Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Biblia

Symbolika biblijna

Autor: Jakub Rudnicki

Biblia przede wszystkim mówi nam o istnieniu Boga w świecie i historii, od jego pierwszych dni stworzenia, poprzez wcielenie aż do powstania nowego nieba i ziemi. Zawartych w niej obrazów nie można traktować w oderwaniu od Pierwowzoru.

„Tak więc wszystkie obrazy biblijne – jak np. drzewo życie i wąż śmiercionośny, składający ofiarę pasterz i złożony na ofiarę baranek, kielich Bożego zagniewania i naczynie przebaczenia – są oświetlone, ale i spowite mrokami pierwowzoru, którego blask odbijają jak w zwierciadle, zakrywając jednocześnie jego bezgraniczność.” – M. Lurker, „Słownik obrazów i symboli biblijnych”, Poznań 1989, s. 8.
Termin „symbol” wywodzi się z greckiego słowa „symballein” i oznacza „rzucać razem”, „zbierać razem”. Charakteryzuje więc określoną syntezę, czyli połączenie razem wielu elementów.

W starożytności były to elementy przeciwstawne, jednak tworzące jedną całość (np. dwie połówki pierścienia, które po połączeniu pozwalają poznać się dawnym przyjaciołom). W innym znaczeniu symbol tłumaczono poprzez ideę porównywania, oznaczania i wnioskowania. Symbol odnosił się do głębszej, filozoficznej lub religijnej prawdy. Poprzez symbole zaczęto studiować i odczytywać Pismo Święte wnioskując o jego ukrytym pod pewnymi obrazami przesłaniami i ideami. Goethe uważał symbol za postrzegane oczyma objawienie czegoś, co jest niezbadane.

Dla człowieka wierzącego biblijny symbol jest zjawiskiem konkretnym (baranek, trójkąt) zawierającym ideę tego co boskie i absolutne. Symbol dokładniej określa to, co można by wyrazić zwykłym słowem. W potocznym znaczeniu zaś symbol to znaki, które znajdują się na miejscu czegoś innego.

„Symbol reprezentuje zawsze więcej niż to, czym sam jest. W symbolu wszystko, co naturalne i materialne, staje się jakby przezroczyste w sposobie swojego istnienia. Ważne jest zrozumienie faktu, że pomiędzy (pełnym znaczenia) obrazem a symbolem nie da się wyznaczyć wyraźnej granicy. Symbol i spokrewnione z nim terminy, takie jak obraz, metafora, porównanie, analogia a także alegoria – to także kategorie pojęć, w których poszczególne pojęcia znajdują się obok siebie i przenikają nawzajem. […] Symbol nie jest więc zwykłym odbiciem tego, co reprezentuje, ale zawiera w sobie sama istotę rzeczywistości reprezentowanej i na sposób metaforyczny udostępnia ludzkiemu poznaniu jej głębsze znaczenie.” - M. Lurker, „Słownik obrazów i symboli biblijnych”, Poznań 1989, s. 10-11.
Trzeba mieć na uwadze, że symbol podlega ciągłym zmianom. Zmienia się także każdorazowo sposób jego odczytania. Jego wymowa zależy od tego, jak się przejawia.
Wiele symboli, począwszy już od „Księgi Rodzaju” znajdziemy w Starym Testamencie. Autorzy odwołują się do znanego sobie świata, często przywołują mity, które wspólne były dla różnych państw leżących na Bliskim Wschodzie. Nowy Testament nawiązuje i jest kontynuacją starotestamentowych wyobrażeń, a nieraz nakazuje je odczytać na nowo. Jedną z najbardziej alegorycznych części Nowego Testamentu jest Apokalipsa św. Jana. Ukazuje ona czasy końca świata i sądu ostatecznego. Autor nie opisuje wydarzeń wprost stosując złożoną i wieloznaczną symbolikę.

Do najważniejszych biblijnych symboli należą:
Alfa i Omega – koniec i początek – to pierwsza i ostatnia litera alfabetu greckiego. W starożytności wierzono, że wszelkie stworzenie i żywioły oznaczone są literami. Pierwsza i ostatnia wskazują symbolicznie na wszystko obejmującą jedność. Dwie litery alfabetu greckiego stają się symbolem panowania, które obejmuje wszystko i o wszystkim stanowi. Apokaliptyczne nowe niebo i ziemia będą boską wiecznością, którą jest: „Alfa i Omega, Pierwszy i Ostatni, Początek i Koniec”.

strona:    1    2    3    4    5  

Zobacz inne artykuły:

Inne
Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie - analiza i interpretacja
Przypowieść o synu marnotrawnym - analiza i interpretacja
Apokalipsa św. Jana – streszczenie i opracowanie
Hymn o miłości św. Pawła – analiza i interpretacja
Pieśń nad Pieśniami – analiza i interpretacja
Księga Koheleta – streszczenie i opracowanie
Księga Hioba – streszczenie i opracowanie
Opis stworzenia świata i człowieka według Księgi Rodzaju
Podział ksiąg biblijnych
Języki Biblii i przekłady
Gatunki literackie w Biblii
Bohaterowie Nowego Testamentu
Bohaterowie Starego Testamentu
Symbolika biblijna
Stylizacja biblijna
Biblia jako dzieło kulturotwórcze
Zwroty frazeologiczne w Biblii
Bibliografia do Biblii
Nawiązania do Biblii w literaturze
Przypowieść jako gatunek literacki
Ewangelia jako gatunek literacki
Psalm jako gatunek literacki



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies