JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Tango
Uznawany za mistrza groteski, SÅ‚awomir Mrożek, podobnie jak w innych swoich dzieÅ‚ach, umieÅ›ciÅ‚ akcjÄ™ „Tanga” w zdeformowanej rzeczywistoÅ›ci. Åšwiat ten cechuje siÄ™ brakiem logiki i zdrowego rozsÄ…dku. Kompletne pomieszanie sprzecznych sobie pojęć prowadzi do tego, iż widz odbiera wydarzenia dramatu niejako w „krzywym zwierciadle”. Dodatkowo w utworze potÄ™gujÄ… siÄ™ główne cechy groteski: absurd, komizm i karykaturalność. CzytajÄ…c „Tango” można odnieść wrażenie, iż Å›wiat „stanÄ…Å‚ na gÅ‚owie”. Widzimy babciÄ™ ubranÄ… i zachowujÄ…cÄ… siÄ™ jak nastolatka czy Edka, prostaka, który czuje siÄ™ w domu inteligentów jak u siebie. Wrażenie absurdu potÄ™gujÄ… rekwizyty porozrzucane po scenie, zwÅ‚aszcza stara suknia Å›lubna, dzieciÄ™cy wózek oraz katafalk.
Groteska ma to do siebie, że pomimo swojej komicznej formy, traktuje o sprawach poważnych, podobnie jest w przypadku „Tanga”. Jednym z poruszonych przez Mrożka tematów jest wolność, a dokÅ‚adniej konsekwencje jej nadmiaru. Na przykÅ‚adzie domu Stomila autor nakreÅ›liÅ‚ sytuacjÄ™, w której odrzucenie wszelkich norm, ograniczeÅ„ i nakazów doprowadziÅ‚o do autentycznego zniewolenia. Ten paradoks jest bardzo celnym spostrzeżeniem. W dramacie zwraca na to uwagÄ™ Artur, który mówi do ojca: „ZatruliÅ›cie tÄ… swojÄ… wolnoÅ›ciÄ… pokolenia w przód i wstecz”. Widzimy, że mÅ‚odzieniec odbiera swobodÄ™ jako coÅ› negatywnego, zÅ‚ego, zupeÅ‚nie odwrotnie niż Stomil. Wolność doprowadziÅ‚a do wewnÄ™trznego rozpadu rodziny, znikÅ‚y wszelkie wiÄ™zi, które do niedawna jeszcze istniaÅ‚y i miaÅ‚y znaczenie. GÅ‚owie rodziny nie przeszkadza nawet to, iż jego małżonka zdradza go z prostakiem, Edkiem, argumentujÄ…c to: „Swoboda seksualna to pierwszy warunek wolnoÅ›ci czÅ‚owieka”. Odbiorca może odnieść wrażenie, iż niektórzy z domowników stali siÄ™ niejako niewolnikami wolnoÅ›ci. PostÄ™pujÄ… wbrew sobie, gÅ‚oszÄ…c hasÅ‚a postÄ™pu i braku ograniczeÅ„. Na przykÅ‚ad Eleonorze marzy siÄ™, iż jej mąż przerwie jej romans z Edkiem. Nadmiar wolnoÅ›ci doprowadziÅ‚ do anarchii, która z kolei przeksztaÅ‚ciÅ‚a siÄ™ w totalitaryzm. Tak naprawdÄ™ nikt nie protestuje, gdy z wÅ‚aÅ›ciwÄ… sobie brutalnoÅ›ciÄ…, Edek odebraÅ‚ im caÅ‚Ä… niemal swobodÄ™. Å»aden z bohaterów nie stanÄ…Å‚ w obronie wolnoÅ›ci, wszyscy zastraszeni poddali siÄ™ woli prostaka.
Mimo iż podczas lektury „Tanga” niejednokrotnie siÄ™ Å›miejemy to jednak autor poważnie ostrzega, że brak zdrowego rozsÄ…dku i podstawowych zasad oraz nadmiar wolnoÅ›ci prowadzi do zniewolenia.
„Tango” jako groteska o wolnoÅ›ci
Autor: Karolina MarlêgaUznawany za mistrza groteski, SÅ‚awomir Mrożek, podobnie jak w innych swoich dzieÅ‚ach, umieÅ›ciÅ‚ akcjÄ™ „Tanga” w zdeformowanej rzeczywistoÅ›ci. Åšwiat ten cechuje siÄ™ brakiem logiki i zdrowego rozsÄ…dku. Kompletne pomieszanie sprzecznych sobie pojęć prowadzi do tego, iż widz odbiera wydarzenia dramatu niejako w „krzywym zwierciadle”. Dodatkowo w utworze potÄ™gujÄ… siÄ™ główne cechy groteski: absurd, komizm i karykaturalność. CzytajÄ…c „Tango” można odnieść wrażenie, iż Å›wiat „stanÄ…Å‚ na gÅ‚owie”. Widzimy babciÄ™ ubranÄ… i zachowujÄ…cÄ… siÄ™ jak nastolatka czy Edka, prostaka, który czuje siÄ™ w domu inteligentów jak u siebie. Wrażenie absurdu potÄ™gujÄ… rekwizyty porozrzucane po scenie, zwÅ‚aszcza stara suknia Å›lubna, dzieciÄ™cy wózek oraz katafalk.
Groteska ma to do siebie, że pomimo swojej komicznej formy, traktuje o sprawach poważnych, podobnie jest w przypadku „Tanga”. Jednym z poruszonych przez Mrożka tematów jest wolność, a dokÅ‚adniej konsekwencje jej nadmiaru. Na przykÅ‚adzie domu Stomila autor nakreÅ›liÅ‚ sytuacjÄ™, w której odrzucenie wszelkich norm, ograniczeÅ„ i nakazów doprowadziÅ‚o do autentycznego zniewolenia. Ten paradoks jest bardzo celnym spostrzeżeniem. W dramacie zwraca na to uwagÄ™ Artur, który mówi do ojca: „ZatruliÅ›cie tÄ… swojÄ… wolnoÅ›ciÄ… pokolenia w przód i wstecz”. Widzimy, że mÅ‚odzieniec odbiera swobodÄ™ jako coÅ› negatywnego, zÅ‚ego, zupeÅ‚nie odwrotnie niż Stomil. Wolność doprowadziÅ‚a do wewnÄ™trznego rozpadu rodziny, znikÅ‚y wszelkie wiÄ™zi, które do niedawna jeszcze istniaÅ‚y i miaÅ‚y znaczenie. GÅ‚owie rodziny nie przeszkadza nawet to, iż jego małżonka zdradza go z prostakiem, Edkiem, argumentujÄ…c to: „Swoboda seksualna to pierwszy warunek wolnoÅ›ci czÅ‚owieka”. Odbiorca może odnieść wrażenie, iż niektórzy z domowników stali siÄ™ niejako niewolnikami wolnoÅ›ci. PostÄ™pujÄ… wbrew sobie, gÅ‚oszÄ…c hasÅ‚a postÄ™pu i braku ograniczeÅ„. Na przykÅ‚ad Eleonorze marzy siÄ™, iż jej mąż przerwie jej romans z Edkiem. Nadmiar wolnoÅ›ci doprowadziÅ‚ do anarchii, która z kolei przeksztaÅ‚ciÅ‚a siÄ™ w totalitaryzm. Tak naprawdÄ™ nikt nie protestuje, gdy z wÅ‚aÅ›ciwÄ… sobie brutalnoÅ›ciÄ…, Edek odebraÅ‚ im caÅ‚Ä… niemal swobodÄ™. Å»aden z bohaterów nie stanÄ…Å‚ w obronie wolnoÅ›ci, wszyscy zastraszeni poddali siÄ™ woli prostaka.
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies