Geneza utworu „Dzieje Tristana i Izoldy” i jego autorzy
W średniowieczu autorzy pragnęli zachować anonimowość, dlatego często nie spisywali swych utworów, tylko przekazywali je w formie ustnej z pokolenia na pokolenie. Takie rycerskie legendy, o miłości czy walce, były potem rozpowszechniane także dzięki trubadurom czy truwerom, którzy układali z nich pieśni zwane chansons de geste (pieśni o czynach). Taką właśnie pieśnią były „Dzieje Tristana i Izoldy”.W średniowieczu twórcy dzieł pragnęli zachować anonimowość, ponieważ to nie człowiek miał być w centrum poznania (antropocentryzm – w renesansie, epoce późni... więcej
Obraz fatalnej miłości w „Dziejach Tristana i Izoldy”
W utworze mamy przykład jednego z najbardziej dramatycznych trójkątów miłosnych, skutków miłości zrodzonej z magii, przeklętej, fatalnej. Tragiczny skutek pomyłki - wypicia napoju miłosnego - zmienia wzorowego rycerza w wiarołomcę i grzesznika, a dobrze wychowaną potomkinię królów w zwykłą cudzołożnicę, wykorzystującą spryt i podstęp w dążeniu do spełnienia.Można zastanawiać się nad prawdziwością uczucia łączącego Tristana i Izoldę. Czyż nie przywykliśmy do miłości zrodzonej z fascynacji i „magnetyzmu serc”? Karmieni Szekspirowskim dramatem „Romeo i Julia... więcej
Średniowieczna obyczajowość w utworze „Dzieje Tristana i Izoldy”
Z „Dziejów Tristana i Izoldy” możemy się wiele dowiedzieć o epoce średniowiecza, a dokładniej mówiąc: o obyczajach w niej panujących, o wartościach, jakimi w tym czasie kierowali się ludzie i w które wierzyli, a nawet o stosunkach społecznych. Badacze epoki, a nawet zwykli odbiorcy dzieła, często zastanawiają się, jak żyło się w „wiekach średnich”. Oto odpowiedź wysnuta po uważnej lekturze utworu.Z utworu dowiadujemy się o średniowiecznych obyczajach, wśród których ważnymi i kultywowanymi były: orszak królewski, pocałunek łaski, sąd boży, stos, uczty przy mu... więcej
Elementy baśniowe w „Dziejach Tristana i Izoldy”
„Dzieje Tristana i Izoldy” to nie tylko literackie świadectwo średniowiecznych obyczajów, lecz także przejaw zainteresowania w tym czasie światem baśniowym, zaludnionym przez takie postacie jak olbrzymy, karły czy smoki.Aby rycerz mógł dowieść swej odwagi i męstwa, musiał wielokrotnie walczyć z dużo silniejszymi, groźnymi stworami. Tristan stoczył takie dwie walki: pierwszą, by zdobyć dla swego wuja rękę Izoldy Jasnowłosej – ze smokiem nękającym Irlandię, a drugą, aby móc ofiarować ukochanej zaczarowanego pieska Milusia, kojącego wszystkie ludzkie zgryzoty (kolejny element... więcej
„Dzieje Tristana i Izoldy” jako przykład romansu rycerskiego
Utwór ten jest typowym przykładem romansu rycerskiego, który rozkwitł jako odmiana romansu w XV i XVI wieku. Oto główne cechy charakterystyczne dla tego gatunku literackiego na przykładzie omawianego utworu:Największy rozkwit romansu zachodnioeuropejskiego przypadł na czasy późnego średniowiecza (chansons de geste). Wywodzi się prawdopodobnie z hellenistycznej Grecji (III-I w. p.n.e.).
- Użycie w tytule słowa „dzieje”, by wskazać na chronologiczny układ zdarzeń, bez retrospekcji (utwór otwiera informacja o urodzeniu, a kończy o śmierci pierwszoplanowego bohater... więcej
Nawiązania do „Dziejów Tristana i Izoldy” w kulturze
Utwór, choć dwunastowieczny, po dziś dzień ciekawi artystów. Jego bohaterowie stają się inspiracją dla poetów i malarzy, a nierozstrzygnięta kwestia charakteru miłości: wyniszczającej czy uwznioślającej – pozostaje ważkim pytaniem.Motyw nieszczęśliwej, fatalnej miłości wykorzystany w legendzie występuje także w późniejszych dziełach, począwszy od barokowego dramatu „Romeo i Julia” Williama Szekspira, poprzez dzieła twórców romantycznej epok, w której jedno kochało, a drugie gardziło lub nie mogło odwzajemnić uczuć (Gustaw z IV części R... więcej
Bibliografia
1. Kopaliński W., Leksykon wątków miłosnych, Warszawa 2002.2. Matura pisemna i ustna 2003. 30 Motywów literackich, Warszawa 2003, wyd. „Perspektywy Press” nr 1, str.58-63.
3. Popławska A., Dzieje Tristana i Izoldy. Opracowanie, Kraków 2006.
4. Starnawski J., Średniowiecze, Warszawa 1989.
5. Witczak T., Literatura średniowiecza, Warszawa 1990.
6. Wróbel Z., Erotyzm w literaturze dawnych wieków, Łódź 1986.... więcej
kontakt | polityka cookies