Plan wydarzeń „Cudzoziemki”
1. Wizyta Róży Żabczyńskiej w domu córki.2. Wspomnienie dnia zakupów z Martą.
3. Wspomnienie wieczoru u Bądskich i miłości do Michała.
4. Zdrada Michała.
5. Ślub z Adamem i narodziny synów.
6. Pragnienie zemsty na mężczyznach.
7. Róża zabiera szal babki.
8. Rozmowa telefoniczna z Adamem.
9. Wspomnienie dnia, w którym ciotka Luiza pojawiła się w Taganrogu.
10. Przyjście Adama.
11. Wspomnienie dnia, w którym ciotka Luiza nazwała Różę Eweliną.
12. Róża szydzi z męża.
13. Wspomnienie dnia, w którym Adam dowiedział się o Michale Bądskim.
14. Wybuch gniewu Róży.
15. Wspomnienie dnia, w... więcej
Czas i miejsce akcji „Cudzoziemki”
Akcja powieści Marii Kuncewiczowej „Cudzoziemka” rozgrywa się w ciągu jednego dnia – od poniedziałkowego poranka do wczesnych godzin rannych dnia następnego. Jest to czas właściwy akcji powieści. Obok niego współistnieje czas retrospekcji – czas wspomnień, które odżywają w pamięci głównej bohaterki. Czas teraźniejszy (będący czasem narratora) i czas przeszły (związany z Różą Żabczyńską) przeplatają się wzajemnie.Wydarzenia rozgrywające się w czasie teraźniejszym ułożone są chronologicznie od momentu wejścia głównej bohaterki utworu do mieszkania córki ... więcej
Główne wątki w „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej
1. Dzieje Róży ŻabczyńskiejGłówna bohaterka powieści Marii Kuncewiczowej, Róża Żabczyńska, wychowała się w Rosji, w Taganrodzie, gdzie mieszkała do klasy piątej gimnazjum. Lata dzieciństwa wspomina zawsze z nostalgią, mówiąc, że to był najszczęśliwszy okres w jej życiu. Nieoczekiwanie do miasteczka przybywa siostra ojca, Luiza, która postanawia zabrać dziewczynkę do Warszawy, by żyła w ojczyźnie ojca i uczyła się gry na skrzypcach. W Polsce Róża czuje się samotna. Ciotka jest osobą wymagającą, oczekującą od niej dobrych manier. Z czasem zmienia również imię Róży na Ewelina... więcej
Motywy literackie w „Cudzoziemce”
Motyw samotności – Poczucie samotności przez całe życie towarzyszy głównej bohaterce powieści Marii Kuncewiczowej „Cudzoziemka”. Róża Żabczyńska wszędzie czuje się obco. W Rosji uważana była za Polkę, w Polsce – ze względu na akcent – za Rosjankę, na prowincji – za damę z dużego miasta, a za granicą za cudzoziemkę. Samotna jest również w małżeństwie. Nie kocha swojego męża, Adama, rozpamiętując przez całe życie pierwszą, dziewczęcą miłość do Michała Bądskiego. Życie kobiety to nieustanne cierpienie, wspominanie i tęsknota za utraconym uczuciem. Ta izol... więcejGeneza „Cudzoziemki” Marii Kuncewiczowej
Główną przyczyną powstania „Cudzoziemki” była próba rozrachunku autorki ze wspomnieniami o matce. Adelina Kuncewiczowa jest pierwowzorem bohaterki powieści, Róży Żabczyńskiej. Maria Kuncewiczowa, przez wiele lat żyjąca w cieniu matki – artystki próbowała w ten sposób ocalić od zapomnienia prawdziwy obraz Adeliny.W roku 1935, w chwili ukazania się „Cudzoziemki”, Maria Kuncewiczowa była już znaną i cenioną pisarką, mającą w swym dorobku literackim kilka utworów. Jednakże dopiero powieść o niespełnionym życiu Róży Żabczyńskiej zapewniła jej sł... więcej
„Cudzoziemka” jako powieść psychologiczna
Cechy „Cudzoziemki” jako powieści psychologicznej:- Konstrukcja fabuły powieści oparta jest na analizie doznań i zachowań głównej bohaterki.
- Utwór przedstawia życie wewnętrzne Róży Żabczyńskiej, w dużej mierze koncentruje się na jej przeżyciach, wyobrażeniach i emocjach.
- Akcja utworu zmierza do wyjaśnienia, dlaczego bohaterka żyła w nieustannym konflikcie ze światem, czuła się samotna i nieszczęśliwa.
- Brak jest chronologii zdarzeń, co jest wynikiem zastosowania przez autorkę retrospekcji. Wspomnienia z różnych etapów życia Róży pojawiają się nieocze... więcej
Adaptacje „Cudzoziemki”
1970 – spektakl telewizyjny w adaptacji Marii Komorowskiej. W roli Róży Żabczyńskiej wystąpiła Halina Mikołajska. W recenzjach ze sztuki często pojawiało się słowo „monodram”. Kreacja Mikołajskiej została uznana za jedną z najwybitniejszych w dziejach Teatru TV.14.10.1977 - adaptacja dokonana przez Annę Lutosławską dla Teatru Słowackiego w Krakowie i grana na scenie Miniatura. Rolę Róży znakomicie zagrała Anna Lutosławska. Na jednym z pierwszych przedstawień byli obecni Państwo Maria i Jerzy Kuncewiczowie. Spektakl otrzymał Wielką Nagrodą Publiczności na XIII... więcej
Krytyka literacka o „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej
Bruno Schulz w „Aneksja podświadomości”: „Cudzoziemka” Kuncewiczowej należy do książek, które nie kończą się na swych okładkach, lecz wykraczają z nich, próbując przenieść w nas swe życie i rozgałęzić w nas swoją problematykę. Wydźwięk tej książki jest długi i bogaty, jak gdyby przedłużyć się w nas chciała i rozróść w naszej duszy wtórną wegetacją zamyśleń i problemów.Bruno Schulz w „Aneksja podświadomości”: Jest to portret kobiety złej, jędzy, megiery – pierwszy raz w tej skali i rozpiętości pokazany w liter... więcej
Najważniejsze cytaty z „Cudzoziemki”
- Róża zwiesiła głowę, opuściła ręce, melodia płynęła nad sufitem i nad światem, a w sercu Róży poruszała się przeklęta młodość. Ciągle żywa, ciągle gryząca, jak złe, nierozumne szczenię.- Róża poczuła wtedy coś gorszego niż śmierć. Poczuła starość swoją, już dokonaną, już nieodwołalnie zapadłą i widoczną każdemu. Śmierć czuła nieraz – nie zbywało temu uczuciu na powabie. Kiedy przy ataku nerwicy czy w samobójczym zapamiętaniu drętwiały wargi, ciężki paralityczny chłód podnosił się falą od stóp poprzez uda ku sercu, doznawała obok fizycznej męczarni, obok wstręt... więcej
Bibliografia
1. Fryde L.: Maria Kuncewiczowa „Cudzoziemka”, w: Wybór pism krytycznych, Warszawa 19662. Kazimierczyk B.: Dyliżans księżycowy, Warszawa 1977
3. Maciąg W.: Człowieczeństwo niespełnione. „Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej, w: Nasz wiek XX, Wrocław 1992
4. Schulz B.: Aneksja podświadomości, w: Proza, Kraków 1964
5. Szałagan A.: „Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej: powstanie, dzieje wydań, recepcja, w: Pamiętniki Literackie, 1986, z.3
6. Żak S.: Maria Kuncewiczowa, Warszawa 1973... więcej
„Cudzoziemka” – wyjaśnienie tytułu
Tytułową cudzoziemką jest Róża Żabczyńska – główna bohaterka powieści Marii Kuncewiczowej. Słowo to podkreśla poczucie samotności i wyobcowania, które towarzyszyło jej przez całe życie.Określenie to pada po raz pierwszy we wspomnieniach skrzypaczki o spacerze po parku z synem. Przebywała wówczas w Berlinie i przez spacerowiczów została nazwana „eine Fremde” – cudzoziemka. W przypływie emocji wyznała synowi, że tak właśnie o niej mówią. Zawsze i wszędzie czuła się obco: „W Taganrogu nie chodziłam do cerkwi, tylko do kościoła. Koleżanki, kiedy pop sze... więcej
Kompozycja i struktura „Cudzoziemki” Marii Kuncewiczowej
Walorami artystycznymi „Cudzoziemki” są: spójna kompozycja, dwutorowość narracji i czasu, psychologizm postaci, wykorzystanie motywów muzycznych.Czytelnik, zagłębiając się w kolejne rozdziały powieści Marii Kuncewiczowej „Cudzoziemka”, składa w całość obraz życia i osobowości głównej bohaterki utworu, Róży Żabczyńskiej. Portret ten jest nader skomplikowany, złożony przede wszystkim z wewnętrznych stanów psychiki kobiety – niespełnionej artystki, nieszczęśliwej żony, zaborczej matki i porzuconej przez jedynego mężczyznę, którego kochała, dziewcz... więcej
Tragizm postaci Róży - „Dwa imiona – dwa życia: pierwsze krótkie i prawdziwe; drugie wymyślone, długie, nadto długie… Pierwsze – kwiat, miłość i nieszczęście. Drugie: szacunek ludzi, honor, powolna śmierć duszy&#
Już od pierwszych akapitów „Cudzoziemki” czytelnik przekonuje się, że główna bohaterka powieści – Róża Żabczyńska, jest kobietą niezwykłą – kobietą złą, zadziwiającą charakterem, chwilami przerażającą, a nade wszystko nieszczęśliwą, zatruwającą życie innych bez poczucia. Róża potrafi oczarować swoją osobowością, oryginalnością i liryzmem, połączeniem miłości i nienawiści a także pogonią za utraconą miłością. Miłością, na której powrót czeka przez całe swoje życie.Tragizmu postaci Róży można dopatrywać się w wielu aspektach jej złożonej osobowo... więcej
kontakt | polityka cookies