Nad wodą wielką i czystą - interpretacja i analiza ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ… - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlêga

Wiersz „poety przestrzeni” Adama Mickiewicza „Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ…” jest zaliczany do grona liryków lozaÅ„skich. Szerzej o genezie dzieÅ‚a, zainspirowanego widokiem zatoki, oglÄ…danej przez autora z okien domu, w którym zamieszkaÅ‚ w Lozannie, w swoim opracowaniu pisze CzesÅ‚aw Zgorzelski: „TakÄ… wÅ‚aÅ›nie poetyckÄ…, ulirycznionÄ… rzeczywistość „nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ…” ukazuje nam znany wiersz z tego okresu. WodÄ™ wielkÄ… i czystÄ… – wÅ›ród skaÅ‚ – jak każde jezioro w górach. ObÅ‚oki czarne i grom, jakich wiele zobaczyć można w czasie krótkich, przelotnych burz górskich. Celowo przez poetÄ™ tak ujÄ™te, by mogÅ‚o to być każde jezioro, każda burza” (Cz. Zgorzelski, „O lirykach Mickiewicza i SÅ‚owackiego. Eseje i studia”, Lublin 1961).

Na przykÅ‚adzie opisu górskiego jeziora poeta kreÅ›li metaforÄ™ ludzkiego życia, jego sensu, kruchoÅ›ci, przemijania, nazywany fachowo w literaturze motywem vanitas: „Jest to liryk-alegoria, tekst podsumowujÄ…cy, odnoszÄ…cy siÄ™ do minionych lat, oceniajÄ…cy życie i jego wartość w kategoriach moralnych. Owa ocena dokonuje siÄ™ na podstawie osobistych przeżyć i refleksji. Autor przetwarza jÄ… jednak w obraz statyczny i plastyczny zarazem, podlegajÄ…cy zmianom, a przy tym jest to obraz natury i duszy w jednym ujÄ™ciu” (Danuta PolaÅ„czyk, „Poezje Adama Mickiewicza – cz. II”, Lublin).

Podejmując motyw vanitas, Mickiewicz wpisał się do grona twórców, podejmujących ten jakże popularny, ale i frapujący niemal każdego człowieka wątek. Prócz romantycznego wieszcza, motyw przemijania realizowali w swoich literackich dziełach między innymi:
  • Daniel Naborowski: „Kruchość żywota”, „Do Anny”, „Róża”;

  • Adam Naruszewicz „Staruszek”:

  • Agnieszka Osiecka „Niech żyje bal!”:

  • BolesÅ‚aw Prus „Lalka”:

  • Charles Baudelaire „Padlina”:

  • CzesÅ‚aw MiÅ‚osz „Dolina Issy”:

  • François Villon „Wielki Testament”;

  • Halina PoÅ›wiatowska „Ja minÄ™...”:

  • Hieronim Morsztyn „Åšwiatowa rozkosz”;

  • Jan Kochanowski „O żywocie ludzkim”;

  • Jan LechoÅ„ „Toast”;

  • Jan Twardowski „Åšpieszmy siÄ™...”;

  • Johann Wolfgang Goethe „Faust”;

  • Kazimierz Przerwa-Tetmajer „Koniec wieku XIX” oraz „Na AnioÅ‚ PaÅ„ski”;

  • Leopold Staff „MÅ‚odość”;

  • Marcel Proust „W poszukiwaniu straconego czasu”;

  • Maria DÄ…browska „Noce i dnie”;

  • MikoÅ‚aj SÄ™p-SzarzyÅ„ski „O krótkoÅ›ci i niepewnoÅ›ci na Å›wiecie żywota czÅ‚owieczego” oraz „O nietrwaÅ‚ej miÅ‚oÅ›ci rzeczy Å›wiata tego”;

  • Tomasz Mann „Åšmierć w Wenecji”;

  • William Szekspir „Hamlet”;

  • WisÅ‚awa Szymborska „Nic dwa razy”.
Utwór Adama Mickiewicza rozpoczyna siÄ™ informacjÄ… na temat miejsca, znajdujÄ…cego siÄ™ nad tytuÅ‚owÄ… „wodÄ… wielkÄ… i czystÄ…”. Podmiot liryczny w trzeciej osobie, co przypomina bardziej epikÄ™, niż lirykÄ™, dzieli siÄ™ z odbiorcÄ… obrazem przestrzeni, czyniÄ…c to przez trzy kolejne strofy:
„Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ…
Stały rzędami opoki,
I woda toniÄ… przejrzystÄ…
Odbiła twarze ich czarne;
Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ…
Przebiegły czarne obłoki,
I woda toniÄ… przejrzystÄ…
Odbiła kształty ich marne;

Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ…
Błysnęło wzdłuż i grom ryknął,
I woda toniÄ… przejrzystÄ…
OdbiÅ‚a Å›wiatÅ‚o, gÅ‚os zniknÄ…Å‚”.

Konstrukcja zwrotek opiera siÄ™ na prawidÅ‚owoÅ›ci: każda strofa zaczyna siÄ™ tym samym, tytuÅ‚owym wersem („Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ…”).

strona:    1    2    3    4    5  

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam
Oda do młodości - interpretacja i analiza
Cisza morska - interpretacja i analiza
Stepy akermańskie - interpretacja i analiza
„Sonety krymskie” - streszczenie ogólne
Romantyzm „Sonetów krymskich”
Recepcja „Sonetów krymskich”
JÄ™zyk „Sonetów krymskich”
Problematyka „Sonetów krymskich”
PodziaÅ‚ wewnÄ™trzny „Sonetów krymskich”
Zmagania Mickiewicza z sonetem
OkolicznoÅ›ci powstania „Sonetów krymskich”
Polały się łzy - interpretacja i analiza
Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ… - interpretacja i analiza
Snuć miłość - interpretacja i analiza
Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka
Do matki Polki - interpretacja i analiza
Niepewność - interpretacja i analiza
Do M*** - interpretacja i analiza
Zima miejska - interpretacja i analiza
Lilje - interpretacja i analiza
Pani Twardowska - interpretacja i analiza
To lubiÄ™ - interpretacja i analiza
Powrót taty - interpretacja i analiza
Rybka - interpretacja i analiza
Åšwitezianka - interpretacja i analiza
Ajudah - interpretacja i analiza
Świteź - interpretacja i analiza
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pierwiosnek - interpretacja i analiza
Czatyrdah - interpretacja i analiza
Ballady i romanse - opracowanie
Bajdary - interpretacja i analiza
Bakczysaraj - interpretacja i analiza
Widok gór ze stepów Kozłowa - interpretacja i analiza
Burza - interpretacja i analiza
Żegluga - interpretacja i analiza

Norwid Cyprian Kamil
Bema pamięci żałobny rapsod - interpretacja i analiza
Bema pamięci żałobny rapsod - wiadomości wstępne
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - wiadomości wstępne
Moja ojczyzna - interpretacja i analiza
Moja ojczyzna - wiadomości wstepne
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pielgrzym - wiadomości wstępne
Pióro - interpretacja i analiza
Pióro - wiadomości wstępne
W Weronie - interpretacja i analiza
W Weronie - wiadomości wstępne
Moja piosnka II - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne
Fortepian Szopena - analiza
Fortepian Szopena - interpretacja
Fortepian Szopena - wiadomości wstępne

SÅ‚owacki Juliusz
Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne
Analiza porównawcza utworów „Oda do mÅ‚odoÅ›ci” Adama Mickiewicza i „Do mÅ‚odych” Adama Asnyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies