Geneza „Tanga”

Dramat powstał i ukazał się poza granicami Polski w roku 1964, podczas pobytu autora we włoskim Chiavari. „Tango” uważa się za utwór krytykujący absurd polskiego komunizmu, z którym nie potrafiła uporać się jednak inteligencja.

Cechą twórczości polskiego dramaturga jest „ubieranie” rzeczywistych wydarzeń w uniwersalne postaci lub sytuacje. Osobą utożsamiającą epokę ówczesnego ustroju obowiązującego w ojczyźnie pisarza jest Edek, natomiast opozycjonistą jest Artur.

Na emigracji autor nie musiał obawiać się prześladowań czy cenzury. Przypomnijmy, że w latac... więcej

* * *

Budowa i język „Tanga”

Budowa zewnętrzna

„Tango” składa się z trzech, niepodzielonych na sceny, aktów. Tekst dramatu jest wzbogacony o bardzo szczegółowe didaskalia, adresowane do potencjalnych reżyserów. Wypowiedzi poszczególnych bohaterów są podzielone na role. W „Tangu”, to dialogi są podstawowym elementem kreowania wydarzeń.

Budowa wewnętrzna

Ekspozycja jest zawarta w akcie pierwszym, zarówno w tekście właściwym, jak i w didaskaliach. Następuje tam dokładne, obrazowe przedstawienie bohaterów dramatu. Zawiązaniem akcji jest sprzeciw Artura, wobec r... więcej

* * *

Komizm w „Tangu”

Komizm słowny, czyli zabawne treści, jak i sposób ich wypowiadania przez bohaterów dramatu. Najlepiej widoczny jest w wypowiedziach Eugenii, Eugeniusza i Edka.

Przykładowe wypowiedzi babci Artura: „Cztery piki skurczybyki!”, „Łubudu - dubudu - bach!”, „Nie, ja w takich warunkach nie mogę grać! Niech ktoś wyprowadzi stąd tego szczeniaka”, „Przecież to furiat! Stomilu, dlaczegoś go spłodził? Co za lekkomyślność!”, „Genek, rzuć to w tej chwili! Kto widział bawić się w Indian w twoim wieku!”, „Błogosławię was, moje dzieci... A niech... więcej

* * *

„Tango” na deskach Teatru Współczesnego w Warszawie

Utwory Mrożka są bardzo lubiane zarówno przez widownię, jak i reżyserów oraz aktorów. Dlatego też spektakle te grane są bardzo często i w wielu miastach.

Moim zdaniem, najlepszą inscenizacją „Tanga” było przedstawienie z 1997 roku, którego premierę sfilmowano i zaprezentowano w TVP, w ramach cyklu „Teatr telewizji”. Spektakl w reżyserii Macieja Englerta odbył się na Scenie w Baraku Teatru Współczesnego 14 czerwca 1997 roku. Spektakl ten miał powtórzyć sukces premiery, która odbyła się trzydzieści dwa lata wcześniej, w tym samym teatrze.

Nie dość, że Maciej ... więcej

* * *

Bibliografia

1. Błoński J. i Fik M., Talent ukoronowany, „Kultura i Życie” 1990, nr.13

2. Błoński J., Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka, Kraków 1995

3. Chojka J., Dramaturgia Sławomira Mrożka, Gdańsk 1994

4. Gąsowski S., Współcześni dramatopisarze polscy, Warszawa 1979

5. Gutkowska B., O „Tangu" i „Emigrantach" Sławomira Mrożka, Katowice 1998

6. Kelera J., Krótki przewodnik po Mrożku, „Odra” 1990, nr 6

7. Miłkowski T., Współczesna dramaturgia polska. Tadeusz Różewicz, Sławomir Mrożek, Warszawa 1991

8. Mrożek S., Mój życior... więcej

* * *

Plan wydarzeń „Tanga”

1. Artur zastaje swoją babcię i wuja grających w karty z Edkiem w zagraconym salonie.

2. Artur karze staruszków, babci kazał położyć się na katafalk, a wujowi nałożył na głowę klatkę dla ptaków.

3. Główny bohater dowiaduje się od matki, że sypia z Edkiem.

4. Po kłótni z ojcem młodzieniec postanawia rozpocząć bunt przeciwko własnej rodzinie.

5. Arturowi udaje się pozyskać do realizacji swojego planu przywrócenia dawnych zasad wuja Eugeniusza oraz Alę. Bohater ma zamiar pobrać się z kuzynką, myśląc, że tradycyjna forma ślubu przywróci w rodzinie porządek. Dziewczyna prosi o czas do namysłu.

6. Główny bohater... więcej

* * *

„Tango” jako groteska o wolności

Uznawany za mistrza groteski, Sławomir Mrożek, podobnie jak w innych swoich dziełach, umieścił akcję „Tanga” w zdeformowanej rzeczywistości. Świat ten cechuje się brakiem logiki i zdrowego rozsądku. Kompletne pomieszanie sprzecznych sobie pojęć prowadzi do tego, iż widz odbiera wydarzenia dramatu niejako w „krzywym zwierciadle”. Dodatkowo w utworze potęgują się główne cechy groteski: absurd, komizm i karykaturalność. Czytając „Tango” można odnieść wrażenie, iż świat „stanął na głowie”. Widzimy babcię ubraną i zachowującą się jak nas... więcej

* * *

„Tango” jako obraz współczesnego świata

Aby odczytać „Tango”, jako utwór odzwierciedlający sytuację ówczesnego Mrożkowi świata, należy przyjąć, iż rodzina Stomila jest miniaturą społeczeństwa. Trójpokoleniowa rodzina dzieli się po równo na kobiety i mężczyzn. Widzimy w niej zarówno inteligentów, artystów oraz młodzież uczącą się. Edek nie należy do rodziny, uosabia prostactwo i chamstwo, pochodzące z zewnątrz.

Wydarzenia dramatu toczą się przed i tuż po zamachu, jakiego dokonał Edek. Zanim do tego doszło odbiorca mógł przekonać się, do czego doprowadziła rewolucja obyczajowa z początku dwudziestego wieku. Chaos p... więcej

* * *

Przewrotny konflikt pokoleń ukazany w „Tangu”

Rewolucja obyczajowa i upadek norm doprowadziły do sytuacji zastanej na początku utworu. Pokolenie, które dokonało tych wielkich i nieodwracalnych zmian jest w „Tangu” utożsamione przez Stomila i Eleonorę. To oni zaczęli „rozbijać tradycję”, co doprowadziło według ich syna do stwierdzenia: „Tu już nie ma w ogóle żadnej tradycji ani żadnego systemu, są tylko fragmenty, proch! Bezwładne przedmioty. Wyście wszystko zniszczyli i niszczycie ciągle, aż zapomnieliście sami, od czego się właściwie zaczęło”. Widzimy w tym momencie pewien paradoks, przedstawiciel młodsz... więcej

* * *

Narodziny totalitaryzmu na przykładzie „Tanga”

Zagadnienie totalitaryzmu w „Tangu” jest nierozłącznie powiązane z postacią Edka. Dokładnie nikt nie wie, co mężczyzna robił i skąd się wziął w domu Stomila. Wiadomo jedynie, iż był kochankiem jego żony i budził mieszane uczucia wśród domowników. Uwielbiała go babcia Eugenia, z którą grał w karty, piękna Eleonora, podobnie jak Stomil, widziała w nim ideał i prostotę. Zupełnie inne odczucia mają Artur i wuj Eugeniusz. Młodzieniec otwarcie mówi o wstręcie do podejrzanego typa, podczas gdy staruszek robi to skrycie, szeptem. Z punktu widzenia Artura, Edek jest kimś niepożądanym.

Po... więcej

* * *



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies