Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Zemsta
Pochodził z średniozamożnej szlachty wywodzącej się z arystokracji o czym świadczy jego tytuł hrabiowski. Brał udział w kampanii napoleońskiej. W swej twórczości nawiązywał do późnych czasów stanisławowskich. Był racjonalnym obserwatorem silnie wyczulonym na realia życia codziennego, pierwowzorów tworzonych bohaterów znajdował w swoim otoczeniu. Ukazywał obraz życia społecznego i obyczajowego u schyłku romantyzmu.
„Urodziłem się w Surochowie, w ziemi przemyskiej, z Jacka z Pleszowic i Marii z Dembińskich Fredrów małżonków. Kiedy? Nie wiem dokładnie, bo w owym czasie proboszcze na mokro oficjowali, a na sucho pisali" - rozpoczyna swój życiorys Aleksander hrabia Fredro w pamiętniku Trzy po trzy. „Metryki więc odszukać nie mogłem, może i dlatego że plebania w Jarosławiu zgorzała".
Dokładna data narodzin pisarza nie jest znana. Przyjmuje się, że wydarzenie to miało miejsce 20 czerwca 1793 roku w Surochowie niedaleko Jarosławia. Fredro pochodził ze starej rodziny ziemiańskiej (tytuł hrabiego, herb szlachecki Bończa). W latach młodzieńczych nie kwapił się zbytnio do nauki, jego kształcenie i wychowanie powierzono prywatnym nauczycielom – guwernerom. Sam wspominał: „uczyłem się krótko i nietęgo, a w szesnastym roku życia, podług rachuby mojej piastunki, wstąpiłem do wojska.”
Zaciągnął się do oddziałów księcia Józefa Poniatowskiego, wkraczających do Galicji (tereny zaboru austriackiego). Za wojenne zasługi otrzymał Krzyż Virtuti Militari i francuską Legię Honorową, co dowodzi jego dzielności i odwagi. Do 1814 roku był oficerem wojsk napoleońskich i dosłużył się rangi kapitana. Brał udział w rosyjskiej kampanii Napoleona. Dostał się wówczas do niewoli u Rosjan, ale udało mu się zbiec w przebraniu wieśniaka. Wkrótce znalazł się w Paryżu, gdzie z zachwytem obserwował teatrzyki, w których grywano komedie i melodramaty.
W 1815 roku powrócił do kraju i osiadł w rodzinnym gnieździe – Beńkowej Wiszni, gdzie wraz z bratem Maksymilianem zyskali miano awanturników. Zainspirowany oglądanymi we Francji spektaklami, Fredro napisał komedię Intryga naprędce. W1817 roku wystawił ją teatr we Lwowie. Sztuka nie spodobała się publiczności, ale jej autor wcale się tym niepowodzeniem nie zraził, tylko baczniej zaczął studiować teksty Moliera (francuskiego komediopisarza).
„Poważnie” zaczął tworzyć jako dojrzały mężczyzna, w 1821 roku napisał ważny dla jego dorobku, pełen humoru utwór Pan Geldhab. Miał wtedy 28 lat. Życie prywatne Fredry nie układało się zbyt pomyślnie, podobno – paradoksalnie autor zabawnych komedii był człowiekiem skłonnym do ponuractwa i z natury samotnikiem. W 1817 roku poznał Zofię z Jabłonowskich Skarbkową i... zakochał się na całe życie. Zofia jako piętnastoletnia dziewczynka została wydana za mąż za świetnie sytuowanego hrabiego Skarbka. Odeszła od męża po kilku latach nieudanego małżeństwa, a z Fredrą łączył ją długoletni romans. Pobrali się po 10 latach wspólnych starań, a ich małżeństwo było bardzo szczęśliwe. Para dochowała się dwójki dzieci – syna i córki o aspiracjach literackich. Twórca przezabawnych sztuk był człowiekiem wewnętrznych sprzeczności – pisał komedie, a w rzeczywistości był „ponurakiem”, angażował się w sprawy społeczne, a marzył o samotności. Kazimierz Wyka (historyk i krytyk literatury) nazwał Fredrę „rzadkim przykładem zupełnego samotnika literackiego, którego nikt nie nauczył jego sztuki i od którego nikt się nie nauczy”. Miewał skłonności hipochondryczne (hipochondryk – symulant, chory z urojenia) i mizantropijne (niechęć do ludzi jako gatunku ludzkiego). Pisarstwo pochłaniało go całkowicie, izolował się od ludzi, pozostawał w kręgu najbliższych. Biografia Aleksandra Fredry
Autor: Ewa PetniakPochodził z średniozamożnej szlachty wywodzącej się z arystokracji o czym świadczy jego tytuł hrabiowski. Brał udział w kampanii napoleońskiej. W swej twórczości nawiązywał do późnych czasów stanisławowskich. Był racjonalnym obserwatorem silnie wyczulonym na realia życia codziennego, pierwowzorów tworzonych bohaterów znajdował w swoim otoczeniu. Ukazywał obraz życia społecznego i obyczajowego u schyłku romantyzmu.
„Urodziłem się w Surochowie, w ziemi przemyskiej, z Jacka z Pleszowic i Marii z Dembińskich Fredrów małżonków. Kiedy? Nie wiem dokładnie, bo w owym czasie proboszcze na mokro oficjowali, a na sucho pisali" - rozpoczyna swój życiorys Aleksander hrabia Fredro w pamiętniku Trzy po trzy. „Metryki więc odszukać nie mogłem, może i dlatego że plebania w Jarosławiu zgorzała".
Dokładna data narodzin pisarza nie jest znana. Przyjmuje się, że wydarzenie to miało miejsce 20 czerwca 1793 roku w Surochowie niedaleko Jarosławia. Fredro pochodził ze starej rodziny ziemiańskiej (tytuł hrabiego, herb szlachecki Bończa). W latach młodzieńczych nie kwapił się zbytnio do nauki, jego kształcenie i wychowanie powierzono prywatnym nauczycielom – guwernerom. Sam wspominał: „uczyłem się krótko i nietęgo, a w szesnastym roku życia, podług rachuby mojej piastunki, wstąpiłem do wojska.”
Zaciągnął się do oddziałów księcia Józefa Poniatowskiego, wkraczających do Galicji (tereny zaboru austriackiego). Za wojenne zasługi otrzymał Krzyż Virtuti Militari i francuską Legię Honorową, co dowodzi jego dzielności i odwagi. Do 1814 roku był oficerem wojsk napoleońskich i dosłużył się rangi kapitana. Brał udział w rosyjskiej kampanii Napoleona. Dostał się wówczas do niewoli u Rosjan, ale udało mu się zbiec w przebraniu wieśniaka. Wkrótce znalazł się w Paryżu, gdzie z zachwytem obserwował teatrzyki, w których grywano komedie i melodramaty.
W 1815 roku powrócił do kraju i osiadł w rodzinnym gnieździe – Beńkowej Wiszni, gdzie wraz z bratem Maksymilianem zyskali miano awanturników. Zainspirowany oglądanymi we Francji spektaklami, Fredro napisał komedię Intryga naprędce. W1817 roku wystawił ją teatr we Lwowie. Sztuka nie spodobała się publiczności, ale jej autor wcale się tym niepowodzeniem nie zraził, tylko baczniej zaczął studiować teksty Moliera (francuskiego komediopisarza).
W 1830 roku wybuchło powstanie listopadowe. Fredro, ze względu na wiek i nękające go choroby, nie brał w nim udziału. Do powstania poszli jego bracia, natomiast on działał w tajnym komitecie obywatelskim, wspierającym powstanie przez dostarczanie broni i pieniędzy, rzekomo przechowywał w swoim majątku dwóch powstańców z Wielkopolski.
Pisarstwo Fredry „leży” na pograniczu dwóch epok: romantyzmu i pozytywizmu, choć autora Zemsty wielokrotnie krytykowano, że w czasach ogólnonarodowego cierpienia (zabory, powstania narodowe), jego twórczość nie była „zaangażowana” w sprawy kraju, że pisze humorystyczne sztuki, zamiast pisać w celu „pokrzepienia serc”. Szczególnie bezlitosny w tej kwestii okazał się Seweryn Goszczyński – pisarz, poeta i jednocześnie uczestnik powstania listopadowego. W książce Nowa epoka poezji polskiej (1835) nazwał talent Fredry „podrzędnym”, a komediom zarzucił, iż są „niemoralne” i „nienarodowe”. Nikt nie wstawił się za artystą, wobec czego zamilkł i począł pisać tylko dla siebie i najbliższych. Z tego okresu pochodzi pamiętnik Trzy po trzy.
W 1848 roku wybuchło powstanie węgierskie – Węgry były wówczas wcielone do Austrii i tworzyły wspólną monarchię austro-węgierską, a rodzina Fredrów zamieszkiwała na terenach Galicji, ta zaś należała do zaboru austriackiego, zatem powstanie węgierskie skierowane było przeciwko Austrii. Brał w nim udział syn Aleksandra Fredry – Jan Aleksander, który po zakończeniu działań bojowych, musiał udać się na emigrację do Paryża. Tam często odwiedzał go ojciec, który ponownie zafascynował się teatrem francuskim. Powstały wówczas nowe komedie: Dwie blizny, Ożenić się nie mogę, Wielki człowiek do małych interesów. Na publikację tych utworów pisarz się nie zgodził. Wciąż miał w pamięci słowa krytyki. Tworzył „do szuflady”. Gdy nastała „Wiosna Ludów” (1848) Fredro, mimo podeszłego wieku, wstąpił do lwowskiej Gwardii Narodowej, a następnie jako członek miejscowej Rady Narodowej wygłosił mowę, za którą wytyczono mu proces o zdradę Austro-Węgier i obrazę majestatu. Trybunał apelacyjny po jakimś czasie umorzył sprawę.
Fredro jest pisarzem, który doczekał się uznania za życia. W kręgach ziemiańskich również cieszył się szacunkiem. W 1856 roku we Lwowie zorganizowano uroczyste obchody na jego cześć i uhonorowano członkostwem krakowskiej Akademii Umiejętności oraz medalem pamiątkowym. Do ostatnich dni nie rozstawał się z piórem i drżącą ręką kreślił Zapiski starucha – zbiór aforyzmów i sentencji. Zmarł we Lwowie 15 lipca 1876 r. Pochowano go w rodzinnej krypcie w Rudkach, niedaleko Lwowa.
Krąży plotka, że w latach 70 – tych XX wieku profesor Bogdan Zakrzewski – miłośnik i znawca twórczości Fredry, przebywając w Rudkach, skradł z
Szybki test:
Order Virtuti Militari otrzymał Fredro za udział w:a) powstaniu kościuszkowskim
b) bitwie trzech cesarzy
c) kampanii moskiewskiej
d) bitwie pod Waterloo
Rozwiązanie
Pierwszą ważną komedię, zatytułowaną „Pan Geldhab” pisze Fredro w wieku:
a) dwudziestu czterech lat
b) dwudziestu sześciu lat
c) dwudziestu lat
d) dwudziestu ośmiu lat
Rozwiązanie
Pamiętnik Fredry nosi tytuł:
a) „Ożenić się nie mogę”
b) „Cudzoziemszczyzna”
c) „Trzy po trzy”
d) „Pan Jowialski”
Rozwiązanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies