Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Mloda Polska

Lucyfer - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

Skalą wyobraźni, odwagą ale i ekstrawagancją artystyczną Miciński przerasta większość współczesnych sobie twórców. Niekiedy brakuje mu natomiast konsekwencji i wiary, która poetę czyni nieraz prorokiem. Tymczasem wielki mag odsłania raz po raz swoją drugą twarz – prawdziwego artysty XX wieku, mistrza ironii i dystansu, który nie pragnie mieć uczniów czy wyznawców. Nie oczekuje nawet, że zostanie do końca zrozumiany, bowiem jego dzieło stanowi jedynie kłopotliwe wyzwanie dla świata – słowa Jana Tomkowskiego, autora opracowania „Młoda Polska” (Warszawa 2001), doskonale oddają fenomen Tadeusza Micińskiego.

Jednym z najważniejszych dzieł poety maga, „czciciela tajemnic”, największego specjalisty od magii, satanizmu, nauk ezoterycznych swych czasów jest mroczny wiersz „Lucifer”, w którym auto oddaje głos...upadłemu aniołowi.

Liryk już od pierwszych dni po publikacji zyskał miano jednego z najbardziej prowokacyjnych młodopolskich tekstów. Jakże jednak mogło być inaczej, biorąc pod uwagę styl życia i tworzenia jego autora. Upodobanie ciemności nawet podczas pisania czy przywdziewanie szat właściwych raczej inscenizacji „Pieśni o Rolandzie”, niż poecie przełomu XIX i XX wieku stworzyło legendę Micińskiego. Ważnej jest jednak to, iż – jak to się często zdarza – forma nie przerosła treści. Poświęcony zbuntowanemu przeciw Bogu aniołowi, kojarzonemu jako przyczyna zła i ludzkiego cierpienia jest dowodem na kunszt poetycki Micińskiego i talent do budowania ponadczasowych metafor i symboli.

Podmiot liryczny utworu ujawnia się już w pierwszej linijce, wyznając:
„Jam ciemny jest wśród wichrów płomień boży,
lecący z jękiem w dal -- jak głuchy dzwon północy --
ja w mrokach gór zapalam czerwień zorzy
iskrą mych bólów, gwiazdą mej bezmocy”.

Rozpatrując te słowa w kontekście tytułu dzieła, powyższy początkowy fragment wiersza Micińskiego jest charakterystyką Lucyfera – jednego z upadłych aniołów, którzy sprzeciwili się Bogu i zostali zesłani do Piekła.

Wczytując się głębiej w tekst, otrzymujemy inny niż do tej pory obraz Księcia Ciemności. Nie definiuje go bezgraniczna nienawiść do ludzi i Stwórcy, jego myśli nie zaprzątają nowe plany opanowania światem. Jest wręcz przeciwnie - Lucyfer przypomina człowieka, zwłaszcza człowieka przełomu wieków, takiego, jakiego często spotykamy w czasie lektury innego wielkiego młodopolskiego wieszcza, Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Bohater liryku Micińskiego jest rozdarty wewnętrznie, zagubiony, samotny. Ma problemy z definicją własnego jestestwa, z określeniem priorytetów i celów. Raz nazywa siebie „otchłanią tęcz”, innym razem „płomieniem bożym”, by potem mianować siebie „komet królem”, a jeszcze dalej nazwać się „piorunem burz (…) blaskiem wulkanów (…) grobowcem ciszy”.

Życie Lucyfera przypomina wieczną sinusoidę, w jednej chwili jest nieposkromiony, władczy, budzi strach i przerażenie niczym lew, by chwilę później wydać się podobnym do przerażonego i słabego kotka. Problemy z zdefiniowaniem własnej tożsamości ukazują liczne fragmenty wiersza:
„Ja komet król -- a duch się we mnie wichrzy
jak pył pustyni w zwiewną piramidę --
ja piorun burz -- a od grobowca cichszy
mogił swych kryję trupiość i ochydę.
Ja -- otchłań tęcz -- a płakałbym nad sobą
(...)”.

Jego konsternacja sięga tak wysokiego poziomu, iż nie wstydzi się przyznać do oznaki ludzkiej słabości, jaką jest płacz.

Jego dni nie upływają na cieszeniu się swoją potęgą. Jak słusznie mówi jedno z jego licznych imion, Książę Ciemności może egzystować jedynie nocą. W dzień władza należy do Boga, on jest jedynym Panem słońca :
„(…)idę, jak pogrzeb, z nudą i żałobą.

strona: 1 2