Faust


Autor: Johann Wolfgang Goethe.

Tytuł: Faust.

Data pierwszego wydania: część pierwsza dzieła Goethego została wydana w 1808 roku, natomiast część II – w 1832 roku.

Epoka literacka: romantyzm.

Rodzaj literacki: dramat.

Gatunek literacki: dramat romantyczny.

Czas akcji: akcja I części Fausta rozpoczyna się w przeddzień Świąt Wielkiej Nocy i obejmuje kilka lub kilkadziesiąt lat. Akcja II części dramatu obejmuje 3000 lat. Rozpoczyna się w średniowiecznych Niemczech, następnie przenosi się do czasów antycznych i kończy ponownie w średniowieczu.

Miejsce akcji: akcja I części Fausta rozgrywa się w średniowiecznych Niemczech. Miejscem akcji II części dramatu są najpierw średniowieczne Niemcy, następnie antyczna Grecja i ponownie średniowieczne Niemcy.

Bohaterowie: Faust, Mefistofeles, Małgorzata, Helena Trojańska, Cesarz.

Struktura dzieła: Faust rozpoczyna się Posłaniem – krótką dedykacją autora do przyjaciół z młodości, w której wspomina minione lata, osoby i pierwszą miłość. Posłanie ma charakter duchowego przeniesienia się w dawne czasy, co staje się natchnieniem dla poety, który akceptuje w nim romantyczną pochwałę młodości. Następnie jest Prolog na scenie, będący dyskusją Dyrektora teatru, Komika i Poety o cechach nowej sztuki i roli artysty. Goethe zestawia tu trzy koncepcje poezji: oświeceniową, romantyczną i ludyczną. Kolejną sceną jest Prolog w niebie, gdzie dochodzi do właściwego zawiązania akcji – Mefistofeles zakłada się z Bogiem o duszę Fausta. Część pierwsza podzielona została na dwadzieścia trzy sceny, rozgrywające się w różnych miejscach i w różnym czasie. Akcja rozpoczyna się w pracowni Fausta, gdzie uczony zastanawia się nad swoim życiem, próbuje wywołać duchy, które umożliwiłyby mu poznanie wiedzy tajemnej, niedostępnej dla zwykłego śmiertelnika, co kończy się niepowodzeniem. Po zawarciu paktu z Mefistofelesem bohater przenosi się w różne miejsca, zostaje odmłodzony przez wiedźmę i uwodzi piękną Małgorzatę. Uczestniczy również w Nocy Walpurgi. Część pierwsza dzieła kończy się w chwili, kiedy Faust musi opuścić więzienie, w którym przetrzymywana jest jego ukochana, skazana na śmierć za zamordowanie dziecka. Część druga Fausta składa się z pięciu aktów. Akt pierwszy, złożony z sześciu scen, obejmuje wydarzenia od chwili, w której główny bohater odzyskuje wewnętrzny spokój po śmierci Małgorzaty do wywołania przez Mefistofelesa na żądanie cesarza Heleny Trojańskiej i Parysa. Akt drugi – siedem scen – przenosi akcję do dawnej pracowni Fausta i kończy się wydarzeniami z klasycznej Nocy Walpurgi. Akt trzeci - trzy sceny – obejmuje zdarzenia od uwolnienia Heleny Trojańskiej z rąk jej męża, Menelaosa, do utraty przez Fausta ukochanej Heleny i syna. Akt czwarty – trzy sceny – rozgrywa się w średniowiecznych Niemczech, gdzie Faust i Mefistofeles pomagają cesarzowi wygrać walkę z antycesarzem i kończy się nadaniem nadmorskiej prowincji mędrcowi. Akt piąty – siedem scen – rozpoczyna się w chacie Baucis i Filemona i kończy się przeniesieniem duszy Fausta do nieba.

Wymowa ideowa: Goethe w swoim dramacie poruszył istotne dla człowieka zagadnienia ludzkiej egzystencji i poszukiwania sensu życia. W pierwszej części dramatu pisarz ukazał głównego bohatera, mędrca, który posiadł ogromną wiedzę. Faust zdaje sobie sprawę z tego, że pomimo wieloletniej nauki i pracy wiele rzeczy pozostaje poza zasięgiem jego możliwości. Jego pragnieniem jest poznanie tego, co jest niedosięgłe dla zwykłego śmiertelnika. Zawiera pakt z diabłem, który umożliwia mu zaspokajanie egoistycznych pragnień. Doktor poznaje radość życia i miłość. Druga część dzieła ukazuje wewnętrzną metamorfozę bohatera, który uświadamia sobie, że celem życia ludzkiego nie jest zaspokajanie własnym potrzeb, lecz poświęcenie się dla dobra ludzkości. Tematem utworu jest człowiek i jego odwieczne pragnienia i tęsknoty, co nadaje Faustowi wymowę uniwersalną i ponadczasową.

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies