Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nad Niemnem

Tytuł i konstrukcja „Nad Niemnem”

Autor: Ewa Petniak

Tytuł

Autorka odstąpiła od pierwotnego tytułu „Mezalians”, by związać wydarzenia powieściowe z miejscem akcji – okolicą rzeki Niemen, tym bardziej, że wielokrotnie wyjeżdżała na sezon letni do majątku swoich przyjaciół w Miniewiczach (powieściowy Korczyn). Piękne rolnicze tereny znakomicie nadawały się jako tło powieści, zwłaszcza powieści pozytywistycznej propagującej idee pracy.

Podział na tomy i rozdziały

„Nad Niemnem” jest dziełem symetrycznym, zbudowanym z trzech tomów, o podobnej liczbie rozdziałów. Tom pierwszy składa się z sześciu rozdziałów, które stopniowo przybliżają bohaterów i miejsca akcji: Korczyn i Bohatyrowicze oraz grób Jana i Cecylii. Jest poniekąd formą zapoznania czytelnika z problematyką powieści oraz historiografią rodów.

W tomie drugim (5 rozdziałów) pojawiają się momenty o charakterze przełomowym, kształtujące dalsze losy bohaterów, zwłaszcza Justyny. Odbiorca poznaje perypetie miłosne Zygmunta Korczyńskiego, historię niespełnionej miłości Marty i Anzelma oraz prawdę o symbolicznej Mogile.

Tom trzeci (także 5 rozdziałów) kumuluje wszystkie poprzednie wątki i kończy je w sposób pozytywny. Rozstrzygają się dalsze losy Justyny i Jana, toczy decydująca rozmowa przedstawicieli dwóch generacji: Benedykta i Witolda, następuje pojednanie między dworem a zaściankiem. Radosne motywy przeplata chmurny dialog między Andrzejową Korczyńską i jej synem Zygmuntem, dla którego niemiłym zaskoczeniem jest planowany ślub Orzelskiej i Bohatyrowicza.

Każdy tom rozpoczyna się opisem dworu (Korczyn, Olszynka, Osowce). Dwa zwieńcza klamra legend: pierwszy - Jana i Cecylii, drugi - Mogiły powstańczej. W trzecim tomie kompozycja zamyka się niecałkowicie. Możemy domyślać się dalszego ciągu „mezaliansowej” historii.

Całość utworu spaja motyw płynącego Niemna, obecnego na kartach całej powieści. Wizerunek rzeki często oddziela od siebie poszczególne miejsca, epizody, opisy ludzi, a czasem łączy je. (wesele Elżusi i spływ po Niemnie)

Istotny jest także wątek drogi. W początkach utworu spotykamy na niej dwie wracające z kościoła do korczyńskiego dworu kobiety. Na końcu drogą, ale już do Bohatyrowicz, podążają Justyna Orzelska i jej wuj Benedykt. Temat drogi symbolizuje ścieżkę życia, podróż, zmienne koleje losu. Wszystkie rozdziały zawarte w poszczególnych tomach mają podobną długość.

Szybki test:

Tom II „Nad Niemnem” złożony jest z:
a) 6 rozdziałów
b) 4 rozdziałów
c) 5 rozdziałów
d) 8 rozdziałów
Rozwiązanie

„Nad Niemnem” składa się z:
a) 4 tomów
b) 2 tomów
c) 5 tomów
d) 3 tomów
Rozwiązanie

Każdy tom rozpoczyna się opisem:
a) Niemna
b) pracy
c) dworu
d) drogi
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej – streszczenie szczegółowe „Nad Niemnem” – streszczenie w pigułce Dzieje Jana i Cecylii - streszczenie	Czas akcji „Nad Niemnem” Miejsce akcji „Nad Niemnem” Geneza i zakres tematyczny „Nad Niemnem” Plan wydarzeń „Nad Niemnem” Etos pracy w „Nad Niemnem” Tytuł i konstrukcja „Nad Niemnem” Życiorys Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” jako powieść realistyczna Kontrast jako zasada kompozycyjna „Nad Niemnem” Tło społeczno – historyczne, czyli sytuacja pod zaborami w połowie XIX wieku Motyw rzeki w „Nad Niemnem” Orzeszkowej Epoka pozytywizmu i jej wyznaczniki – wprowadzenie do zagadnień w literaturze Nurty literackie i modele powieści w pozytywizmie Kalendarium twórczości Elizy Orzeszkowej Przyroda w „Nad Niemnem” Mit powstania styczniowego w „Nad Niemnem” Miłość w „Nad Niemnem” Humor w „Nad Niemnem” Język „Nad Niemnem” Narracja „Nad Niemnem” Obraz powstania styczniowego w twórczości Elizy Orzeszkowej Między Korczynem i bohatyrowickim zaściankiem a Soplicowem – związki „Nad Niemnem” z „Panem Tadeuszem” Adaptacje filmowe „Nad Niemnem” Najważniejsze cytaty w „Nad Niemnem” Bibliografia
Bohaterowie
Jan Bohatyrowicz - charakterystyka Justyna Orzelska - charakterystyka Marta Korczyńska - charakterystyka Benedykt Korczyński - charakterystyka Charakterystyka pozostałych bohaterów „Nad Niemnem”

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies