Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Mistrz i Małgorzata

Czas i miejsce akcji „Mistrza i Małgorzaty”

Autor: Ewa Petniak

Czas akcji ująć można trójwymiarowo: teraźniejszość – czas współczesny autorowi powieści – lata trzydzieste XX wieku w Związku Radzieckim, czas historyczny (przeszły) – lata panowania Cezara Tyberiusza i rządy jego namiestnika w Jeruszalaim – Jerozolimie, Poncjusza Piłata (lata 26 – 36 n.e.) i bezczas – „zawieszenie” czasowe – godzina dwunasta na balu u szatana trwa w nieskończoność - „Do północy zostało najwyżej dziesięć sekund – powiedział Korowiow – zaraz się zacznie.

Małgorzacie wydało się, że te sekundy ciągną się niezwykle długo. Najwyraźniej minęły już i nic się w ogóle nie stało.
(...) usłyszała, ku swemu zdziwieniu, że gdzieś bije północ, która według jej rachuby już dawno minęła. Z ostatnim uderzeniem nie wiedzieć gdzie bijącego zegara cisza opadła na tłumy gości.”
Miejscem innego wymiaru czasu jest przestrzeń, gdzie, po śmierci w ziemskim świecie, zamieszkują mistrz i Małgorzata.

Czas opowieści o Piłacie, „pomyślany jest jako replika czasu współczesnych wydarzeń „Mistrza i Małgorzaty”, obejmuje również trzy dni (tak, jak wydarzenia w Moskwie), przy czym w obu wypadkach Bułhakow z wielkim pietyzmem rejestruje jego upływanie. Bardziej jeszcze wyraziste są analogie w obrębie kreacji przestrzennej. Współczesna Moskwa i starożytne Jeruszalaim posiadają prawie identyczny przestrzenny koloryt: nieznośny upał, burze, światło księżyca itp. Zabiegi takie zmierzają do zlania się obu czasów. Dwa tysiąclecia, jakie minęły od kaźni Jeszui, zostają w ten sposób „unicestwione”, a realny czas historyczny przechodzi w „bezczasową rzeczywistość mitu.” (określenie E. Mieletinskiego)

Rzecz dzieje się w Moskwie, do której przybywa szatan - Woland wraz ze swoją świtą. Zaprezentowane są poszczególne miejsca stolicy – place: Arbat, Patriarsze Prudy, okolice Kremla i rzeki Moskwy, szpital dla psychicznie chorych oraz szczególnie ważna ulica Sadowa, przy której znajduje się kamienica, a w niej „fatalne” mieszkanie numer pięćdziesiąt. To tu zamieszkiwał nieboszczyk Berlioz, obok niego rezydował Stiopa Lichodiejew i również to lokum obrała za swoją siedzibę diabelska asysta.
Także tutaj odbył się coroczny bal wiosenny urządzany przez szatana: „Małgorzata i jej przewodnik stali już w tym momencie pod drzwiami mieszkania numer pięćdziesiąt. (...) Zaczęli wchodzić po jakichś szerokich schodach, Małgorzacie wydawało się, że schody nigdy się nie skończą.” Poza Moskwą w powieści wymieniane są takie miejscowości, jak Jałta, gdzie zostaje wysłany Stiopa Lichodiejew, Kijów, skąd przybywa Maksymilian Andriejewicz Popławski oraz Leningrad, gdzie przed popadnięciem w obłęd ucieka Rimski.

Powieściowi bohaterowie mają niezwykłą moc przenoszenia się z miejsca na miejsce. Małgorzata „podróżuje” na miotle i raz jest w Moskwie, a po chwili w nieznanym, tajemniczym miejscu w pobliżu rzeki, gdzie witają ją wiedźmy: „Małgorzata nadal leciała powoli przez nieznane pustynne okolice, nad wzgórzami usianymi leżącymi wśród ogromnych samotnych sosen wielkimi otoczkami. (...)Wyczuwała bliskość wody, domyślała się, że cel musi być niedaleko.”

„Przestrzeń Bułhakowa jest wyraźnie trójpoziomowa: przestworza, ziemia, podziemia. Nie ulega kwestii etyczna wyższość poziomu pierwszego nad pozostałymi dwoma oraz trywialność poziomu ziemskiego. Pośrodku plasują się podziemia, czego dowodzi topos domu – przystani i wymarzona suterena Mistrza w arbackim zaułku.” (cyt. za J. Karaś. Proza Michała Bułhakowa. Z zagadnień poetyki., Wrocław 1981.)

Mistrz (jeden z bohaterów) pracuje nad powieścią o Poncjuszu Piłacie, jej fragmenty są przywołane i tworzą dodatkową przestrzeń – historyczną, gdy w Jeruszalaim namiestnikiem był właśnie Piłat z Pontu.

strona:    1    2  

Szybki test:

Bezczas – „zawieszenie” czasowe występuje:
a) podczas przedstawienia w teatrze Varietes
b) podczas śmierci Jeszui
c) na balu u szatana
d) w szpitalu psychiatrycznym
Rozwiązanie

Hebrajska nazwa Jerozolimy to Yerushalayim i oznacza:
a) Miasto Sprawiedliwości
b) Miasto Utrapienia
c) Miasto Pokoju
d) Miasto Praw
Rozwiązanie

Panowanie Cezara Tyberiusza przypada na:
a) drugą połowę I w. n.e.
b) drugą połowę I w. p.n.e.
c) pierwszą połowę I w. p.n.e.
d) pierwszą połowę I w. n.e.
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
Mistrz i Małgorzata – streszczenie szczegółowe
Mistrz i Małgorzata – streszczenie w pigułce
Czas i miejsce akcji „Mistrza i Małgorzaty”
Świat przedstawiony w powieści „Mistrz i Małgorzata” – realizm i fantastyka
Znaczenie tytułu i motta „Mistrza i Małgorzaty”
Główne wątki „Mistrza i Małgorzaty”
Michaił Bułhakow – życie i twórczość
Problematyka moralno – filozoficzna w „Mistrzu i Małgorzacie”
Obraz Moskwy lat trzydziestych XX wieku – w oparciu o powieść „Mistrz i Małgorzata”
Język „Mistrza i Małgorzaty”
„Mistrz i Małgorzata” jako arcydzieło literatury światowej
Polifoniczność narracji w powieści Bułhakowa
Kompozycja i struktura „Mistrza i Małgorzaty”
Problematyka władzy w „Mistrzu i Małgorzacie”
Historia Poncjusza Piłata i Jeszui Ha - Nocri
Historia miłości mistrza i Małgorzaty
„Mistrz i Małgorzata” jako parabola
„Powieść w powieści” na przykładzie „Mistrza i Małgorzaty”
Humor w „Mistrzu i Małgorzacie”
Twórczość Michaiła Bułhakowa
„Mistrz i Małgorzata” jako powieść wielogatunkowa
Nawiązania w „Mistrzu i Małgorzacie”
Motyw miłości w „Mistrzu i Małgorzacie”
Wybrane adaptacje „Mistrza i Małgorzaty”
Plan wydarzeń „Mistrza i Małgorzaty”
Najważniejsze cytaty „Mistrza i Małgorzaty”
Bibliografia




Bohaterowie
Małgorzata – charakterystyka postaci
Mistrz – charakterystyka postaci
Jeszua Ha-Nocri charakterystyka postaci
Wizja szatana (Woland) „Mistrza i Małgorzaty”
Piłat z Pontu – charakterystyka postaci
Charakterystyka bohaterów powieści mistrza
Charakterystyka gości z zaświatów - Woland i jego świta
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Mistrza i Małgorzaty”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies