Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Cudzoziemka

Geneza „Cudzoziemki” Marii Kuncewiczowej

Autor: Dorota Blednicka

Główną przyczyną powstania „Cudzoziemki” była próba rozrachunku autorki ze wspomnieniami o matce. Adelina Kuncewiczowa jest pierwowzorem bohaterki powieści, Róży Żabczyńskiej. Maria Kuncewiczowa, przez wiele lat żyjąca w cieniu matki – artystki próbowała w ten sposób ocalić od zapomnienia prawdziwy obraz Adeliny.

W roku 1935, w chwili ukazania się „Cudzoziemki”, Maria Kuncewiczowa była już znaną i cenioną pisarką, mającą w swym dorobku literackim kilka utworów. Jednakże dopiero powieść o niespełnionym życiu Róży Żabczyńskiej zapewniła jej sławę i czołową pozycję wśród najlepszych współczesnych pisarzy polskich.

Decydujący wpływ na genezę „Cudzoziemki” miały czynniki zaczerpnięte z życia autorki. Większość utworów Marii Kuncewiczowej powstawało pod wpływem myśli, przeżyć i wątpliwości, które następnie pisarka porządkowała i uzewnętrzniała w dziele literackim. Autorka „Przymierza z dzieckiem” twierdziła, że pisanie staje się dla niej rozrachunkiem z samą sobą. „Cudzoziemka” stała się rozrachunkiem ze wspomnieniem o matce, Adeline i koniecznością, o której pisarka wspomniała w rozmowie z B. Kazimierczyk: „Matka moja, od kilku lat już nieżyjąca, powoli zaczęła się stawać mitem. Nie mogłam sobie dać rady z tym, jak ja będę ją w sobie nosić… […] Chciałam utrwalić jakiś prawdziwy obraz tej, która zaczynała mi spiżowieć w legendę”.

Matka Marii Kuncewiczowej zmarła 7 grudnia 1930 roku. Półtora roku później pisarka przeżywa kolejną tragedię – po chorobie umiera jej ojciec, Józef. Śmierć rodziców, o której autorka powieści wspomina w „Fantomach”: „Rodzice tak przez nas ukochani, że żadne inne uczucie nie zdołało dorównać miłości Olesia i mojej do tych dwojga niespełnionych ludzi”, złożyła się prawdopodobnie na powstanie w 1933 roku projektu napisania utworu opartego na dziejach rodzinnych, sięgających aż do czasów napoleońskich. W rok później Kuncewiczowa wspomniała w wywiadzie, że pracuje nad nowym dziełem, które prawdopodobnie będzie obejmować trzy tomy i ma już pomysł na dwie części, poświęcone ojcu i matce.
Zamiar ten zrealizowała częściowo – najszybciej powstał tom zainspirowany postacią Adeline – „Cudzoziemka”. W rok później pisarka zapowiedziała pracę nad utworem „Swój człowiek”, który miał być historią męża Róży, Adama. Powieść, ukończona dopiero w 1952 roku i wydana pod tytułem „Leśnik” w niewielkim stopniu realizowała początkowe zamierzenia autorki. Ostatni tom tryptyku, w którym miała zamiar opisać losy pradziada – legionisty z czasów Napoleona, odrzuciła całkowicie.

Przez wiele lat od wydania „Cudzoziemki” czytelnicy nie zdawali sobie sprawy z elementów autobiograficznych, jakie Kuncewiczowa wykorzystała do napisania powieści. Dopiero „Fantomy” i „Natura” ujawniły wykorzystanie przez pisarkę wielu wątków z historii jej rodziny, co znalazło dodatkowo potwierdzenie w pamiętniku Józefa Szczepańskiego. Podobieństwo w pochodzeniu i dziejach życia bohaterki utworu, Róży Żabczyńskiej z losami Adeline z Dziubińskich Szczepańskiej nie pozostawia co do tego wątpliwości.

Adeline była wnuczką Józefa Dziubińskiego, porucznika Legionów Polskich, którego pamięć zachowała się w licznych przekazach rodzinnych. Brał on udział w kampanii włoskiej, nadreńskiej, pruskiej i hiszpańskiej, służył w San Domingo, gdzie poślubił Kreolkę. Po śmierci pierwszej żony ożenił się z Polką, z którą miał czworo dzieci. Córka Józefa uczyła się w Instytucie imienia Cesarzowej Katarzyny w Petersburgu, młodsza natomiast, Ludwika, zdołała uniknąć rusyfikacji i kształciła się w polskich szkołach, a następnie pracowała jako nauczycielka w wyższych szkołach żeńskich.

strona:    1    2    3  

Szybki test:

Główną przyczyną powstania „Cudzoziemki” była próba rozrachunku autorki ze wspomnieniami o:
a) córce
b) ojcu
c) matce
d) siostrze
Rozwiązanie

W okresie przedwojennym powieść ukazywała się drukiem:
a) dwukrotnie
b) ośmiokrotnie
c) czterokrotnie
d) sześciokrotnie
Rozwiązanie

Matka Marii Kuncewiczowej zmarła 7 grudnia:
a) 1935 roku
b) 1932 roku
c) 1937 roku
d) 1930 roku
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
Streszczenie szczegółowe „Cudzoziemki”
„Cudzoziemka” – streszczenie w pigułce
Kompozycja i struktura „Cudzoziemki” Marii Kuncewiczowej
Geneza „Cudzoziemki” Marii Kuncewiczowej
Główne wątki w „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej
Czas i miejsce akcji „Cudzoziemki”
Tragizm postaci Róży - „Dwa imiona – dwa życia: pierwsze krótkie i prawdziwe; drugie wymyślone, długie, nadto długie… Pierwsze – kwiat, miłość i nieszczęście. Drugie: szacunek ludzi, honor, powolna śmierć duszy&#
„Cudzoziemka” – wyjaśnienie tytułu
„Cudzoziemka” jako powieść psychologiczna
Biografia Marii Kuncewiczowej
Maria Kuncewiczowa – kalendarium życia i twórczości
Motywy literackie w „Cudzoziemce”
Plan wydarzeń „Cudzoziemki”
Krytyka literacka o „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej
Adaptacje „Cudzoziemki”
Najważniejsze cytaty z „Cudzoziemki”
Bibliografia




Bohaterowie
Róża Żabczyńska - charakterystyka postaci
Władysław – charakterystyka postaci
Marta – charakterystyka postaci
Adam – charakterystyka postaci



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies