Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Konopnickiej

Motyw dziecka w „Naszej szkapie”

Nowela autorki „Roty” jest opowieścią o niezawinionej krzywdzie dziecka. Nasza szkapa to uniwersalna, ponadczasowa historia, która nawet w XXI wieku nie traci na aktualności.

W utworze Marii Konopnickiej występuje troje dzieci: najstarszy, około dwunastoletni Wicek (narrator noweli), Felek oraz mały przedszkolak Piotruś. Bracia byli bardzo związanie ze sobą, gotowi w każdej chwili oddać swą porcję chleba bardziej głodnemu.

Dwunastolatek uważnie obserwuje swą rodzinę. Przygląda się zachowaniu ojca, czyni rzeczowe i niemalże pozbawione emocji uwagi na temat postępującej choroby matki. Wypowiada się w imieniu swych braci, którzy postrzegali opisane wydarzenia w swój dziecinny, niewinny sposób, traktując wyprzedawanie mebli, spanie na sienniku czy nawet głód jako zabawę i przygodę. Gdy ich ojciec - Filip sprzedał szafę, cieszyli się, że na miejscu po meblu znaleźli drobne rzeczy (guzik, igłę), które traktowali jak skarby. Podobnie było z łóżkiem (mogli teraz spać na sienniku, jak prawdziwi mężczyźni, jak ojciec), krzesłami (niesienie na głowie stołków do Żyda było wyprawą godną najznakomitszych wędrowców) czy trzema skarbami matki – rondlem, moździerzem i żelazkiem (wizyty kupców – „handlu” – były dla nich możliwością obserwowania nowych gości).

Wicek symbolizuje każde biedne, naiwne dziecko. Jego energia i radość życia, skłonność do zabawy, ale także brak negatywnych opinii o świecie powodują, że historia o pozbawionej pomocy rodzinie jest jeszcze bardziej autentyczna. Choć niektórych razić może czasem brak wyraźnych emocji bohatera (traci matkę po długiej i ciężkiej chorobie), chęć ciągłych harców, to jednak te cechy przypominają, że Wicek to przede wszystkim mały chłopiec, który inaczej postrzega otaczającą go rzeczywistość.

Maria Konopnicka wprowadziła do literatury polskiej dziecięcego bohatera – niewinnego, głodnego, bezbronnego. W przeciwieństwie jednak do swych pozytywistycznych kolegów pisarzy – Bolesława Prusa („Katarynka”), Elizy Orzeszkowej („Dobra pani”, „Tadeusz”), przekazała mu możliwość opisu świata przedstawionego. Dzięki stworzeniu pierwszoosobowej narracji z perspektywy dziecka, poznajemy uczucia, które towarzyszyły chłopcu w najbardziej tragicznym momencie jego życia, w chwili śmierci matki.




Zobacz inne artykuły:

Dym
Wyjaśnienie tytułu noweli „Dym”, rola dymu w utworze
Plan wydarzeń noweli „Dym”
Czas i miejsce akcji noweli „Dym”
„Dym” – streszczenie utworu
Charakterystyka bohaterów noweli „Dym”
Najważniejsze cytaty noweli „Dym”
Motywy literackie w noweli „Dym”
Problematyka noweli „Dym”
Narracja noweli „Dym”

Mendel Gdański
Czas, miejsce akcji oraz struktura opowiadania „Mendel Gdański”
„Mendel Gdański” – streszczenie utworu
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „Mendel Gdański”
Mendel Gdański – charakterystyka bohatera
Wymowa noweli „Mendel Gdański”
Problem antysemityzmu w noweli „Mendel Gdański”
Geneza noweli „Mendel Gdański”
Plan wydarzeń noweli „Mendel Gdański”
Wyjaśnienie tytułu „Mendel Gdański”
Najważniejsze cytaty noweli „Mendel Gdański”
Motywy w noweli „Mendel Gdański”
Narracja i język noweli „Mendel Gdański”
Obraz miasta przedstawiony w noweli „Mendel Gdański”

Miłosierdzie gminy
Znaczenie tytułu „Miłosierdzie gminy”
Czas i miejsce akcji noweli „Miłosierdzie gminy”
„Miłosierdzie gminy” – streszczenie noweli
Problematyka noweli „Miłosierdzie gminy”
Kuntz Wunderli – charakterystyka bohatera
Plan wydarzeń noweli „Miłosierdzie gminy”
Najważniejsze cytaty noweli „Miłosierdzie gminy”
Motywy literackie w noweli „Miłosierdzie gminy”
Charakterystyka bohaterów noweli „Miłosierdzie gminy”

Nasza szkapa
Problematyka noweli „Nasza szkapa”
Narracja i język noweli „Nasza szkapa”
Czas i miejsce akcji noweli „Nasza szkapa”
„Nasza szkapa” – streszczenie utworu
Motyw dziecka w „Naszej szkapie”
Charakterystyka bohaterów noweli „Nasza szkapa”
Najważniejsze cytaty noweli „Nasza szkapa”
Motywy literackie w noweli „Nasza szkapa”
Charakterystyka rodziny Mostowiaków
Plan wydarzeń noweli „Nasza szkapa”

Obrazki więzienne
Charakterystyka bohaterów „Obrazków więziennych”
Czas i miejsce akcji „Obrazków więziennych”
„Obrazki więzienne” – streszczenie utworu
Problematyka „Obrazków więziennych”
Plan wydarzeń „Obrazków więziennych”
Najważniejsze cytaty „Obrazków więziennych”

Inne
Biografia Marii Konopnickiej
Rola nowel pozytywistycznych na przykładzie twórczości Konopnickiej.
Cechy nowelistyki Marii Konopnickiej
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki
O Konopnickiej powiedzieli...
Cytaty z twórczości Marii Konopnickiej
Twórczość Marii Konopnickiej
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies