Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Sienkiewicza

„Bartek Zwycięzca” – streszczenie szczegółowe

Autor: Ewa Petniak

I
Bohaterem opowiadania jest Bartek Słowik, nazywany przez mieszkańców Pognębina Wyłupiastym Bartkiem, a to ze względu na zwyczaj wytrzeszczania oczu. Zwano go również Głupim Bartkiem, ponieważ „jego przymioty umysłowe i prawdziwie homeryczna (w znaczeniu ogromna, potężna) naiwność”, zjednały mu to niechlubne przezwisko. Urzędowo określano Bartka jako „człowiek”. Niemcy, prowadząc spisy wojskowe i pytając go o nazwisko, upraszczali je, ponieważ Słowik brzmiało zbyt „barbarzyńsko”, w rejestrze notowali więc „Mensch” to znaczy człowiek. Pognębin był jedną z wielu wsi Księstwa Poznańskiego, taką samą jak wsie na terenach dawnej Rzeczypospolitej.

Wielkie Księstwo Poznańskie – w latach 1815 – 1848 autonomiczne księstwo podległe władzy Prus i przynależące do Prus; utworzone na mocy kongresu wiedeńskiego (1814 – 1815), namiastka państwowości polskiej. Po roku 1848 Księstwo Poznańskie straciło autonomię, a jego nazwę zmieniono na Prowincję Poznańską. Była to kara za „wzniecenie” powstań wielkopolskich (1846 i 1848) oraz za wcześniejsze poparcie powstania listopadowego w Królestwie Polskim (1830 – 1831). Już w 1831 roku suwerenność Księstwa została ograniczona. Mimo restrykcji i zmienionej nazwy, w świadomości narodowej nadal funkcjonował termin Wielkie Księstwo Poznańskie.

Bartek posiadał kawałek gruntu, kilka krów, srokatego konia i własną chałupę. Miał żonę Magdę i dziesięcioletniego syna Franka. Żył spokojnie, w miarę dostatnio, przyjmując w pokorze wszelkie niespodzianki od losu. Jedna z tych niespodzianek nie zaliczała się do miłych. Bartek otrzymał powołanie do wojska. Jako żołnierz wkrótce miał wziąć udział w wojnie – batalii prusko – francuskiej.

Ludność wsi była uboga. Gospodarstwa przynosiły skromne dochody, niemniej należało sporo się napracować. Latem sytuacja ulegała poprawie, zimą niektórzy mieszkańcy dorabiali w fabryce. Chodził do niej także Bartek. Wojna przekreślała nadzieje rodziny na lepszy byt. W dodatku Magda niepokoiła się o „głupawego” małżonka: „Francuzy też ci nie przepuszczą: albo głowę utną, albo co!...” Biedny chłop zupełnie nie pojmował, dlaczego ma walczyć przeciwko Francuzom, „co jemu Francuzi zrobili? Po co on tam pójdzie i dlaczego, na tę straszną obczyznę, gdzie nie ma jednej duszy życzliwej?”
Bartek nie miał innego wyjścia, począł się żegnać z żoną i synem i wyruszył w drogę. Odprowadzali go bliscy. „Tu dopiero ujrzeli, że w całym Pognębinie działo się to samo, co u nich. Cała wieś wyległa: droga zapchana była powołanymi.” Kobiety z dziećmi prowadziły swoich mężów, ojców i synów. Niektórzy palili fajki, inni, by dodać sobie odwagi, szli już lekko pijani. Towarzyszyli im niemieccy koloniści mieszkający we wsi na stałe, a którym obowiązek służby ojczyźnie także nakazywał walczyć. Ci bali się bardziej niż chłopi. Kobiety płakały i w modlitwach polecały żołnierzy opiece boskiej. Wszędzie panował zgiełk.

Wojna prusko – francuska (lipiec 1870 – maj 1871), konflikt zbrojny między Prusami a Francją. Zarzewiem konfliktu stała się próba osadzenia na tronie hiszpańskim pruskiego księcia. Dążył do tego premier Prus – Otto von Bismarck. W 1870 roku sfałszował on depeszę z Ems, by urazić Francję i sprowokować wojnę. W efekcie konflikt wybuchł 19 lipca 1870 roku. 18 sierpnia 1870 roku stoczono najważniejszą bitwę – bitwę pod Gravelotte. Szala zwycięstwa przechyliła się na stronę Prusaków. Zwycięska potyczka zadecydowała o całkowitym, militarnym sukcesie Prus. Traktat pokojowy kończący batalię prusko – francuską podpisano 10 maja 1871 roku we Frankfurcie.

Każdy zdawał sobie sprawę, że może nie wrócić z wojny, niektórzy byli wręcz tego pewni. Ksiądz, na wszelki wypadek, modlił się już za konających. Gdy dotarli do najbliższej stacji, tłum zwiększył się jeszcze. „Są tu już powołani z Krzywdy Górnej, Krzywdy Dolnej, z Wywałaszczyniec, z Niedoli, Mizerowa”. Ściany stacji oblepiono manifestami nawołującymi do walki: wszyscy powinni sprzeciwić się wpływom francuskim w Prusach, macki Francuzów nie mogą sięgać tak daleko.

strona:    1    2    3    4    5    6    7  

Szybki test:

Syn głównego bohatera noweli "Bartek Zwycięzca" to:
a) Franek
b) Kuba
c) Maciek
d) Staś
Rozwiązanie

Boege z noweli "Bartek Zwycięzca" to:
a) wójt
b) kolonista niemiecki
c) nauczyciel
d) oficer
Rozwiązanie

Generał Steinmetz chciał nadać głównemu bohaterowi noweli "Bartek Zwycięzca" tytuł
a) kapitana
b) podoficera
c) majora
d) oficera
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

„Bartek Zwycięzca”
Charakterystyka Bartka Słowika
„Bartek Zwycięzca” – streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji „Bartka Zwycięzcy”
Problematyka „Bartka Zwycięzcy”
Interpretacja tytułu – „Bartek Zwycięzca”
Geneza „Bartka Zwycięzcy”
Narracja i styl w noweli „Bartek Zwycięzca”
Kompozycja „Bartka Zwycięzcy”
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Bartka Zwycięzcy”
Plan wydarzeń „Bartka Zwycięzcy”
Motywy literackie w noweli „Bartek Zwycięzca”
Najważniejsze cytaty z noweli „Bartek Zwycięzca”

„Janko Muzykant”
Charakterystyka Janka Muzykanta
„Janko Muzykant” – streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji „Janka Muzykanta”
Problematyka „Janka Muzykanta”
Geneza „Janka Muzykanta”
Kompozycja „Janka Muzykanta”
Znaczenie tytułu noweli „Janko Muzykant”
Narracja i styl w „Janku Muzykancie”
Plan wydarzeń „Janka Muzykanta”
Motywy literackie w „Janku Muzykancie”
Ekranizacja „Janka Muzykanta”
Najważniejsze cytaty z „Janka Muzykanta”

„Latarnik”
Charakterystyka Skawińskiego – „Odyseusza – emigranta”
„Latarnik” – streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji „Latarnika”
Geneza „Latarnika”
Skawiński - dzieje głównego bohatera
Problematyka „Latarnika”
Wyjaśnienie tytułu noweli „Latarnik”
Plan wydarzeń „Latarnika”
Konstrukcja i narracja „Latarnika”

„Sachem”
Charakterystyka Sachema
„Sachem” – streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji noweli „Sachem”
Wyjaśnienie tytułu „Sachem”
Geneza noweli „Sachem”
Konstrukcja noweli „Sachem”
Pozostali bohaterowie noweli „Sachem”
Plan zdarzeń noweli „Sachem”
Motywy literackie w „Sachemie”
Najważniejsze cytaty noweli „Sachem”

„Szkice węglem”
„Szkice węglem” – streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji noweli „Szkice węglem”
Charakterystyka Wawrzona Rzepy
Charakterystyka Marii Rzepowej
Charakterystyka Zołzikiewicza
Problematyka „Szkiców węglem”
Geneza „Szkiców węglem”
Narracja i styl w noweli „Szkice węglem”
Konstrukcja „Szkiców węglem”
Interpretacja tytułu – „Szkice węglem”
Pozostali bohaterowie „Szkiców węglem”
Motywy literackie w noweli „Szkice węglem”
Plan wydarzeń noweli „Szkice węglem”
Ekranizacja „Szkiców węglem”
Najważniejsze cytaty z noweli „Szkice węglem”

„Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Charakterystyka Michasia
„Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” – streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Problematyka „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Geneza „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Narracja w noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Kompozycja i styl noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Wyjaśnienie tytułu „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Plan wydarzeń noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Motywy literackie w noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Najważniejsze cytaty z noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”

Inne
Nowelistyka Henryka Sienkiewicza
Henryk Sienkiewicz - biografia
Twórczość Sienkiewicza
Kalendarium życia Henryka Sienkiewicza
O Sienkiewiczu powiedzieli...
Sienkiewicz - ciekawostki
Bibliografia
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies