Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Opowiadania Żeromskiego

Problematyka opowiadania „Doktor Piotr”

Autor: Karolina Marl�ga

Opowiadanie Stefana Żeromskiego, choć ubogie po względem objętości, niesie sobą ogromne pole interpretacyjne. Z kart Doktora Piotra dowiadujemy się o różnorodnych problemach moralnych, etycznych, poruszane są tam tematy społeczne, pisarz stosuje krytykę pozytywistycznych haseł.

1. Problematyka etyczno-moralna.

Jeżeli odłożymy Doktora Piotra po pierwszej lekturze, z pewnością na pytanie o problematykę poruszaną w utworze, odpowiemy: etyczno-moralna. Żeromski ukazał tam głęboki konflikt ojca i syna, którego przyczyną są różnice w życiowych planach zdeklasowanego szlachcica i miłośnika wiedzy, reprezentantów dwóch całkowicie różnych pokoleń.

Osią konfliktu są różnice w wyznawanych poglądach. Dominik Cedzyna uważa, że należy zrobić wszystko, by ułatwić synowi start w dorosłe życie, co staje się pretekstem do oszukiwania ludzi zatrudnionych przy pracy w cegielni, a dokładniej do zmniejszenia im dziennej pensji. To co dla Piotra, który po czterech latach poznaje prawdę o pochodzeniu funduszy na swą edukację, jest kradzieżą i napawa go odrazą i oburzeniem, dla jego rodzica jest jedynie posunięciem godnym pochwalenia, ponieważ „oszczędność” zasługuje na słowa uznania.

Mężczyźni nie potrafią dojść do porozumienia. W końcu syn decyduje się wyjechać za granicę i przyjąć posadę w Hull, by jak najszybciej spłacić oszukanych chłopów. Tego postępowania nie może zrozumieć Dominik, który nazywa latorośl „durniem”, a jego poglądy i przekonania odnośnie rozumienia pojęcia moralności – „głupim sentymentalizmem”. Mimo, iż Piotr ponad życie kochał starego ojca, nie mógł dla tego uczucia zmienić zasad, w które dotąd wierzył, co jeszcze bardziej podkreśla wagę wyboru, jakiego dokonuje w kulminacyjnym punkcie opowiadania.

Tematem podjętym w utworze jest również odwieczna „samotność człowieka w tłumie”. Dominik Cedzyna, otoczony ludźmi, zaangażowany w pracę, tak naprawdę żyje w świecie marzeń o powrocie na wieś, prowadzeniu własnego majątku, funkcji rządcy. Staruszek czuje się samotny i opuszczony, poprawiając sobie nastrój lekturą listów od Piotrusia – ukochanego syna (należy pamiętać, iż nigdy nie czytał listów w całości, „smakując” ich fragmenty w odstępach czasowych). Podobnie jego syn, choć zajęty studiami i rozwojem naukowej kariery, czuje się opuszczony, z dala od ojczyzny, którą opuścił wiele lat temu. Przytłacza go również myśl, że Dominik jest gdzieś daleko, samotny, zdany na łaskę innych.

Problematyka opowiadania „Doktor Piotr”

Szybki test:

Zobacz inne artykuły: