Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Biblia

Psalm jako gatunek literacki

Autor: Jakub Rudnicki

Psalm - słowo to wywodzi się z greckiego psalmos, które oznaczało pieśń wykonywaną przy dźwięku specjalnego instrumentu – cytary, zwanej psałterion (stąd polskie słowo „psałterz”). Jest to hymn pochwalny pierwotnie służący uświetnieniu liturgii. Wśród nich były pieśni mające charakter zbiorowy (kultowy), jak i indywidualny. Wśród psalmów możemy wyróżnić hymny pochwalne, pieśni dziękczynne, patriotyczne, żałobne, profetyczne i inne. Psalmy biblijne pochodzą z okresu od XI do ok. III w. p.n.e. Opierają się na uniwersalnej zasadzie kompozycyjno-stylistycznej opartej na paralelizmie elementów synonimicznych, antytetycznych lub dopełniających się. Psalmy mają charakter podniosły, uroczysty i niezwykły. Ich cechą jest występowanie powtórzeń, a także silne zrytmizowanie oraz podział na wersety i treściowe całości oparte na paralelizmie dwóch członów.

Często stosowały pierwszą osobę liczby pojedynczej, jednak wówczas modlącym mógł być cały Izrael. Zgodnie z tradycją pierwszym wielkim twórcą psalmów i pieśniarzem był Dawid. Psalmy zawsze były żywą modlitwą, zarówno dla Żydów, jak i wczasach Kościoła. Ich podstawową jednostką był wiersz (werset), który rozpadał się zazwyczaj na dwa lub trzy człony, w których o rytmie decydował układ akcentów słownych. Zawierały często asonanse (wygrywanie podobieństwa dźwięków) i aliteracje. Innymi częstymi zabiegami było stosowanie akrostychów oraz powtórzeń. W wielu psalmach spotykamy też refren, jednak najbardziej specyficzną formą powtórzenia był paralelizm synonimiczny (drugi człon był znaczeniowo niemal równoważny z pierwszym) lub paralelizm syntetyczny (oba człony wiersza dodają się do siebie i uzupełniają). Oprócz tego stosowano paralelizm antytetyczny. Najważniejszą cechą psalmów była wzajemna współgranie wersetów i ich członów, które wzajemnie sobie odpowiadały, a niekiedy się uzupełniały i pogłębiały zazwyczaj przez przeciwstawienie lub dodanie nowego elementu.


Zobacz inne artykuły:

Inne
Podział ksiąg biblijnych
Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie - analiza i interpretacja
Przypowieść o synu marnotrawnym - analiza i interpretacja
Apokalipsa św. Jana – streszczenie i opracowanie
Hymn o miłości św. Pawła – analiza i interpretacja
Pieśń nad Pieśniami – analiza i interpretacja
Księga Koheleta – streszczenie i opracowanie
Księga Hioba – streszczenie i opracowanie
Opis stworzenia świata i człowieka według Księgi Rodzaju
Języki Biblii i przekłady
Gatunki literackie w Biblii
Symbolika biblijna
Bohaterowie Nowego Testamentu
Bohaterowie Starego Testamentu
Stylizacja biblijna
Zwroty frazeologiczne w Biblii
Biblia jako dzieło kulturotwórcze
Bibliografia do Biblii
Nawiązania do Biblii w literaturze
Przypowieść jako gatunek literacki
Ewangelia jako gatunek literacki
Psalm jako gatunek literacki



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies