Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Akademia pana Kleksa

Jan Brzechwa - biografia

Autor: Jakub Rudnicki

Jan Brzechwa (właściwie Jan Wiktor Lesman) urodził się 15 sierpnia 1898 w Żmerynce na Podolu. Pochodził z rodziny żydowskiej (jej członkowie byli ewangelikami), dzieciństwo i młodość spędził na Kresach Wschodnich. Jego ojciec był inżynierem kolejowym i pracował jako naczelnik w carskiej kolei, matka, Michalina z domu Lewicka, uczyła języka francuskiego. Był wnukiem warszawskiego księgarza i wydawcy Bernarda Lesmana. Jego kuzynem (ze strony ojca) był Bolesław Leśmian, który zresztą wymyślił pseudonim „Brzechwa” co było nazwą opierzonej części strzały). Z racji zawodu ojca rodzina Lesmanów często podróżowała (m. in. Jan był świadkiem krwawych wydarzeń w Petersburgu w 1905 roku).

Istnieją niejasności co do roku urodzenia poety. Większość encyklopedii podaje rok urodzenia 1900. Niejasności tłumaczy Janusz Odrowąż-Pieniążek, dyrektor Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, w liście opublikowanym w „Gazecie Wyborczej” w 2000 (nr 195 z 22 sierpnia):
Posiadamy niezbite dowody na to, że urodził się w Żmerynce na Podolu 15 sierpnia 1898 r., co stwierdzał własnoręcznie choćby w podaniu o weryfikację jako członka ZAIKS-u dnia 1 września 1945 r. Aliści po drugim małżeństwie z osobą znacznie od siebie młodszą zaczął Brzechwa podawać datę 1900 i to tak konsekwentnie, że dziś we wszystkich encyklopediach i słownikach PWN, a nawet w podstawowym wydawnictwie IBL „Współcześni pisarze polscy i badacze literatury” figuruje rok urodzenia 1900 i jakoś nikogo nie zdziwiło, że debiutował, mając lat 15.

W latach 1907-1913 Jan uczył się w gimnazjum w Kijowie. Po ukończeniu Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie, rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Już jako osiemnastolatek pod pseudonimem Szerszeń pisywał teksty satyryczne dla kabaretów warszawskich. Współpracował wówczas z takimi znanymi kabaretami, jak m.in.: Qui Pro Quo, Czarny Kot czy Morskie Oko. Posługiwał się pseudonimami Szer-Szeń (zaczerpnięty z tytułu znanej w międzywojniu tytułu znanej powieści Ethel Lilian Voynich) oraz Inspicjent Brzeszczot. Na studiach wstąpił jako ochotnik wstąpił do 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej. W latach 1920-1921 brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej (w latach dwudziestych został odznaczony Medalem Niepodległości).
Brzechwa w międzywojniu pracował jako adwokat. Był specjalistą w zakresie prawa autorskiego, pracował w charakterze radcy prawnego w ZAiKS-ie (1924-1939). Opublikował kilka prac na temat prawa autorskiego. Został korespondentem zagranicznych czasopism prawniczych, a następnie wybrano go do Międzynarodowej Komisji Prawa Autorskiego. Przez całe życie jako adwokat odnosił wiele sukcesów na sali sądowej oraz niestrudzenie działał w różnych stowarzyszeniach na rzecz obrony praw twórców, m.in. tłumaczył pisarzom: „Po to istnieje prawo autorskie, żeby chroniło zdania, co dojrzały w wyobraźni poety, prozaika, dramaturga. Dzieło musi być otoczone troską, jak powstający żywy organizm”. W tym czasie oprócz pisania utworów satyrycznych i współpracy z najlepszymi teatrami kabaretowymi, był kierownikiem scen artystycznych.

Qui Pro Quo (1919-1931) – teatrzyk działający w Warszawie. Jego siedzibą były podziemia Galerii Luxenburga przy ul. Senatorskiej 29.Teatrzyk skrystalizował styl warszawskiego kabaretu literackiego, był inspiracją nie tylko dla innych scen tego gatunku działających przed wojną, ale i tych zakładanych po 1945.
Zadebiutował już w 1915, kiedy to opublikował swoje pierwsze wiersze w piotrogrodzkim „Sztandarze” oraz w kijowskich „Kłosach Ukraińskich”. Zdecydował się jednak na karierę adwokata. Powrót do publikowania twórczości nastąpił w 1926 roku, kiedy ukazał się tom poezji „Oblicza zmyślone”. Krytycy zarzucali mu wtórność. Następne tomy to: „Talizmany” (1929), „Piołun i obłok” (1935), gdzie znalazł się utwór poświęcony zmarłemu Marszałkowi Piłsudskiemu. Pierwszy zbiór wierszy dla dzieci „Tańcowała igła z nitką” wydał w 1937 roku (z datą 1938). Rok po wydaniu pierwszego tomu z wierszami dla dzieci, w 1939 wydano tom „Kaczka Dziwaczka” Panicznie bał się niemowląt i małych dzieci, ale doskonale radził sobie z dziećmi nieco starszymi. O poezji dziecięcej mówił: „Pisząc te wiersze sięgam pamięcią do mojego dzieciństwa i staram się przypomnieć sobie, jak wtedy widziałem świat. [...] Piszę te wiersze z pozycji dziecka. Tak jak dziecko pisałoby je dla dorosłych”.

strona:    1    2  

Szybki test:

Pseudonim Brzechwa wymyślił:
a) sam autor
b) ojciec autora
c) Bolesław Leśmian
d) syn autora
Rozwiązanie

Jan Brzechwa urodził się w wieku:
a) nie wiadomo
b) XXI
c) XIX
d) XX
Rozwiązanie

Jan Brzechwa z zawodu był:
a) polonistą
b) prawnikiem
c) wynalazcą
d) zegarmistrzem
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Inne
„Akademia pana Kleksa” - streszczenie szczegółowe
Plan wydarzeń „Akademii pana Kleksa”
Streszczenie „Akademii pana Kleksa” w pigułce
Wizyta w bajce „Dziewczynka z zapałkami” - streszczenie
Opowieść Mateusza - streszczenie
Wizyta Adasia w psim raju - streszczenie
Zabawa Adasia i Artura w poszukiwaczy skarbów - streszczenie
Wizyta w bajce „O śpiącej królewnie i siedmiu braciach” - streszczenie
„Akademia pana Kleksa” - opis pozostałych bohaterów
Adaś Niezgódka - charakterystyka
Ambroży Kleks - charakterystyka
Mateusz - charakterystyka
Życie chłopców w Akademii pana Kleksa
Główne wątki „Akademii pana Kleksa”
Problematyka „Akademii pana Kleksa”
Czas i miejsce akcji „Akademii pana Kleksa”
Jan Brzechwa - biografia
Akademia Pana Kleksa – bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies