Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Faraon

Państwo i jego problemy w „Faraonie”

Autor: Dorota Blednicka

Egipt za czasów panowania Ramzesa XII i jego następcy staje się równorzędnym bohaterem powieści. Główny bohater, Ramzes XIII to człowiek, należący do określonej społeczności i pełniący wyznaczoną funkcję polityczną – jest następcą tronu, a następnie władcą państwa w okresie jego upadku.

Momentem przełomowym w życiu młodego księcia jest jego skupienie na sprawach państwowych.

Ramzes, jako doskonały obserwator, dostrzegł przyczyny upadku państwa egipskiego.[/zr

tej chwili państwo urasta do roli nadrzędnej i jest obecne w rozważaniach i rozmowach nie tylko Ramzesa, ale także jego ojca, Pentuera, Herhora i innych osób. Szeroko pojęte państwo stanowi o ich sensie życia, a pozbawieni możliwości oddziaływania na nie, tracą swój cel. Wszyscy bohaterowie powieści żyją w obrębie Egiptu, pełnią określone funkcje w społeczeństwie i doskonale znają granicę, za którą zaciera się interes własny, a zaczyna się potężne oddziaływanie spraw państwowych.

Egipt tych czasów jest państwem chylącym się ku upadkowi. Dostrzega to Ramzes po pierwszym zetknięciu z życiem swych poddanych podczas manewrów pod Pi-Bailos. Rozumie krzywdę, wyrządzoną niewolnikowi, wieszającemu się z rozpaczy, kiedy żołnierze zniszczyli kanał, który kopał nocami przez dziesięć lat, aby zyskać wolność dla siebie i dla swojej rodziny. Ramzes odkrywa, że jego naród stoi na nadwątlonej podstawie – zmęczonym, biednym i głodującym ludzie pracującym.

Wkrótce przekonuje się, że biedny lud to także biedny faraon. Królewskiego syna, nie stać na to, żeby hojnie wynagrodzić oddanych mu żołnierzy. Nie ma również środków na zaspokajanie własnych zachcianek. Widzi ludzi, którym siłą odbierane są podatki. Swoją wiedzę o państwie, które ma objąć jako następca tronu, zdobywa, gdy z polecenia ojca szuka odpowiedzi na pytanie: dlaczego z każdym rokiem skarbiec państwa ubożeje? Kiedy własne obserwacje mu nie wystarczają, udaje się do świątyni, żeby tam poszukać odpowiedzi. Wówczas sytuację państwa przedstawia mu w plastyczny sposób Pentuer i wymienia przyczyny stopniowego upadku Egiptu. Okazuje się, że władcy, zajęci wyniszczającymi wojnami, doprowadzili do kryzysu własne państwo i jego mieszkańców.
Kolejną przyczyną nieszczęść kraju jest utrata jedności etnicznej i napływ cudzoziemców. Poważny problem stanowi również rozwój kasty urzędniczej, która bogaci się, zabierając część wpływów do skarbca faraona. Ponadto Egipt traci żyzne ziemie pod piaskami pustyni i nie ma rąk do pracy, które by je odzyskiwały. Lud jest zmęczony, nie ma żadnych praw i żyje w nędzy.

Wykład Pentuera uporządkował przemyślenia Ramzesa i rozpoczął kolejny etap w jego życiu. Od tej pory zaczął szukać sposobów rozwiązania kryzysu w państwie. Potwierdziła się swoista nicość jednostki wobec potęgi, jaką jest państwo. Ramzes przekonuje się, że ludzie, którzy od wielu lat pełnią określone funkcje w państwie, nie rozumieją, jakie spełniają zadania i czemu one służą. W duszy Ramzesa zarysowuje się koncepcja państwa jako dzieła wielu pokoleń, rządzonego odwiecznymi prawami. Taka projekcja pojęcia państwa ulega zniszczeniu po rozmowie księcia z Pentuerem.

Zaczyna rozumieć, że istnieje możliwość naciągania odwiecznych praw do woli możnych. W umyśle Ramzesa utrwala się przekonanie, że jego wola jest potężniejsza niż prawa rządzące państwem. W tym momencie następuje mylna interpretacja pojęcia państwa. Następca tronu opacznie rozumie ideę państwa i reguł nim sterujących. Ramzes sformułował błędną wizję państwa, która stała się podstawą jego następnych poczynań.

Upadające państwo to także wynik działania ogromnej machiny biurokratycznej, której musiał ulec również Ramzes. Kiedy zrozumiał błędne oskarżenie osób odpowiedzialnych za napad na folwark Sary, poinformowano go, że nie może nic zrobić, ponieważ nadano już sprawie odpowiedni bieg państwowy. Biurokracja jest silniejsza niż sprawiedliwość. Państwo stanowi potężną machinę, napędzaną przepisami i ustawami oraz władzą faraona, kapłanów, urzędników. Odchodzący faraon, Ramzes XII, przegrał walkę i w młodym synu widzi odpowiedniego kontynuatora, który jest zdolny do poprawienia struktury państwa i odbudowania jego dawnej świetności.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Inne
„Faraon” - TOM I – szczegółowe streszczenie
„Faraon” - TOM II – szczegółowe streszczenie
„Faraon” - streszczenie w pigułce
Czas i miejsce akcji „Faraona”
Geneza „Faraona”
Życiorys Bolesława Prusa
„Faraon” jako powieść historyczna
Tragizm postaci Ramzesa XIII
Walka o władzę w Egipcie – konflikt między Ramzesem XIII a kapłanami
Obraz społeczeństwa egipskiego w „Faraonie” Prusa
Kompozycja utworu i narrator w „Faraonie”
Główne wątki „Faraona” Bolesława Prusa
Plan wydarzeń „Faraona”
Motywy literackie w „Faraonie”
Prawda historyczna a fikcja literacka w „Faraonie”
Realizm „Faraona”
Przyczyny kryzysu państwa egipskiego
Państwo i jego problemy w „Faraonie”
Charakterystyka pozostałych bohaterów
Ramzes (później Ramzes XIII) – szczegółowa charakterystyka
Uniwersalna wymowa „Faraona”
Rola kapłanów w Egipcie
„Faraon” na szklanym ekranie
Plan reform Ramzesa XIII i rządy Herhora
Kalendarium twórczości Bolesława Prusa
Kalendarium życia Bolesława Prusa
Słowniczek pojęć egipskich
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies