Podział ksiąg biblijnych

Stary Testament opisuje pierwszy etap historii Objawienia i zawiera się w czterdziestu sześciu księgach.

Stary Testament możemy podzielić na księgi:
• historyczne,
• pouczające (dydaktyczne) – zawierają sentencje wyrażające prawdy natury ogólnej, wskazania, napomnienia, normy postępowania,
• prorockie.

Do ksiąg historycznych należy Pięcioksiąg, zwany przez wyznawców judaizmu Torą (Prawem). Należą do niego: Księga Rodzaju, Księga Wyjścia, Księga Kapłańska, Księga Liczb i Księga Powtórzonego Prawa; księgi zredagowane według tradycji Księgi Powtórzonego Prawa (... więcej

* * *

Języki Biblii i przekłady

Poszczególne księgi, zanim zostały spisane, funkcjonowały w tradycji ustnej i były przekazywane z pokolenia na pokolenie. O literaturze biblijnej możemy mówić pod koniec X w. p.n.e. Poszczególne księgi kształtowały się przez wieki i posiadały wielu autorów oraz redaktorów, dlatego tytuł księgi nie oznacza autorstwa wymienionego pisarza. Żadna z biblijnych ksiąg nie zachowała się również w oryginale, lecz w wielu odpisach i tłumaczeniach. Zadaniem biblistów jest opracowanie na podstawie zachowanych przekazów wersji jak najbardziej zbliżonej do oryginału.

Większość biblijnych starotestamentowych ksiąg ... więcej

* * *

Gatunki literackie w Biblii

Biblia powstawała przez wiele wieków, dlatego zawiera w sobie wiele gatunków i rodzajów literackich. Ich badaniem zajmowało się wiele naukowców krytycznie badających tekst, jego strukturę oraz właściwości językowo-stylistyczne. Ustalenie gatunku literackiego jest podstawą biblijnej egzegezy, umożliwia objaśnienie religijnego przesłania i znaczenia tekstu. Pierwotnie w Biblii wyróżniano jedynie księgi historyczne, dydaktyczne i prorockie.

Egzegeza - ze starogreckiego - eksegesis – wyjaśnienie, wyprowadzenie. Badanie i krytyczna interpretacja tekstów, zwłaszcza świętych i utwor... więcej

* * *

Symbolika biblijna

Biblia przede wszystkim mówi nam o istnieniu Boga w świecie i historii, od jego pierwszych dni stworzenia, poprzez wcielenie aż do powstania nowego nieba i ziemi. Zawartych w niej obrazów nie można traktować w oderwaniu od Pierwowzoru.

„Tak więc wszystkie obrazy biblijne – jak np. drzewo życie i wąż śmiercionośny, składający ofiarę pasterz i złożony na ofiarę baranek, kielich Bożego zagniewania i naczynie przebaczenia – są oświetlone, ale i spowite mrokami pierwowzoru, którego blask odbijają jak w zwierciadle, zakrywając jednocześnie jego bezgraniczność.” – M. Lurk... więcej

* * *

Stylizacja biblijna

Stylizacja polega na świadomym wprowadzaniu do utworu określonych właściwości stylu, który nie jest charakterystyczny dla danego autora. Jedną z odmian stylizacji, obok stylizacji gwarowej, środowiskowej czy dialektyzacji, jest stylizacja biblijna. Zjawisko to jest złożone. Polega głównie na zapożyczaniu z Biblii pewnych schematów ideowych, takich jak na przykład starotestamentowa wizja Boga czy mesjanizm, na układaniu opisanych zdarzeń na wzór wydarzeń biblijnych, na przykład stworzenia świata czy męki pańskiej, a także na przejmowaniu gotowych metafor, alegorii czy porównań biblijnych. Po drugie styliza... więcej

* * *

Zwroty frazeologiczne w Biblii

Biblizmy to wyrazy lub związki frazeologiczne mające swoje korzenie w Biblii. Tam pojawiły się po raz pierwszy i za sprawą Pisma Świętego rozpowszechniły się na całym świecie. Ich znaczenie odwołuje się do biblijnych, historii, opowieści, ewangelii czy listów i jest niezmienne. Obok Biblii jednym z głównych źródeł związków frazeologicznych jest mitologia.

Związek frazeologiczny to połączenie dwóch lub więcej wyrazów. Połączenie to ma utrwalone i najczęściej przenośne znaczenie. Każdy z nas codziennie w swoich wypowiedziach używa wielu takich związków, zupełnie nie zdając sobie z... więcej

* * *

Biblia jako dzieło kulturotwórcze

Biblia to zbiór pism, które Kościół uznał za natchnione, to znaczy przejawiające charyzmatyczny i bezpośredni wpływ Boga na poszczególnych autorów (nieomylnie i bezbłędnie przekazują prawdy o zbawieniu). Jej nazwa pochodzi od greckiego słowa „biblos” oznaczającego zwój papirusowy i księgę. Biblia przedstawia objawienie się Boga rodzajowi ludzkiemu i stopniowo odsłania boski plan odkupienia i zbawienia ludzkości. Stary Testament opowiada o przymierzu zawartym między Bogiem a ludem Izraela, zaś Nowy Testament o przymierzu między Bogiem a całą ludzkością.

Ponadczasową wartością Biblii ... więcej

* * *

Psalm jako gatunek literacki

Psalm - słowo to wywodzi się z greckiego psalmos, które oznaczało pieśń wykonywaną przy dźwięku specjalnego instrumentu – cytary, zwanej psałterion (stąd polskie słowo „psałterz”). Jest to hymn pochwalny pierwotnie służący uświetnieniu liturgii. Wśród nich były pieśni mające charakter zbiorowy (kultowy), jak i indywidualny. Wśród psalmów możemy wyróżnić hymny pochwalne, pieśni dziękczynne, patriotyczne, żałobne, profetyczne i inne. Psalmy biblijne pochodzą z okresu od XI do ok. III w. p.n.e. Opierają się na uniwersalnej zasadzie kompozycyjno-stylistycznej opartej... więcej

* * *

Ewangelia jako gatunek literacki

Słowo ewangelia przywodzi na myśl cztery biblijne Ewangelie: św. Marka, św. Mateusza, św. Łukasza i św. Jana. Jednak greckie słowo euangelion jest znacznie starsze od chrześcijaństwa. Pojawia się już w „Odysei” Homera i oznacza nagrodę, którą otrzymuje człowiek przynoszący dobrą nowinę. Z czasem znaczenie oznacza już samą dobrą nowinę, głównie w znaczeniu religijnym.

Ostateczny kształt Ewangeliom nadały potrzeby chrześcijańskich wspólnot. Na pewno nie były one dziennikarskimi sprawozdaniami, biografiami, ani monografiami historycznymi. Jako nowy gatunek literacki ewangelię wprowad... więcej

* * *

Przypowieść jako gatunek literacki

Przypowieść (zwana także parabolą) to gatunek literacki o charakterze moralizatorskim. Posiada narrację, jednak przedstawione postaci i zdarzenia nie są istotne same w sobie, lecz mają obrazować uniwersalne prawdy o człowieku i jego egzystencji, a także określone postawy wobec świata i innych ludzi. Świat przedstawiony przypowieści to zbiór sytuacyjnych wykładników jakiejś ogólnej prawdy moralnej, filozoficznej czy religijnej. Nieraz przypowieść posiada rozwiniętą fabułę, jednak jej przebieg jest schematyczny, podporządkowany nadrzędnemu sensowi, jaki niesie z sobą utwór. Interpretując przypow... więcej

* * *

Nawiązania do Biblii w literaturze

Nawiązania do Starego Testamentu w literaturze
• Jan Kochanowski „Psałterz Dawidów”
• Anna Kamieńska „Twarze księgi”

Księga Hioba
• Jan Kochanowski „Treny”
• Mikołaj Sęp-Szarzyński „Sonet II”
• Stanisław Chróściński „Job cierpiący”
• Adam Mickiewicz III część „Dziadów”
• Gustaw Herling-Grudziński „Inny świat”, „Wieża”
• Anna Kamieńska „Modlitwa Hioba”, „Hiob i młodzieniec” (z cyklu „Drugie szczęście Hioba”)
• Karol Wojtył... więcej

* * *

Bibliografia do Biblii

„Pismo Święte Starego i Nowego Testament”, oprac. zespół biblistów polskich pod red. K. Dynarskiego, Poznań 1984.

1. Bardski K., „W kręgu symboli biblijnych”, Kraków 2010.
2. „Biblia i jej kultura: Jezus i Nowy Testament”, pod red. M. Quesnela i P. Grusona, Ząbki 2008.
3. „Biblia i jej kultura: Stary Testament”, pod red. M. Quesnela i P. Grusona, Ząbki 2008.
4. „Encyklopedia Biblii: źródła, historia, tradycja”, red. nauk. J. Drane, Warszawa 2000.
5. Filipiak M., „Człowiek współczesny a Stary Testament”, Lublin 1983.
6. Hanelt T., „Antologia postaci... więcej

* * *


Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies