Problematyka „Sonetów krymskich” ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Problematyka „Sonetów krymskich”

Autor: Karolina Marlêga

O tym, iż „Sonety krymskie” stanowiÄ… zamkniÄ™ty cykl Å›wiadczÄ… elementy wspólne, które możemy zidentyfikować we wszystkich jego częściach skÅ‚adowych. Utwory zbioru skupiajÄ… siÄ™ na temacie czÅ‚owieka w otaczajÄ…cym go Å›wiecie, zarówno pod wzglÄ™dem uwikÅ‚aÅ„ spoÅ‚eczno-historycznych, jak i przyrody. CaÅ‚y cykl charakteryzuje siÄ™ tonem wzniosÅ‚oÅ›ci i powagi, obecnym w każdym utworze. Refleksyjność sonetów współgra z atmosferÄ… zapierajÄ…cych dech w piersiach krajobrazów Krymu. TraktujÄ…c „Sonety krymskie” jako zbiór zamkniÄ™ty, tworzÄ…cy pewnÄ… narracyjnÄ… caÅ‚ość, możliwe jest okreÅ›lenie jego problematyki, która przewija siÄ™ przez wszystkie jego części skÅ‚adowe.

Najczęściej, choć nie zawsze wprost, poruszanym przez poetę zagadnieniem na przestrzeni cyklu, jest tęsknota za ojczyzną. Przypomnijmy, iż uczucie to doskwierało Mickiewiczowi w trakcie jego przymusowego pobytu w Rosji. Umiłowanie rodzinnej Litwy jest niemalże namacalne i stanowi o wymowie zbioru.
„I jeÅ›li co wzrusza nas dziÅ› najbardziej w «Sonetach krymskich» - to wÅ‚aÅ›nie ta ich wewnÄ™trzna dynamika, która sprawia, że poza opisem «krainy dostatków i krasy» wyczuwa siÄ™ coÅ› jeszcze: sÅ‚yszymy, jak pod powierzchownÄ… powÅ‚okÄ… wschodniego przepychu «Sonetów» bije wierne serce poety, które nawet wÅ›ród rubinowych morw i zÅ‚otych ananasów nie umie zapomnieć o trzÄ™sawiskach borów litewskich” (Cz. Zgorzelski, „Pielgrzym w krainie…”).

Podmiot liryczny zmaga siÄ™ przytÅ‚aczajÄ…cÄ… tÄ™sknotÄ… za ojczyznÄ… niemal w każdym utworze cyklu. PrzyglÄ…dajÄ…c siÄ™ sonetom z takiej perspektywy widzimy, iż w „Stepach akermaÅ„skich” piÄ™kno przyrody nie jest w stanie przejąć poety, który nadstawia uszu na nawoÅ‚ywania z odlegÅ‚ej Litwy. W dalszych utworach, które okreÅ›liliÅ›my już jako „morskie”, podmiot liryczny prawie wcale nie zwraca uwagi na otaczajÄ…ce go okolicznoÅ›ci, zagÅ‚Ä™bia siÄ™ w swojej nostalgii. „Podróżny” – tak możemy umownie go nazwać, w „Ciszy morskiej” przeklina ciężki los, który nie pozwala mu zapomnieć o ojczyźnie, przywoÅ‚ujÄ…c wciąż to kolejne wspomnienia:
„O myÅ›li! w twojej gÅ‚Ä™bi jest hydra pamiÄ…tek,
Co śpi wpośród złych losów i namiętnej burzy;
A gdy serce spokojne, zatapia w nim szpony”.
Wspomniana przez podmiot liryczny „hydra pamiÄ…tek” wciąż, na okrÄ…gÅ‚o, zaprzÄ…ta mu umysÅ‚, podsuwajÄ…c kolejne wspomnienia z Litwy. W „Burzy” widzimy „Podróżnego”, który nawet w obliczu naturalnego kataklizmu, siÅ‚y przyrody w czystej postaci, pozostaje zamyÅ›lony, jakby nieobecny. Podczas gdy wszyscy na statku modlÄ… siÄ™ i na wszelkich wypadek żegnajÄ… z bliskimi, on nie ma do kogo siÄ™ modlić, ani z kim siÄ™ żegnać. Jest sam.

Dopiero ożywczy podmuch zimnego wiatru w „Å»egludze” stawia „Podróżnego” na równe nogi, budzÄ…c go niejako z katatonii. Silne wrażenia wyrywajÄ… go z odmÄ™tów bolesnych wspomnieÅ„ o Litwie. Poczucie ożywienia towarzyszy mu także po zstÄ…pieniu na lÄ…d. W „Widoku gór ze stepów KozÅ‚owa”, gdzie podmiot liryczny omiata jedynie wzrokiem przytÅ‚aczajÄ…cy swoim piÄ™knem krajobraz Krymu, możemy zauważyć nawet pewnÄ… egzaltacjÄ™, wywoÅ‚anÄ… tym widokiem. „Podróżny” bez reszty zachwyciÅ‚ siÄ™ górami, co wyraziÅ‚ poprzez wrÄ™cz hiperboliczne pytania do Mirzy:
„Tam? czy Allach postawiÅ‚ Å›cianÄ… morze lodu?
Czy aniołom tron odlał z zamrożonej chmury?
Czy Diwy z ćwierci lądu dźwignęli te mury,
Aby gwiazd karawanÄ™ nie puszczać ze wschodu?”.

W tym nieszablonowym zachwycie piÄ™knem Krymu możemy dopatrzyć siÄ™ drugiego zagadnienia obecnego na przestrzeni caÅ‚ego cyklu, czyli siÅ‚y i piÄ™kna przyrody. WÄ…tek ten przeplata siÄ™ z tÄ™sknotÄ… za ojczyznÄ… podmiotu lirycznego. Można nawet powiedzieć, iż obydwa te problemy toczÄ… na naszych oczach bitwÄ™ o duszÄ™ „Podróżnego”, starajÄ…c siÄ™ zdominować jego uczucia. Poeta na przemian to zachwyca siÄ™ nietuzinkowym piÄ™knem Krymu, by za chwilÄ™ zagÅ‚Ä™bić siÄ™ w tÄ™sknocie za LitwÄ…. MajÄ…c na to uwadze, możemy zauważyć, iż wÅ‚aÅ›nie w sonecie „Widok gór ze stepów KozÅ‚owa”, dokonuje siÄ™ podmiocie lirycznym wewnÄ™trzna przemiana. Wydaje siÄ™, iż wreszcie udaÅ‚o mu siÄ™ pokonać drÄ™czÄ…cÄ… go „hydrÄ™ pamiÄ…tek”, dojrzeć. Zgorzelski okreÅ›la to zjawisko jako proces: „Dla czytelnika majÄ…cego wciąż jeszcze w oczach sylwetkÄ™ bajronicznego wÄ™drowca z podróży morskiej oraz sceptyczny grymas niewiary i obojÄ™tnoÅ›ci na ustach «Podróżnego», który – zdawaÅ‚oby siÄ™ – nie tylko modlić, ale i zachwycać siÄ™ nie umie, dokonywa siÄ™ przeksztaÅ‚cenie go w «Pielgrzyma», podziwiajÄ…cego potÄ™gÄ™ gór Czatyrdahu z naiwnÄ… przesadÄ… prymitywnego czÅ‚owieka Wschodu” (Cz. Zgorzelski, „Pielgrzym w krainie…”).

strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam
Oda do młodości - interpretacja i analiza
Cisza morska - interpretacja i analiza
Stepy akermańskie - interpretacja i analiza
„Sonety krymskie” - streszczenie ogólne
Romantyzm „Sonetów krymskich”
Recepcja „Sonetów krymskich”
JÄ™zyk „Sonetów krymskich”
Problematyka „Sonetów krymskich”
PodziaÅ‚ wewnÄ™trzny „Sonetów krymskich”
Zmagania Mickiewicza z sonetem
OkolicznoÅ›ci powstania „Sonetów krymskich”
Polały się łzy - interpretacja i analiza
Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ… - interpretacja i analiza
Snuć miłość - interpretacja i analiza
Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka
Do matki Polki - interpretacja i analiza
Niepewność - interpretacja i analiza
Do M*** - interpretacja i analiza
Zima miejska - interpretacja i analiza
Lilje - interpretacja i analiza
Pani Twardowska - interpretacja i analiza
To lubiÄ™ - interpretacja i analiza
Powrót taty - interpretacja i analiza
Rybka - interpretacja i analiza
Åšwitezianka - interpretacja i analiza
Ajudah - interpretacja i analiza
Świteź - interpretacja i analiza
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pierwiosnek - interpretacja i analiza
Czatyrdah - interpretacja i analiza
Ballady i romanse - opracowanie
Bajdary - interpretacja i analiza
Bakczysaraj - interpretacja i analiza
Widok gór ze stepów Kozłowa - interpretacja i analiza
Burza - interpretacja i analiza
Żegluga - interpretacja i analiza

Norwid Cyprian Kamil
Bema pamięci żałobny rapsod - interpretacja i analiza
Bema pamięci żałobny rapsod - wiadomości wstępne
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - wiadomości wstępne
Moja ojczyzna - interpretacja i analiza
Moja ojczyzna - wiadomości wstepne
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pielgrzym - wiadomości wstępne
Pióro - interpretacja i analiza
Pióro - wiadomości wstępne
W Weronie - interpretacja i analiza
W Weronie - wiadomości wstępne
Moja piosnka II - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne
Fortepian Szopena - analiza
Fortepian Szopena - interpretacja
Fortepian Szopena - wiadomości wstępne

SÅ‚owacki Juliusz
Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne
Analiza porównawcza utworów „Oda do mÅ‚odoÅ›ci” Adama Mickiewicza i „Do mÅ‚odych” Adama Asnyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies