Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Biblia

Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie - analiza i interpretacja

Autor: Jakub Rudnicki

Bohaterem przypowieści jest „dobry Samarytanin”, przedstawiciel ludu uznawanego przez Żydów za odstępców i wrogów. Jezus przedstawia tę przypowieść odpowiadając jednemu z uczonych w Piśmie na pytanie „Kto jest moim bliźnim?” (ma ono głęboki sens zważywszy na wieloznaczność słowa „bliźni” w języku hebrajskim, które oznaczało zarówno „przyjaciela”, jak i „drugiego człowieka”). Uczeni żydowscy nie mieli wątpliwości, że bliźnim jest członek wspólnoty religijnej i narodowej, którą tworzył naród wybrany, ale nie wszyscy uważali za bliźnich obcych, pogan i Samarytan. Prawne teksty mówiące o miłości bliźniego wyjaśniali w ten sposób, że nie dotyczy ona obcych, cudzoziemców, Samarytan.
Samarytanie to grupa etniczno-religijna żyjąca na terenie Palestyny, która powstała po zniszczeniu przez króla Asyrii królestwa Izraela (721 p.n.e.) poprzez przemieszanie się ludności żydowskiej z okolic miasta Samaria z kolonistami asyryjskimi osadzonymi przez zwycięskiego władcę. Żydzi uważali ich za heretyków i mieszańców, niegodnych miana Hebrajczyka. Odtrąceni i nie dopuszczani do wspólnego kultu, Samarytanie utworzyli w IV w. p.n.e. odrębną gminę i wybudowali w IV w. p.n.e. na górze Gerazim swoją świątynię. Byli prześladowani. Żydzi utrzymywali stosunki handlowe z poganami, jednak z Samarytanami nie chcieli mieć nic wspólnego.
Pewien człowiek podczas wędrówki między Jeruzalem a Jerychem został napadnięty przez zbójców. Droga, którą podążał leżała na pustkowiu i była niebezpieczna. Napastnicy odarli podróżnego ze wszystkiego, porzucając go nagiego i rannego. Drogą, przy której leżał ranny przechodził kapłan – „widział leżącego i minął go”. Kolejny przechodzień – lewita, także sługa Świątyni i przedstawiciel kultu nie okazał także zainteresowania ofierze napadu i skierował się w stronę domu (ich postępowanie można tłumaczyć nakazem zachowania czystości rytualnej).

Trzecim człowiekiem na drodze do Jerycha był Samarytanin. Gdy ujrzał rannego „wzruszył się głęboko” pochyla się nad nim i z prymitywnej apteczki podróżnej wydobywa wino do dezynfekcji i środek kojący - oliwę, opatruje nimi otwarte rany biedaka, przewiązuje je drąc na bandaż swoje ubranie, zsiada z muła i wsadza nań poranionego („na wpół umarłego”), sam zaś podtrzymując go idzie pieszo. Gdy dociera do najbliższej gospody zostaje wraz z nieszczęśnikiem razem, by opatrywać jego rany i pielęgnować go. Rano musi wyruszyć w dalszą drogę, więc płaci za opiekę gospodarzowi dwa denary, prosząc, by zajął się chorym. Obiecuje ponadto, że jeśli trzeba będzie dopłacić coś za opiekę, uczyni to wracając. Jezus pyta się uczonego w Piśmie, który z trzech podróżników okazał się „bliźnim”, na co słyszy odpowiedź: „Ten, który mu okazał miłosierdzie”. Chrystus nakazał więc: „Idź i ty czyń podobnie”.
Interpretacja „Przypowieści o miłosiernym Samarytaninie” nie nastręcza problemów. Widzimy w niej ludzi pozornie uświęconych i przekonanych o swej czystości, jednak pozbawionych prostych odruchów ludzkich, a przede wszystkim miłosierdzia. Dobrotliwym okazuje się Samarytanin, który, mimo uprzedzeń do Żydów, nie waha się przyjść z pomocą. Nie dba o własną wygodę, ubranie, a także pieniądze. Najważniejszy jest dla niego człowiek. Jezus podkreśla, że bliźnim jest każdy człowiek, bez względu na pochodzenie, rasę, narodowość i każdemu należy się szacunek i troska. Okazać się może, że w przyszłości ten, kogo nienawidziliśmy pierwszy poda nam rękę świadcząc o bezinteresowności i człowieczeństwie.

Przypowieść składa się z dwóch części. W pierwszej słuchamy historii napadu na podróżnika i uratowania go przed niechybną śmiercią przez Samarytanina. Drugą stanowi konkluzja: miłość i miłosierdzie nie znają granic. Jezus zaproponował Żydom jako model życia postępowanie Samarytanina. Jeżeli weźmiemy pod uwagę konflikt między Żydami a Samarytanami oraz pogardę, a nawet nienawiść, jaką pierwsi okazywali drugim, wtedy dostrzeżemy, że propozycja Chrystusa była szokująca. Wzorem postępowania został lekceważony i pogardzany Samarytanin. Jezus nie miał nigdy uprzedzeń, o czym świadczy m.in. to, że rozmawiał z Samarytanką przy Studni Jakuba u stóp Garizim i przyjął gościnę Samarytan.

Zobacz inne artykuły:

Inne
Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie - analiza i interpretacja
Przypowieść o synu marnotrawnym - analiza i interpretacja
Apokalipsa św. Jana – streszczenie i opracowanie
Hymn o miłości św. Pawła – analiza i interpretacja
Pieśń nad Pieśniami – analiza i interpretacja
Księga Koheleta – streszczenie i opracowanie
Księga Hioba – streszczenie i opracowanie
Opis stworzenia świata i człowieka według Księgi Rodzaju
Podział ksiąg biblijnych
Języki Biblii i przekłady
Gatunki literackie w Biblii
Bohaterowie Nowego Testamentu
Bohaterowie Starego Testamentu
Symbolika biblijna
Stylizacja biblijna
Biblia jako dzieło kulturotwórcze
Zwroty frazeologiczne w Biblii
Bibliografia do Biblii
Nawiązania do Biblii w literaturze
Przypowieść jako gatunek literacki
Ewangelia jako gatunek literacki
Psalm jako gatunek literacki



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies