Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Faust

Geneza „Fausta”

Autor: Dorota Blednicka

Pracę nad II częścią Fausta rozpoczął pisarz w roku 1825 i kontynuował ją przez sześć lat. Plan tej części powstał jednakże znacznie wcześniej, a kilka scen napisał poeta w czasach swej przyjaźni z Schillerem. Najwcześniej, w roku 1825, powstał akt V, którego ogólna koncepcja narodziła się w umyśle Goethego już około roku 1800. O pierwszych scenach tego aktu pisarz wspominał w rozmowie z Eckermannem 2 maja 1831 roku: „Koncepcja tych scen… ma już ponad trzydzieści lat. Były one dla mnie tak ważne, że nie przestałem się nimi interesować, ale tak trudne do wykonania, że się tego obawiałem.”. Praca nad V aktem dramatu została ukończona dopiero w 1831 roku, a ostatnie poprawki nanosił Goethe w ciągu ostatnich lat życia. Scena z Filemonem i Baucis powstała na pół roku przed śmiercią poety. W 1825 roku rozpoczął on również pisanie III aktu II części Fausta, które zakończył dwa lata później. Ta część dramatu ukazała się na Wielkanoc roku 1827 jako czwarty tom Ausgabe letzter Hand i nosiła tytuł „Helena”. Fantasmagoria klasyczno-romantyczna. Intermezzo do „Fausta”. W następnych latach Goethe pisał akt I i II, na końcu przystąpił do pracy nad aktem IV, który ukończył w 1831 roku. 17 lutego 1831 roku pisarz donosił w liści do Eckermanna: „Faust nie chce mnie od siebie puścić i codziennie wymyślam i wynajduję coś nowego, aby do niego dodać. Kazałem dziś cały rękopis drugiej części zeszyć w kajet, aby mieć go przed oczyma jako coś namacalnego. Miejsce brakującego czwartego aktu wypełniłem czystym papierem i nie ulega wątpliwości, że to, co już skończone, kusi i wabi, aby wykończyć to, co jest jeszcze do zrobienia. Takie ściśle zewnętrzne rzeczy są często ważniejsze niżby się mogło wydawać i należy sobie w pracy umysłowej pomagać najrozmaitszymi sposobami.”. Pracę nad całością II części dramatu zakończył poeta 22 lipca 1831 roku, na co wskazuje notatka w jego pamiętniku. Następnie zapieczętował rękopis i zalecił, aby ta część Fausta została opublikowana dopiero po jego śmierci.
W założeniach Goethego Faust miał być jego testamentem. Pisarz miał świadomość, że społeczeństwo niemieckie nie dojrzało w pełni do tego, aby zrozumieć dzieło operujące przede wszystkim językiem symbolicznym. Swój utwór adresował do czytelników przyszłości. Na krótko przed śmiercią poeta złamał pieczęcie, by jeszcze raz poddać dzieło krytycznej lekturze.

II część Fausta powstała w tak zwanym okresie restauracji Metternichowskiej, kiedy w Niemczech zaczynał stopniowo kształtować się kapitalizm. Pisarz wykorzystał w dramacie pewne doświadczenia rewolucji lipcowej z 1830 roku. W odróżnieniu od części I akcja dzieła rozgrywa się w różnych epokach rozwoju ludzkości, a poeta stara się odnaleźć odpowiedź na pytanie o miejsce człowieka w świecie i rozważa, jak człowiek ma postępować i do jakich stosunków społecznych powinien dążyć. W akcie I i IV Goethe poruszył problematykę społeczeństwa feudalnego, natomiast w akcie V ukazał społeczeństwo, które nosi znamiona wczesnego kapitalizmu i kończy go wizją nowego, lepszego społeczeństwa. Akty II i III skupiają się głównie na sztuce i jej funkcjach oraz założeniach estetycznych.

Faust w swej strukturze okazał się przedsięwzięciem niezwykle bogatym w problematyce i dziełem wybitnym na tle literatury niemieckiej. Główny bohater utworu stał się reprezentantem prawdziwego człowieczeństwa: prowadził walkę o prawdę, o szczęście własne i ludzkości. Dramat nie zyskał rozgłosu w czasach, kiedy został po raz pierwszy opublikowany. Faust. Fragment nie zdobył uznania czytelników. Dopiero publikacja całości I części utworu została lepiej przyjęta przez opinię publiczną. Druga część historii doktora Fausta spotkała się z ogólnym potępieniem. Wyznawcy filozofii oświecenia zarzucili Goethemu mistycyzm, romantycy – gloryfikację „naukowego zarozumialstwa”. Kościół katolicki uznał dramat za bluźnierczy i amoralny, a protestanci skrytykowali pisarza za materializm. Z kolei twórcy Młodych Niemiec potępili reakcyjność II części utworu. Późniejsze pokolenia doceniły dzieło za artyzm i oryginalność oraz uniwersalizm poruszanej w dramacie problematyki. Faust został zaliczony do najwybitniejszych dzieł Johanna Wolfganga Goethego.

strona:    1    2  

Szybki test:

Prawdziwy Johann Faust żył:
a) w latach 1470-1510
b) w latach 1480-1540
c) w latach 1480-1520
d) w latach 1460-1540
Rozwiązanie

W założeniach Goethego Faust miał być:
a) największym dziełem literatury europejskiej
b) autobiografią
c) testamentem
d) ostrzeżeniem dla potomnych
Rozwiązanie

Najwcześniej powstały:
a) rozmowa Mefistofelesa z uczniem
b) pierwszy monolog Fausta
c) wszystkie odpowiedzi są poprawne
d) rozmowa Fausta z Wagnerem
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Faust” – streszczenie szczegółowe
Geneza „Fausta”
Johann Wolfgang Goethe – biografia
Czas i miejsce akcji „Fausta”
Problematyka i uniwersalizm dzieła Goethego
Główne wątki w „Fauście”
Faust jako bohater romantyczny
„Faust” jako dramat romantyczny. Kompozycja
Symbole w „Fauście”
Plan wydarzeń „Fausta”
Johann Wolfgang Goethe – kalendarium życia i twórczości
Sztuka i zadania artysty – trzy koncepcje poezji w „Fauście”
„Faust” – najważniejsze cytaty
Bibliografia




Bohaterowie
Faust – charakterystyka bohatera
Mefistofeles - charakterystyka bohatera
Małgorzata - charakterystyka bohaterki



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies