Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Zdążyć przed Panem Bogiem
W reportażu Krall wspomina (w oparciu o relację Edelmana) o formach pomocy Żydom. Niektórzy z nich byli ukrywani po stronie aryjskiej, często wówczas płacono za taką przysługę (Lejkin, który opłacał utrzymanie córki po aryjskiej stronie). Lecz w miarę nasilania się represji wobec ludności żydowskiej postawy Polaków ulegały zmianie. Polska była jednym z krajów, w którym groziła kara śmierci za każdą formę wsparcia okazywaną ludności żydowskiej. Podobnie było w Jugosławii i na Ukrainie.
Kościół katolicki zachowywał w tej kwestii postawę milczącą, ale wielu księży i wiele sióstr zakonnych włączyło się w akcję ratowania Żydów (świetnym przykładem jest tu obraz filmowy w reżyserii Jurka Bogajewicza pt. „Boże skrawki”). W sierocińcach i domach dziecka prowadzonych przez siostry zakonne ukrywano dzieci żydowskie. W akcję włączonych było 49 spośród 74 czynnych zgromadzeń zakonnych. Według ustaleń historyka - Ewy Kurek polskie zakonnice uratowały co najmniej 1200 dzieci żydowskich.
4 grudnia 1942 roku władze polskiego państwa podziemnego powołały Radę Pomocy Żydom – kryptonim Żegota. Jej członkami zostali ludzie różnych poglądów politycznych – reprezentanci wielu środowisk m.in. inteligenckich, demokratycznych, kościelnych. Zadaniem Rady było niesienie pomocy Żydom jako ofiarom eksterminacyjnej akcji okupanta, ratowanie ich od śmierci, przydzielanie pomieszczeń mieszkalnych, zasiłków materialnych, wyszukiwanie zajęć zarobkowych. Materialną podstawą działalności Żegoty miały być fundusze przekazywane jej przez Rząd RP z Londynu oraz kwoty zebrane wśród społeczeństwa polskiego i żydowskiego w kraju i za granicą.
Jedną z kobiet współpracujących z Żegotą była Irena Sendlerowa. Brała czynny udział w ocalaniu żydowskich dzieci. Umieszczała je przy polskich rodzinach lub masowo w domach opieki, sierocińcach, klasztorach, w różnych instytucjach opiekuńczych i wychowawczych. Zdołała ocalić od Zagłady ok. 2500 żydowskich dzieci z warszawskiego getta. Ich nazwiska przechowała w słoiku zakopanym w ziemi. W 1965 roku została uznana przez Yad Vashem (Żydowski Instytut Pamięci) za Sprawiedliwą wśród Narodów Świata (medal ustanowiony przez Yad Vashem jako symbol pamięci o tych, którzy z narażeniem życia ratowali Żydów), a w 2003 roku otrzymała Order Orła Białego, jej kandydatura została też zgłoszona do pokojowej Nagrody Nobla.
Nie wszyscy Polacy wykazywali sprzymierzeńczą postawę wobec społeczeństwa żydowskiego. Propagowana jeszcze przed wojną polityka antysemicka, a później hitlerowska propaganda przyczyniły się do narastania polsko – żydowskich antagonizmów. I tak część Polaków niechlubnie czerpała nawet korzyści z antyżydowskiej polityki Niemiec np. poprzez zajmowanie mieszkań żydowskich, które pustoszały w czasie akcji przesiedleńczych i deportacyjnych, szmugiel żywności do getta, grabież mienia pożydowskiego itp.„Kto ratuje jedno życie, jakby cały świat ratował.” (słowa z Talmudu) - pomoc indywidualna i zorganizowana
Autor: Ewa PetniakW reportażu Krall wspomina (w oparciu o relację Edelmana) o formach pomocy Żydom. Niektórzy z nich byli ukrywani po stronie aryjskiej, często wówczas płacono za taką przysługę (Lejkin, który opłacał utrzymanie córki po aryjskiej stronie). Lecz w miarę nasilania się represji wobec ludności żydowskiej postawy Polaków ulegały zmianie. Polska była jednym z krajów, w którym groziła kara śmierci za każdą formę wsparcia okazywaną ludności żydowskiej. Podobnie było w Jugosławii i na Ukrainie.
Kościół katolicki zachowywał w tej kwestii postawę milczącą, ale wielu księży i wiele sióstr zakonnych włączyło się w akcję ratowania Żydów (świetnym przykładem jest tu obraz filmowy w reżyserii Jurka Bogajewicza pt. „Boże skrawki”). W sierocińcach i domach dziecka prowadzonych przez siostry zakonne ukrywano dzieci żydowskie. W akcję włączonych było 49 spośród 74 czynnych zgromadzeń zakonnych. Według ustaleń historyka - Ewy Kurek polskie zakonnice uratowały co najmniej 1200 dzieci żydowskich.
4 grudnia 1942 roku władze polskiego państwa podziemnego powołały Radę Pomocy Żydom – kryptonim Żegota. Jej członkami zostali ludzie różnych poglądów politycznych – reprezentanci wielu środowisk m.in. inteligenckich, demokratycznych, kościelnych. Zadaniem Rady było niesienie pomocy Żydom jako ofiarom eksterminacyjnej akcji okupanta, ratowanie ich od śmierci, przydzielanie pomieszczeń mieszkalnych, zasiłków materialnych, wyszukiwanie zajęć zarobkowych. Materialną podstawą działalności Żegoty miały być fundusze przekazywane jej przez Rząd RP z Londynu oraz kwoty zebrane wśród społeczeństwa polskiego i żydowskiego w kraju i za granicą.
Jedną z kobiet współpracujących z Żegotą była Irena Sendlerowa. Brała czynny udział w ocalaniu żydowskich dzieci. Umieszczała je przy polskich rodzinach lub masowo w domach opieki, sierocińcach, klasztorach, w różnych instytucjach opiekuńczych i wychowawczych. Zdołała ocalić od Zagłady ok. 2500 żydowskich dzieci z warszawskiego getta. Ich nazwiska przechowała w słoiku zakopanym w ziemi. W 1965 roku została uznana przez Yad Vashem (Żydowski Instytut Pamięci) za Sprawiedliwą wśród Narodów Świata (medal ustanowiony przez Yad Vashem jako symbol pamięci o tych, którzy z narażeniem życia ratowali Żydów), a w 2003 roku otrzymała Order Orła Białego, jej kandydatura została też zgłoszona do pokojowej Nagrody Nobla.
Denuncjowanie Żydów oraz rodzin udzielających im pomocy było często na porządku dziennym, a Niemcy, starając się odszukać ukrywających się, nieustannie przypominali Polakom o grożących im karach. Tworzono nawet specjalne komitety, odpowiedzialne za poszukiwanie ludności żydowskiej w poszczególnych osiedlach. Bywało, że Żydzi sami opuszczali domy swych opiekunów, by nie narażać ich życia, często w desperacji wybierali wtedy śmierć samobójczą.
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies