Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl
Wojski Hreczecha

Daleki krewny i przyjaciel Sędziego, jego niedoszły teść. Przedstawiony jako gawędziarz, mistrz ceremonii, zarządca majątku, kucharz i łapacz much. Jest autorytetem w dziedzinie myślistwa. Uważa, że nie przystoi mu brać udziału w polowaniu na zwykłego zająca. Mistrz w rzucaniu na odległość nożem. Mądry, próbuje godzić zwaśnionych. Wspaniale gra na rogu. Jest swoistą żywą księgą prawideł myśliwskich.

Podkomorzy

Syn wojewody nowogródzkiego, u którego uczył się Sędzia, przyjaciel Soplicy. Najstarszy wśród gości Sędziego, zajmuje honorowe miejsce u stołu. Zjawia się ze swoją żoną i dwiema córkami. Znany ze swych przemów i chwalenia przeszłości. Posiada złotą tabakierę, którą jego ojciec dostał od króla Stanisława. Wykazuje się mądrością i odwagą podczas walki z Moskalami, doprowadzając do ich poddania się. Po bitwie przekonuje szlachtę do ucieczki, oddając na podróż własne pieniądze.

Po wkroczeniu wojsk na Litwę zostaje obrany marszałkiem konfederackim powiatu nowogródzkiego. Dokonuje rehabilitacji Jacka Soplicy. Tańczy poloneza w pierwszej parze z Zosią.

Gerwazy Rębajło

Klucznik, dawny sługa Stolnika Horeszki, wciąż nosi ogromny pęk kluczy do zamku, nadal tam mieszka i sprawuje swój urząd. Po śmierci Stolnika nakręca stare zegary i otwiera jedyne drzwi, które sam naprawił. W okolicy nazywany różnie. Scyzorykiem – od potężnego miecza, który nosi. Półkozicem – od herbu rodowego Horeszków, który zdobi starą liberię Gerwazego. Mopankiem – od ulubionego powiedzonka. Stary kawaler, najwierniejszy sługa Stolnika, który, po jego śmierci, poprzysiągł zemstę na rodzie Sopliców. Stronniczy – nie dostrzega winy Stolnika, jego nieuczciwego postępowania wobec Jacka Soplicy. Pełen nienawiści do Sopliców, poświęca swoje życie ściganiu, zabijaniu i podpalaniu krewnych Jacka. Przez lata ukrywa fakt, że Stolnik w chwili śmierci uczynił znak krzyża, wybaczając swemu zabójcy. Krzewiciel nienawiści do Sopliców w sercu Hrabiego. Namawia go do procesowania się o zamek, a następnie do zerwania ugody z Sędzią. Udaremnia przygotowania do powstania, zmieniając życiową misję Robaka w zwykły zajazd szlachecki, który ma ostatecznie położyć kres rodowi Sopliców. Na swoim sumieniu ma również śmierć majora Płuty.

Po zgodzie z Soplicami przyznaje się, że już od dawna lubił Tadeusza. Oddaje swój Scyzoryk generałowi Kniaziewiczowi. Godzi się i zaprzyjaźnia z Protazym.

Protazy Brzechalski

Woźny na dworze Sędziego, obecnie już jedynie z nazwy. W przeszłości roznosił pozwy sądowe i zdawał relacje sądowe. Nadal żyje życiem woźnego. Dzień kończy czytaniem wokandy trybunalskiej. Jego cechą charakterystyczną jest upór. To on przenosi wbrew rozkazom ucztę z dworu do zamku. Ma dostarczyć słowny pozew Hrabiemu. Po zajęciu Soplicowa nie chce ogłosić Hrabiego właścicielem dóbr i ucieka w konopie. To on razem z Wojskim i służbą zwala dach sernicy na Moskali.

Rejent Bolesta

Przyjaciel Sędziego i Maćka Dobrzyńskiego. Jest urzędnikiem przy sądzie ziemskim w Nowogródku. Właściciel charta - Kusego i strzelby, którą nazywa „Sagalasówką”. Myśliwy z zamiłowania. Z uporem spiera się z Asesorem o to, czyj chart jest lepszy. Zaręcza się z Telimeną, która w intercyzie ślubnej zmusza go do zrzucenia kontusza szlacheckiego na rzecz francuskiego fraka. Nie wiadomo jednak, kiedy zaczął zabiegać o jej rękę. Gubi pierścień zaręczynowy, a kiedy wchodzi do sali zamkowej, najwyraźniej czuje się skrępowany swoim nowym wizerunkiem. Na jego widok Maciek Dobrzyński mówi głośno „głupiec”.

Asesor

Urzędnik, sprawujący nadzór nad policją ziemską powiatu, prawdopodobnie z racji tego jest gościem Sędziego. W czasach swojej dawnej świetności, związany z dworem Sanguszków. Posiadał złotą obrożę, dar od księcia, którą zamierzał zostawić jako dziedzictwo dzieciom (a która ostatecznie zostaje fantem w sporze i przechodzi w ręce Rejenta) oraz strzelby Sanguszkówki. Właściciel psa Sokoła, o którego wyższość wykłóca się z Rejenem. Wyraźnie zainteresowany Telimeną, często okazuje zazdrość o kobietę. Podczas najazdu na Soplicowo chce aresztować Hrabiego, lecz zostaje przez niego ogłuszony. W finale Asesor pojawia się u boku swojej narzeczonej, Tekli Hreczeszanki.

Maciej Dobrzyński

Siedemdziesięciodwuletni przywódca zaścianka. Nosił liczne przydomki. Nazywany w okolicy Kurkiem na kościele, ponieważ często zmieniał swoje sympatie polityczne. Litwini nazywali go Maćkiem nad Maćkami. Sam siebie nazywał Zabokiem. Natomiast zaścianek nadał mu miano Królika. Miał również przydomek Rózeczka od nazwy swojej karabeli. Pomimo wieku i drobnej postury, był dziarski i żywiołowy, pełen energii i siły.

Potomek szlachty mazowieckiej, która za czasów Władysława Jagiełły zmuszona była osiedlić się na Litwie. Sam Maciek brał udział w konfederacji barskiej, wojnie w 1792 roku, powstaniu Jasińskiego. Wykazał się walecznością podczas obrony Pragi, gdzie uratował Pocieja. Przez szlachtę zaściankową uważany za głowę rodu. Uosabiał prawość i rozwagę. W swoich decyzjach kierował się dobrem ojczyzny, był bystrym politykiem. Hodował króliki, znał się na przepowiadaniu pogody, leczeniu oraz na procesowaniu się. Rozpoznaje w księdzu Robaku Jacka Soplicę, ale tę wiadomość zachowuje dla siebie. Tak naprawdę nie ufa ani Robakowi, ani wiadomościom o nadchodzącej wojnie. Jest przeciwny najazdowi na Soplicowo i nie uczestniczy w nim. Pomaga jednak Robakowi, gdy ten postanawia ratować zajęty dwór. Wjeżdża do Soplicowa, przebrany za chłopa, wioząc na wozie ukrytą broń. W walce z Moskalami odznacza się dzielnością.

Jako jedyny nie podziela entuzjazmu szlachty i nie jest zwolennikiem odzyskania niepodległości pod dowództwem francuskiego cesarza. Twierdzi, że Polakom potrzeba polskiego bohatera. Zjawia się jednak na zaręczynowej uczcie na zamku, by osobiście zobaczyć sławnych generałów. Jednak swoimi słowami zakłóca radość biesiadników, mówiąc, że Francuzi napadają na kobiety i okradają przechodniów. Wychodzi z zamku w momencie, kiedy pojawia się Rejent ubrany we francuski frak.

Jankiel

Stary Żyd
, dzierżawi dwie karczmy od Sędziego. Słynie z poczciwości. Główny stronnik Robaka, od początku wie, kim w rzeczywistości jest Bernardyn i zostaje wtajemniczony w jego misję. Próbuje pogodzić szlachtę i stara się przekonać ich, by nie najeżdżali na Soplicowo. Znany w okolicy cymbalista. Pojawia się w finale, kiedy daje koncert, w którym zawarte są najważniejsze momenty z polskiej historii walki o niepodległość. Patriota, kochający Polskę jak swoją ojczyznę.

Nikita Nikitycz Ryków

Rosyjski kapitan, stacjonujący w pobliskiej wiosce. Dobry człowiek, poczciwiec, zaproszony przez grzeczność na ucztę u Sędziego. Lubiący Polaków, rozumiejący polską mowę. Brał udział w wojnie tureckiej 1788 roku pod dowództwem Suworowa. Walczył przeciwko Napoleonowi we Włoszech, Szwajcarii, Austrii i Prusach. Przeciwko Polakom walczył w powstaniu kościuszkowskim. Do Soplicowa wkracza pod komendą majora Płuty, stara się przekonać dowódcę, by załatwił sprawę ugodowo. Dzielnie walczy podczas bitwy i nie chce się poddać. Dopiero przekonany przez Podkomorzego, składa broń. Pragnie ugodowego rozwiązania sprawy.

Major Płuta

Polak, który stał się zwolennikiem Rosjan i zmienił swoje nazwisko Płutowicz na Płuta. Wraz z wojskiem kładzie kres zajazdowi na Soplicowo. Jest przekonany o bogactwie Sędziego i żąda od niego pieniędzy za zatajenie całej sprawy przed władzami. Spoliczkowany przed Tadeusza za brak szacunku okazany Telimenie, wzywa do ataku na szlachciców. Podstępny i tchórzliwy – wyzwany na pojedynek przez młodego Soplicę, wysyła w swoim zastępstwie Rykowa, a potem przekupuje żołnierza, by zastrzelił Tadeusza podczas przerwy w bitwie. Resztę walki leży ukryty w pokrzywach. Ginie w tajemniczych okolicznościach, zamordowany przez Gerwazego.

Bartek Prusak

Drobny szlachcic zaściankowy, zwolennik Napoleona. Nazywany żartobliwie Prusakiem przez swoją nienawiść do Prusaków. Dobry polityk. Dużo podróżował. Świadek ucieczki wojsk pruskich z ziem polskich po klęsce armii pruskiej pod Jeną i Auerstaedt. Opowiada o powstaniu na Wielkopolsce przeciwko Prusom. Chętny do walki przeciwko Moskalom, ale najpierw chce wiedzieć, z kim i o co będzie walczył. Podczas narady w Dobrzynie, broni Sędziego jako dobrego gospodarza i patriotę. Nie bierze udziału w najeździe na Soplicowo, przebrany za chłopa pojawia się razem z Robakiem i Maćkiem,.

Horeszko

Stolnik, rodowy szlachcic herbu Półkozic. Ostatni z wielkiego rodu, nie posiada syna, lecz jedyną córkę, Ewę. Potomek senatorów i hetmanów. Zwolennik Sejmu Czteroletniego i Konstytucji 3 Maja, przeciwnik konfederacji targowickiej. Udaje przyjaciela Jacka Soplicy, by mieć większe poparcie wśród szlachty. Obojętny na miłość i uczucia córki, nie dopuszcza myśli, by wydać ją za biednego szlachcica. Upokarza Jacka, mówiąc mu o tym, ze inny mężczyzna prosi go o rękę córki i dodatkowo oczekuje rady Soplicy, jaką decyzję ma podjąć.

Wyidealizowany w opowiadaniach Gerwazego, który postrzegał go jako na pobożnego, potężnego i prawego”. Ginie z ręki Jacka Soplicy w roku 1792, podczas ataku Rosjan na jego zamek. W chwili śmierci przebacza swojemu oprawcy.



Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij






  Dowiedz się więcej
1  Pan Tadeusz - streszczenie szczegółowe
2  Synkretyzm gatunkowy i rodzajowy „Pana Tadeusza”. Poetyka dzieła
3  Sąd nad Polską i sen o Polsce w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza - plan wypracowania