Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pozytywizm
Adam Asnyk swój liryk „Między nami nic nie było” napisał, jak informuje dopisek na końcu wiersza, 5 kwietnia 1870. Utwór ukazał się w zbiorze „Publiczność i poeci”, sześć lat później.
„Jednego serca! tak mało, / Jednego serca trzeba mi na ziemi, / Co by przy moim miłością zadrżało”, „Miłość jest jak cień człowieka, / kiedy ją gonisz ona ucieka”, „Miłość jest piękną bez wątpienia rzeczą, / lecz trzeba, żeby miała twarz człowieczą” - jedne z najpiękniejszych polskich sentencji o miłości należą do „poety czasów niepoetyckich”, czyli Adama Asnyka. Stworzenie niezapomnianych aforyzmów oraz maksym było skutkiem nie szczęśliwych związków, lecz ciągłego niespełnienia, towarzyszącego poecie w poszukiwaniu prawdziwego uczucia.
Dla pełnego zrozumienia najpiękniejszego i najbardziej znanego wiersza miłosnego z dorobku Asnyka należy przytoczyć kilka znanych faktów z biografii artysty, które w sposób bezpośredni wpłynęły na charakter liryku „Między nami nic nie było”. Po nieudanych próbach ułożenia sobie życia z Walerią Nawrocką oraz z Zofią Romanowiczówną, poeta nawiązał romans z Anielą Grudzińską, kobietą poznaną w czasie pobytu na kuracji w Krynicy i Szczawnicy. Zakochany bez pamięci i niestety bez wzajemności, napisał wówczas wiersze takie, jak „Gdybym był młodszy”, „Karmelkowy wiersz”, „Z podróży Dunajcem”, „Ach jak mi smutno”, „Serenada”, „Marzenie poranne”, „Rezydencja” oraz „Między nami nic nie było”.
W liczącym piętnaście linijek wierszu podmiot liryczny rozwija tytułowe podsumowanie swojego związku z kobietą. Posługując się pierwszą osobą liczby pojedynczej sprawia, iż jego deklaracja jest wiarygodna, a czytelnik nie ma podstaw, by nie wierzyć w platoniczny charakter jego kontaktów:
„Między nami nic nie było!
Żadnych zwierzeń, wyznań żadnych,
Nic nas z sobą nie łączyło
Prócz wiosennych marzeń zdradnych”.
Pierwsze trzy wersy utworu stanowią wstęp do linijek opisujących relację podmiotu oraz jego „znajomej”. Poza „wiosennymi marzeniami zdradnymi”, bohaterów łączyły jeszcze „wonie, barwy i blaski”, unoszące się „w przestrzeni”, „szumiący śpiew lasków” i świeża zieleń łąk. Nie łączyło ich nic:Między nami nic nie było - interpretacja
Adam Asnyk swój liryk „Między nami nic nie było” napisał, jak informuje dopisek na końcu wiersza, 5 kwietnia 1870. Utwór ukazał się w zbiorze „Publiczność i poeci”, sześć lat później.
„Jednego serca! tak mało, / Jednego serca trzeba mi na ziemi, / Co by przy moim miłością zadrżało”, „Miłość jest jak cień człowieka, / kiedy ją gonisz ona ucieka”, „Miłość jest piękną bez wątpienia rzeczą, / lecz trzeba, żeby miała twarz człowieczą” - jedne z najpiękniejszych polskich sentencji o miłości należą do „poety czasów niepoetyckich”, czyli Adama Asnyka. Stworzenie niezapomnianych aforyzmów oraz maksym było skutkiem nie szczęśliwych związków, lecz ciągłego niespełnienia, towarzyszącego poecie w poszukiwaniu prawdziwego uczucia.
Dla pełnego zrozumienia najpiękniejszego i najbardziej znanego wiersza miłosnego z dorobku Asnyka należy przytoczyć kilka znanych faktów z biografii artysty, które w sposób bezpośredni wpłynęły na charakter liryku „Między nami nic nie było”. Po nieudanych próbach ułożenia sobie życia z Walerią Nawrocką oraz z Zofią Romanowiczówną, poeta nawiązał romans z Anielą Grudzińską, kobietą poznaną w czasie pobytu na kuracji w Krynicy i Szczawnicy. Zakochany bez pamięci i niestety bez wzajemności, napisał wówczas wiersze takie, jak „Gdybym był młodszy”, „Karmelkowy wiersz”, „Z podróży Dunajcem”, „Ach jak mi smutno”, „Serenada”, „Marzenie poranne”, „Rezydencja” oraz „Między nami nic nie było”.
W liczącym piętnaście linijek wierszu podmiot liryczny rozwija tytułowe podsumowanie swojego związku z kobietą. Posługując się pierwszą osobą liczby pojedynczej sprawia, iż jego deklaracja jest wiarygodna, a czytelnik nie ma podstaw, by nie wierzyć w platoniczny charakter jego kontaktów:
„Między nami nic nie było!
Żadnych zwierzeń, wyznań żadnych,
Nic nas z sobą nie łączyło
Prócz wiosennych marzeń zdradnych”.
„Prócz tych kaskad i potoków
Zraszających każdy parów,
Prócz girlandy tęcz, obłoków,
Prócz natury słodkich czarów;
Prócz tych wspólnych, jasnych zdrojów,
Z których serce zachwyt piło,
Prócz pierwiosnków i powojów
Między nami nic nie było!”.
Mimo tytułowej deklaracji, powtórzonej potem w pierwszym i ostatnim wersie utworu (budowa klamrowa), przywołane między nimi argumenty wcale nie świadczą o braku uczuć podmiotu lirycznego do niedawnej partnerki. Jest wręcz przeciwnie – gdyby nie darzył kobiety uczuciem, nigdy nie zapamiętałby snutych razem „wiosennych marzeń”, nie potrafiłby przywołać w pamięci „woni, barw i blasków”, które unosiły się w powietrzy, gdy razem leżeli na zielonej łące, ocienieni „szumiącym (…) laskiem”. O głębokości uczucia, jakim podmiot darzył kobietę, świadczą także inne wspomnienia wspólnie spędzonych chwil (wycieczki nad rzekę, wpatrywanie się w niebo). W kontekście całego utworu finalne powtórzenie sformułowania „między nami nic nie było” nabiera ironicznego wymiaru.
Inna interpretacja liryku autorstwo otwierającego ją stwierdzenia przypisuje kochance podmiotu. Gdy ona chłodno podsumowuje ich relację jako „nic”, on stara się przypomnieć jej wspólne chwile i przekonać, że obcowanie z naturą, przebywanie pośród „szumiących śpiewem lasków / I tej świeżej łąk zieleni”, podziwianie cudów przyrody („girlandy tęcz”, „obłoków”, „jasnych zdrojów, pierwiosnków i powojów”) potrafi bardziej połączyć ludzi, niż wzniosłe obietnice i patetyczne wyznania miłosne.
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies