JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne
Zbigniew Herbert napisaÅ‚ o Czechowiczu: „To co niewÄ…tpliwe i jednoznaczne w jego twórczoÅ›ci jest zarazem żenujÄ…co skromne. Bez maÅ‚a tyle: kochaÅ‚ maÅ‚e miasteczka i baÅ‚ siÄ™ Å›mierci. A poza tym las sprzecznoÅ›ci i powikÅ‚aÅ„”.
W liryce Czechowicza Å›lady tradycji sÄ… dość rozlegÅ‚e. Poeta Å›wiadomie ciążyÅ‚ w stronÄ™ ciemnego romantyzmu i symbolizmu. Z symbolizmem Å‚Ä…czyÅ‚ go kosmiczny charakter poezji, poszukiwanie gÅ‚Ä™bszych znaczeÅ„, szukanie „dna” każdej rzeczy, Å›wiadoma niejasność, a także przeciwstawienie koszmaru codziennej egzystencji Å›wiatu wyższemu, uznanie poety za kreatora, twórcÄ™ nowych Å›wiatów, wtajemniczonego. Innymi cechami byÅ‚a obsesja Å›mierci, postawa mitotwórcza i magiczna, poddanie utworu muzycznemu porzÄ…dkowi rzeczy.
Solidarność z awangardÄ… nie odnosiÅ‚a siÄ™ do okreÅ›lonych norm czy zasad, ale do postulatu nowej poezji, współmiernej do skali przeżywanej sytuacji historycznej. Awangarda krakowska, nawet jeÅ›li uznawaÅ‚a awangardyzm Czechowicza, uważaÅ‚a go za skażony, heretycki i odstÄ™pczy. Z pewnoÅ›ciÄ… byÅ‚ programowym przeciwnikiem Skamandra. OpowiadajÄ…c siÄ™ jednak za walkÄ… o nowÄ… poezjÄ™ – odważnÄ… i zdobywczÄ… – Czechowicz zachowaÅ‚ peÅ‚nÄ… swobodÄ™ dziaÅ‚ania i wyboru tradycji czy Å›rodków poetyckiego wyrazu.
WÅ›ród twórców poprzedzajÄ…cych go epok odnaleźć można cechy wspólne z poezjÄ… SÅ‚owackiego – wizyjność, która skÅ‚aniaÅ‚a do budowy makrokosmosu, poezjÄ… Norwida – wiara, że poezja wyraża sprawy metafizyczne czÅ‚owieka i za dosÅ‚ownym znaczeniem ukrywajÄ… siÄ™ inne, odczytywane wedÅ‚ug symbolicznego klucza. NawiÄ…zanie do pejzażu prowincjonalnego, ludowej Å›piewnoÅ›ci i sielskoÅ›ci zbliżaÅ‚ siÄ™ do poezji Lenartowicza. Istotny jest także wpÅ‚yw MiciÅ„skiego (mroczny bizantyzm) i WyspiaÅ„skiego (waga tradycji antycznej i jej splot ze współczesnoÅ›ciÄ…, sprawy narodowe – wizje i mity).
CzesÅ‚aw MiÅ‚osz: „Dla Czechowicza poezja byÅ‚a konieczna i przez niÄ… przezwyciężaÅ‚ nacisk Å›wiata, Å›wiadomie rezygnujÄ…c z wielu danych pisarstwa, byle utrzymać to, co leżaÅ‚o w jego mocy. Przez to wygrywaÅ‚, przegrywajÄ…c, co jest zapewne klasycznÄ… formuÅ‚Ä… sztuki pióra. PowracaÅ‚em uparcie do tÅ‚a, żeby nie pominąć jego niepokoju czy wyrzutu sumienia, że byÅ‚ tylko artystÄ… kameralnym i niczego nie mógÅ‚ odwrócić (a przecie bywajÄ… pisarze wÅ‚adczy). Jedynie pokazujÄ…c opór, jaki napotyka czyjÅ› los, oddaje siÄ™ sprawiedliwość. Nie wieszcz, nie jeden z tych, co wskazujÄ… drogÄ™ narodom na pokolenia, leży na lubelskim cmentarzu. Uczciwy poeta. Niech okrywa jego grób <>”.
Partner serwisu: 
kontakt | polityka cookies
Miejsce Czechowicza w literaturze
Autor: Jakub RudnickiZbigniew Herbert napisaÅ‚ o Czechowiczu: „To co niewÄ…tpliwe i jednoznaczne w jego twórczoÅ›ci jest zarazem żenujÄ…co skromne. Bez maÅ‚a tyle: kochaÅ‚ maÅ‚e miasteczka i baÅ‚ siÄ™ Å›mierci. A poza tym las sprzecznoÅ›ci i powikÅ‚aÅ„”.
W liryce Czechowicza Å›lady tradycji sÄ… dość rozlegÅ‚e. Poeta Å›wiadomie ciążyÅ‚ w stronÄ™ ciemnego romantyzmu i symbolizmu. Z symbolizmem Å‚Ä…czyÅ‚ go kosmiczny charakter poezji, poszukiwanie gÅ‚Ä™bszych znaczeÅ„, szukanie „dna” każdej rzeczy, Å›wiadoma niejasność, a także przeciwstawienie koszmaru codziennej egzystencji Å›wiatu wyższemu, uznanie poety za kreatora, twórcÄ™ nowych Å›wiatów, wtajemniczonego. Innymi cechami byÅ‚a obsesja Å›mierci, postawa mitotwórcza i magiczna, poddanie utworu muzycznemu porzÄ…dkowi rzeczy.
Solidarność z awangardÄ… nie odnosiÅ‚a siÄ™ do okreÅ›lonych norm czy zasad, ale do postulatu nowej poezji, współmiernej do skali przeżywanej sytuacji historycznej. Awangarda krakowska, nawet jeÅ›li uznawaÅ‚a awangardyzm Czechowicza, uważaÅ‚a go za skażony, heretycki i odstÄ™pczy. Z pewnoÅ›ciÄ… byÅ‚ programowym przeciwnikiem Skamandra. OpowiadajÄ…c siÄ™ jednak za walkÄ… o nowÄ… poezjÄ™ – odważnÄ… i zdobywczÄ… – Czechowicz zachowaÅ‚ peÅ‚nÄ… swobodÄ™ dziaÅ‚ania i wyboru tradycji czy Å›rodków poetyckiego wyrazu.
WÅ›ród twórców poprzedzajÄ…cych go epok odnaleźć można cechy wspólne z poezjÄ… SÅ‚owackiego – wizyjność, która skÅ‚aniaÅ‚a do budowy makrokosmosu, poezjÄ… Norwida – wiara, że poezja wyraża sprawy metafizyczne czÅ‚owieka i za dosÅ‚ownym znaczeniem ukrywajÄ… siÄ™ inne, odczytywane wedÅ‚ug symbolicznego klucza. NawiÄ…zanie do pejzażu prowincjonalnego, ludowej Å›piewnoÅ›ci i sielskoÅ›ci zbliżaÅ‚ siÄ™ do poezji Lenartowicza. Istotny jest także wpÅ‚yw MiciÅ„skiego (mroczny bizantyzm) i WyspiaÅ„skiego (waga tradycji antycznej i jej splot ze współczesnoÅ›ciÄ…, sprawy narodowe – wizje i mity).
CzesÅ‚aw MiÅ‚osz: „Dla Czechowicza poezja byÅ‚a konieczna i przez niÄ… przezwyciężaÅ‚ nacisk Å›wiata, Å›wiadomie rezygnujÄ…c z wielu danych pisarstwa, byle utrzymać to, co leżaÅ‚o w jego mocy. Przez to wygrywaÅ‚, przegrywajÄ…c, co jest zapewne klasycznÄ… formuÅ‚Ä… sztuki pióra. PowracaÅ‚em uparcie do tÅ‚a, żeby nie pominąć jego niepokoju czy wyrzutu sumienia, że byÅ‚ tylko artystÄ… kameralnym i niczego nie mógÅ‚ odwrócić (a przecie bywajÄ… pisarze wÅ‚adczy). Jedynie pokazujÄ…c opór, jaki napotyka czyjÅ› los, oddaje siÄ™ sprawiedliwość. Nie wieszcz, nie jeden z tych, co wskazujÄ… drogÄ™ narodom na pokolenia, leży na lubelskim cmentarzu. Uczciwy poeta. Niech okrywa jego grób <
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies