Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pozytywizm

O Wrześni - geneza

Autor: Karolina Marl�ga

„Protest Pani przeciw pruskim Herodom, urządzającym rzeź polskich niewiniątek, poruszył mię do głębi serca, toteż z głębi serca hołd Pani składam za ten czyn prawdziwie patriotyczny. Że się we Włoszech wiele kobiet pod nim podpisze, o tym wcale nie wątpię, a pewny jestem, że i u nas wiele by się takich znalazło, gdyby zarówno zbierającym, jak i dającym swe podpisy nie groziło nieukojone niebezpieczeństwo ze strony władz miejscowych, gotowych w tym upatrzyć konspirację polityczną”.

Autorkę „Roty” poparli także Maria Wysłouchowa (15 stycznia 1902 roku poetka pisała do niej w liście, by ta wstawiła się za nią i sprzeciwiała się pruskim kłamstwom, publikowanych w tendencyjnych niemieckich pismach), Henryk Merzbach - prezes Polskiego Towarzystwa Wzajemnej Pomocy w Brukseli, namawiający tamtejsze gazety do pisania o akcji sprzeciwu, kobiety z Ligi Walczących Kobiet, zbierające podpisy na listach protestacyjnych.

Ciesząc się z ruchu masowego sprzeciwu, jaki zainicjowała, Konopnicka w listach do przyjaciół dzieliła się swymi przemyśleniami i spostrzeżeniami. W lutym 1902 roku pisała na przykład: „Protest rośnie. Szczególnie stowarzyszenia robotnicze protestują tęgo. Nawet analfabeci we Włoszech proszą, żeby ich na proteście podpisać”, miesiąc później donosiła z kolei o wydaniu i rozlepieniu przez studentów w Rzymie afisza wzywającego wszystkie uniwersytety do protestu.

Wszystkie te oznaki poparcia – w kwietniu 1902 roku zebrała już 30�000 podpisów - nie spowodowały jednak, że Konopnicka nie miała czasami nadziei na powodzenie swojej akcji. O tym, że była bardzo wyczerpana fizycznie i psychicznie donosiła między wierszami w listach do swojej córki.

Zakończeniem akcji miało być wręczenie przez komitet pań włoskich listów z podpisami pod protestem ambasadorowi włoskiemu w Berlinie lub cesarzowej niemieckiej. Ci z kolei mieli złożyć je w muzeum raperswilskim, odwiedzanym przez cudzoziemców. Widok podpisanych aktów miał być dowodem pruskiego okrucieństwa. Ten cel przyświecał pisarce w drugiej połowie 1902 roku, gdy porządkowała listy i kopiowała protesty stowarzyszeń, by „oryginały złożyć w Raperswilu, a kopie posłać do liberalnych gazet niemieckich”. Oficjalnym zakończeniem akcji zbierania podpisów był dzień 30 lipca.

Nie wszystko potoczyło się jednak zgodnie z planem. 10 sierpnia Konopnica pisze list do księdza Dembińskiego z prośbą, by ten odebrał i przesłał jej listę podpisów pod protestem z uniwersytetu florenckiego, którego jej brakuje przez nieuwagę komitetu centralnego w Rzymie.

Gdy już wszystkie podpisy były zebrane, Teodor Tomasz Jeż, czynnie uczestniczący w tej akcji, napisał w liście „jubileuszowym” do Konopnickiej: „Zebrałem w Raperswilu, wraz z posyłkami innymi teki i pakiety Przez panią przysłane. Materiały te obliczamy i studiujemy obecnie w zamiarze napisania w języku polskim, francuskim i niemieckim, sprawozdania z akcji protestacyjnej, w odniesieniu do pedagogii pruskiej w ogólności. (…) Podpisów najwięcej zebrałaś Ty, Pani”.

Wszystkie teki raperswilskie zniszczyła wojna. Do dziś zachował się jedynie złożony przez rodzinę w Muzeum Narodowym w Krakowie obfity zbiór odpisów, brulionów, notatek poetki oraz Pro Polonia, określone mianem sprawozdania z akcji „sprawy Wrzesińskiej” i przygotowane przez pisarkę dla „Kuriera Lwowskiego” na 10 arkuszach listowego papieru

Po przybliżeniu krótkiej genezy wiersza „O Wrześni”, zaczerpniętej w głównej mierze z pozycji Marii Szypowskiej „Konopnicka jakiej nie znamy” z 1963 roku, należy wspomnieć, że tuż po opublikowaniu hołdu złożonego pamiętnym wydarzeniom, utwór zapełnił księgarnie europejskich stolic. Dyskusja, jaka rozpoczęła się po premierze liryku, trwa po dziś dzień, gdy na światło dzienne wychodzą inne przykłady okrutnego traktowania Polaków pod zaborami.

strona: 1 2

Zobacz inne artykuły:

Asnyk Adam

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka
Limba - interpretacja i analiza
Limba - wiadomości wstępne
Daremne żale - interpretacja i analiza
Między nami nic nie było - interpretacja
Do młodych - interpretacja
Do młodych - wiadomosci wstępne

Konopnicka Maria

Rota – analiza i interpretacja
O Wrześni - interpretacja i analiza
O Wrześni - geneza
Wolny najmita - analiza
Wolny najmita - interpretacja

Inne

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies