (1920).
- w 1917 roku w Krakowie zostaje zaÅ‚ożony klub futurystów „Katarynka”. Należą do niego Bruno JasieÅ„ski, StanisÅ‚aw MÅ‚odożeniec i Tytus Czyżewski. Nazwa symbolizowaÅ‚a sztukÄ™ ulicznÄ…, „niskÄ…”, bliskÄ… codziennoÅ›ci i potrzebnÄ… każdemu,
- w 1918 roku powstaje drugi ośrodek futurystów w Warszawie, należą do niego Aleksander Wat i Anatol Stern,
- wkrótce obie grupy łączą się,
- w latach 1920-1923 futuryzm jest ruchem o zasięgu ogólnokrajowym, odbywają się burzliwe dyskusje, ukazują się zbiory wierszy, almanachy i druki ulotne: niebieskie pięty, które trzeba pomalować (1920), gga (1920), Jednodńuwka futurystuw. Mańfesty futuryzmu polskiego (1921), Nuż w bżuhu (1921),
- w 1922 roku podejmujÄ… współpracÄ™ ze „ZwrotnicÄ…”,
- w 1923 roku zostaje ogÅ‚oszone „rozwiÄ…zanie” kierunku, poetyki czÅ‚onów indywidualizujÄ… siÄ™.
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies