Jesteś w: Ostatni dzwonek -> W pustyni i w puszczy

„W pustyni i w puszczy” - problematyka

Autor: Jakub Rudnicki

Powieść „W pustyni i w puszczy” należy do gatunku powieści przygodowych, dlatego akcja nie skupia się tu na problemach, lecz na przygodach głównych bohaterów. Mimo to możemy wyróżnić kilka problemów, jakie pojawiają się na kartach sienkiewiczowskiej powieści o Czarnym Lądzie.

W tle rozgrywających się wydarzeń możemy obserwować związek, jaki łączy dwoje młodych ludzi – Stasia i Nel. Są dziećmi i początkowo w Port-Saidzie spędzają wiele czasu ze sobą. Łączą ich wspólne zabawy w arabskim mieście. Staś lubi imponować Nel, choć uważa ją za smarkulę. Ich relacje zacieśniają się po porwaniu. Staś uważa się odpowiedzialnym za życie i zdrowie dziewczynki. Często staje w jej obronie. Nie dba o siebie i poświęca się dla małej „bibi”, często nieświadomej tego, jak w przypadku, gdy Staś nie pije – oddając małej ostatnie porcje wody. Dziewczynka odwzajemnia braterską miłość Stasia. Podziwia go i uważa, że zdolny jest pokonać wszelkie przeszkody. To tylko dzięki niej Staś nie załamuje się i wciąż znajduje siły, by przeć naprzód. Wielka przyjaźń łączy także inżyniera Tarkowskiego i pana Rawlisona.

W utworze ukazany został także stosunek białych kolonizatorów do rdzennych mieszkańców Afryki. Nie należy zapominać, że utwór powstał na początku XX wieku, gdy kolonializm i podporządkowywanie sobie nowych obszarów było w Europie powszechne. Niewiele było wówczas głosów krytykujących niesienie zdobyczy cywilizacyjnych na Czarny Ląd. Sienkiewicz pokazuje Arabów jako ludzi dzikich, którzy ślepo wyznają islam. Są porywczy, chciwi i bezwzględni. Cechuje ich również prymitywizm. W innym świetle przedstawieni są Czarnoskórzy – to ludzie dzicy, żyjący z dala od cywilizacji, kierujący się odwiecznymi zasadami panującymi w ich plemionach, które dla Europejczyków wydawały się nieraz niezrozumiałe ze względu na odmienne wartości. Tubylców łatwo oszukać lub przekupić paciorkami. Są jak dzieci, co wielokrotnie podkreśla autor. Na ich tle Kali, który przyjmuje chrześcijaństwo to wyjątek. Sienkiewicz w pełni popiera misję cywilizacyjną Europy w północno-wschodniej Afryce – to jedyny warunek pokoju i rozwoju, jednak pozbawiony szacunku dla rodzimych tradycji.
Autor podkreśla także wartość takich cech jak patriotyzm, wierność własnemu wyznaniu i wytrwałość. Patriotyzm przejawia zarówno stary, jak i młody Tarkowski. Ten drugi pomny na walkę swego ojca w powstaniu styczniowym czuje się dumny z bycia Polakiem. Niejednokrotnie mówi o tym z dumą. Nieopodal Kilimandżaro wykuwa napis „Jeszcze Polska…”. Planuje uczyć się i pracować w kraju, a jeśli będzie potrzeba, umrzeć za ojczyznę. Staś pozostaje też wierny swej religii. Nawet przed obliczem Mahdiego nie zapiera się swego wyznania, co może przypłacić życiem. Tłumaczy, że nie potrafi inaczej postąpić. Chrześcijaństwo zaszczepia także wśród tubylczych plemion afrykańskich.

Istotną wartością jest wytrwałość, wiara w ocalenie i ciągłe dążenie naprzód. Upór, odwaga i pewność Stasia nie pozwalają się mu załamać, choć miewa chwile zwątpienia (np. gdy widzi głowę generała Gordona wbitą na pal lub gdy traci wiarę w ratunek chorej na febrę Nel). Kieruje nim zarówno chęć przetrwania, a przede wszystkim troska o Nel – jej życie i zdrowie. Staś zachowuje się jak rycerz. Jest prawy, sprawiedliwy, unika kłamstwa. Stać go na szlachetność. Wierność sobie dodaje mu sił. Tylko dzięki takim cechom udaje się mu przeżyć w afrykańskiej dżungi i na piaskach pustyni, a także ocalić ukochaną towarzyszkę.

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„W pustyni i w puszczy” - streszczenie szczegółowe
„W pustyni i w puszczy” - streszczenie w pigułce
Słowniczek „W pustyni i w puszczy”
„W pustyni i w puszczy” - kompozycja i narracja
„W pustyni i w puszczy” - czas i miejsce wydarzeń
„W pustyni i w puszczy” - główne wątki
„W pustyni i w puszczy” - problematyka
„W pustyni i w puszczy” - plan wydarzeń
Henryk Sienkiewicz - biografia
„W pustyni i w puszczy” - cytaty




Bohaterowie
Nel Rawlison - charakterystyka
Staś Tarkowski - charakterystyka
Bohaterowie „W pustyni i w puszczy”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies