Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Tango
Uznawany za mistrza groteski, Sławomir Mrożek, podobnie jak w innych swoich dziełach, umieścił akcję „Tanga” w zdeformowanej rzeczywistości. Świat ten cechuje się brakiem logiki i zdrowego rozsądku. Kompletne pomieszanie sprzecznych sobie pojęć prowadzi do tego, iż widz odbiera wydarzenia dramatu niejako w „krzywym zwierciadle”. Dodatkowo w utworze potęgują się główne cechy groteski: absurd, komizm i karykaturalność. Czytając „Tango” można odnieść wrażenie, iż świat „stanął na głowie”. Widzimy babcię ubraną i zachowującą się jak nastolatka czy Edka, prostaka, który czuje się w domu inteligentów jak u siebie. Wrażenie absurdu potęgują rekwizyty porozrzucane po scenie, zwłaszcza stara suknia ślubna, dziecięcy wózek oraz katafalk.
Groteska ma to do siebie, że pomimo swojej komicznej formy, traktuje o sprawach poważnych, podobnie jest w przypadku „Tanga”. Jednym z poruszonych przez Mrożka tematów jest wolność, a dokładniej konsekwencje jej nadmiaru. Na przykładzie domu Stomila autor nakreślił sytuację, w której odrzucenie wszelkich norm, ograniczeń i nakazów doprowadziło do autentycznego zniewolenia. Ten paradoks jest bardzo celnym spostrzeżeniem. W dramacie zwraca na to uwagę Artur, który mówi do ojca: „Zatruliście tą swoją wolnością pokolenia w przód i wstecz”. Widzimy, że młodzieniec odbiera swobodę jako coś negatywnego, złego, zupełnie odwrotnie niż Stomil. Wolność doprowadziła do wewnętrznego rozpadu rodziny, znikły wszelkie więzi, które do niedawna jeszcze istniały i miały znaczenie. Głowie rodziny nie przeszkadza nawet to, iż jego małżonka zdradza go z prostakiem, Edkiem, argumentując to: „Swoboda seksualna to pierwszy warunek wolności człowieka”. Odbiorca może odnieść wrażenie, iż niektórzy z domowników stali się niejako niewolnikami wolności. Postępują wbrew sobie, głosząc hasła postępu i braku ograniczeń. Na przykład Eleonorze marzy się, iż jej mąż przerwie jej romans z Edkiem. Nadmiar wolności doprowadził do anarchii, która z kolei przekształciła się w totalitaryzm. Tak naprawdę nikt nie protestuje, gdy z właściwą sobie brutalnością, Edek odebrał im całą niemal swobodę. Żaden z bohaterów nie stanął w obronie wolności, wszyscy zastraszeni poddali się woli prostaka.
Mimo iż podczas lektury „Tanga” niejednokrotnie się śmiejemy to jednak autor poważnie ostrzega, że brak zdrowego rozsądku i podstawowych zasad oraz nadmiar wolności prowadzi do zniewolenia.
„Tango” jako groteska o wolności
Uznawany za mistrza groteski, Sławomir Mrożek, podobnie jak w innych swoich dziełach, umieścił akcję „Tanga” w zdeformowanej rzeczywistości. Świat ten cechuje się brakiem logiki i zdrowego rozsądku. Kompletne pomieszanie sprzecznych sobie pojęć prowadzi do tego, iż widz odbiera wydarzenia dramatu niejako w „krzywym zwierciadle”. Dodatkowo w utworze potęgują się główne cechy groteski: absurd, komizm i karykaturalność. Czytając „Tango” można odnieść wrażenie, iż świat „stanął na głowie”. Widzimy babcię ubraną i zachowującą się jak nastolatka czy Edka, prostaka, który czuje się w domu inteligentów jak u siebie. Wrażenie absurdu potęgują rekwizyty porozrzucane po scenie, zwłaszcza stara suknia ślubna, dziecięcy wózek oraz katafalk.
Groteska ma to do siebie, że pomimo swojej komicznej formy, traktuje o sprawach poważnych, podobnie jest w przypadku „Tanga”. Jednym z poruszonych przez Mrożka tematów jest wolność, a dokładniej konsekwencje jej nadmiaru. Na przykładzie domu Stomila autor nakreślił sytuację, w której odrzucenie wszelkich norm, ograniczeń i nakazów doprowadziło do autentycznego zniewolenia. Ten paradoks jest bardzo celnym spostrzeżeniem. W dramacie zwraca na to uwagę Artur, który mówi do ojca: „Zatruliście tą swoją wolnością pokolenia w przód i wstecz”. Widzimy, że młodzieniec odbiera swobodę jako coś negatywnego, złego, zupełnie odwrotnie niż Stomil. Wolność doprowadziła do wewnętrznego rozpadu rodziny, znikły wszelkie więzi, które do niedawna jeszcze istniały i miały znaczenie. Głowie rodziny nie przeszkadza nawet to, iż jego małżonka zdradza go z prostakiem, Edkiem, argumentując to: „Swoboda seksualna to pierwszy warunek wolności człowieka”. Odbiorca może odnieść wrażenie, iż niektórzy z domowników stali się niejako niewolnikami wolności. Postępują wbrew sobie, głosząc hasła postępu i braku ograniczeń. Na przykład Eleonorze marzy się, iż jej mąż przerwie jej romans z Edkiem. Nadmiar wolności doprowadził do anarchii, która z kolei przekształciła się w totalitaryzm. Tak naprawdę nikt nie protestuje, gdy z właściwą sobie brutalnością, Edek odebrał im całą niemal swobodę. Żaden z bohaterów nie stanął w obronie wolności, wszyscy zastraszeni poddali się woli prostaka.
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies