JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Faust
Johann Caspar Goethe marzyÅ‚, aby syn studiowaÅ‚ prawo, lecz poeta zamierzaÅ‚ skupić siÄ™ na karierze akademickiej. We wrzeÅ›niu 1765 roku Goethe wyjechaÅ‚ do Lipska, by podobnie jak ojciec, podjąć studia prawnicze. Natychmiast rzuciÅ‚ siÄ™ w wir życia towarzyskiego. ZamieszkaÅ‚ niedaleko rynku, przy którym mieÅ›ciÅ‚a siÄ™ sÅ‚ynna „Piwnica Auerbacha”. DziÄ™ki listom polecajÄ…cym życie prywatne pisarza ukÅ‚adaÅ‚o siÄ™ doskonale. Wkrótce zajÄ™cia uniwersyteckie rozczarowaÅ‚y go, znudzony wysÅ‚uchiwaÅ‚ wykÅ‚adów, z których materiaÅ‚ poznaÅ‚ wczeÅ›niej, w domu rodzinnym. Po kilku miesiÄ…cach pobytu w Lipsku zaczÄ…Å‚ tÄ™sknić za domem i pocieszenie odnajdowaÅ‚ w poezji. Do miasta przyjechali dawni znajomi Goethego, z którymi zaczÄ…Å‚ odwiedzać gospodÄ™, należącÄ… do Schönkopfa. Tam wÅ‚aÅ›nie poznaÅ‚ córkÄ™ wÅ‚aÅ›ciciela, AnnÄ™ KatarzynÄ™, którÄ… nazywaÅ‚ zdrobniale Annchen lub Annette. MÅ‚odzieniec zakochaÅ‚ siÄ™ w niej, a dziewczyna odwzajemniaÅ‚a jego uczucia. Ich zwiÄ…zek trwaÅ‚ od koÅ„ca kwietnia 1766 roku do wiosny 1768. Starsza o trzy lata Anna Katarzyna przez ten czas znosiÅ‚a liczne sceny zazdroÅ›ci. W koÅ„cu oboje uznali, że nie mogÄ… wzajemnie siÄ™ wiÄ…zać i rozstali siÄ™ w przyjaźni, korespondujÄ…c ze sobÄ… jeszcze przez wiele lat. Przez okres studiów pobieraÅ‚ lekcje rysunku i malarstwa u dyrektora Akademii Sztuk PiÄ™knych, Friedricha Oesera, dziÄ™ki któremu poznaÅ‚ sztukÄ™ antycznÄ…. Ostatnie miesiÄ…ce pobytu w Lipsku Goethe poÅ›wiÄ™ciÅ‚ na wÅ‚asnÄ… pracÄ™ literackÄ…. RozpoczÄ…Å‚ tu karierÄ™ poety, wydajÄ…c w 1767 roku zbiór wierszy Annette, dedykowany ukochanej. Z tego okresu pochodzÄ… również anakreontyki: „PiÄ™kna noc”, „Zmienność” i „Radość”, trzy „Ody do przyjaciela”, poÅ›wiÄ™cone Behrischowi, scenka pasterska „Kaprys zakochanego”.
Pobyt poety w Lipsku zakoÅ„czyÅ‚ siÄ™ nieoczekiwanie. W lecie 1768 roku Goethe zachorowaÅ‚ i przez wiele dni walczyÅ‚ ze Å›mierciÄ…. 26 sierpnia tegoż roku odwiedziÅ‚ po raz ostatni rodzinÄ™ Schönkopfów, a nastÄ™pnego dnia wrÄ™czyÅ‚ córce Oeserów, Fryderyce, rÄ™kopis dziesiÄ™ciu wierszy, z których siedem ukazaÅ‚o siÄ™ anonimowo w roku 1770 jako Nowe pieÅ›ni z melodiami. W dniu swoich dziewiÄ™tnastych urodzin wyruszyÅ‚ w podróż powrotnÄ… do Frankfurtu. Schorowany, wróciÅ‚ do rodziców i przez ojca zostaÅ‚ przyjÄ™ty dość oschle. Nieustanne awantury miÄ™dzy KorneliÄ… a ojcem spowodowaÅ‚y u poety gÅ‚Ä™bokÄ… depresjÄ™. W grudniu stan jego zdrowia pogorszyÅ‚ siÄ™ tak bardzo, że rodzina obawiaÅ‚a siÄ™ o jego życie. Do koÅ„ca marca 1769 roku wiÄ™kszość czasu spÄ™dzaÅ‚ w łóżku. Tygodnie choroby wykorzystaÅ‚ na rozmyÅ›lania o sensie ludzkiej egzystencji. Jego powierniczkÄ… staÅ‚a siÄ™ panna von Klettenberg, przyjaciółka matki pisarza. StudiowaÅ‚ HistoriÄ™ koÅ›cioÅ‚a i kacerzy Gottfrieda Arnolda, pod wpÅ‚ywem której opracowaÅ‚ wÅ‚asnÄ… kosmologiÄ™, której idea opieraÅ‚a siÄ™ na zasadzie, że każda walka przeciwieÅ„stw jest źródÅ‚em wszelkiej twórczoÅ›ci, a nawet powstania życia. CzytaÅ‚ również dzieÅ‚a Paracelsusa, zainteresowaÅ‚ siÄ™ kabalistykÄ… i alchemiÄ…, opracowywaÅ‚ lekarstwa, które miaÅ‚y mu pomóc w bolesnych dolegliwoÅ›ciach. Na poczÄ…tku roku 1769 ukoÅ„czyÅ‚ pracÄ™ nad jednoaktowÄ… komediÄ… Współwinni, którÄ… nastÄ™pnie przerobiÅ‚ na trzyaktowÄ… sztukÄ™. W 1787 roku utwór, po kilku przeróbkach, zostaÅ‚ wÅ‚Ä…czony do zbiorowego wydania dzieÅ‚ pisarza.
W półtora roku po powrocie do Frankfurtu Goethe odzyskaÅ‚ dawne siÅ‚y i zaczÄ…Å‚ rozważać możliwość ukoÅ„czenia studiów prawniczych. Ojciec, zadowolony z jego decyzji, zaproponowaÅ‚, aby pisarz rozpoczÄ…Å‚ naukÄ™ w Strasburgu. Johann Wolfgang Goethe – biografia
Autor: Dorota BlednickaJohann Caspar Goethe marzyÅ‚, aby syn studiowaÅ‚ prawo, lecz poeta zamierzaÅ‚ skupić siÄ™ na karierze akademickiej. We wrzeÅ›niu 1765 roku Goethe wyjechaÅ‚ do Lipska, by podobnie jak ojciec, podjąć studia prawnicze. Natychmiast rzuciÅ‚ siÄ™ w wir życia towarzyskiego. ZamieszkaÅ‚ niedaleko rynku, przy którym mieÅ›ciÅ‚a siÄ™ sÅ‚ynna „Piwnica Auerbacha”. DziÄ™ki listom polecajÄ…cym życie prywatne pisarza ukÅ‚adaÅ‚o siÄ™ doskonale. Wkrótce zajÄ™cia uniwersyteckie rozczarowaÅ‚y go, znudzony wysÅ‚uchiwaÅ‚ wykÅ‚adów, z których materiaÅ‚ poznaÅ‚ wczeÅ›niej, w domu rodzinnym. Po kilku miesiÄ…cach pobytu w Lipsku zaczÄ…Å‚ tÄ™sknić za domem i pocieszenie odnajdowaÅ‚ w poezji. Do miasta przyjechali dawni znajomi Goethego, z którymi zaczÄ…Å‚ odwiedzać gospodÄ™, należącÄ… do Schönkopfa. Tam wÅ‚aÅ›nie poznaÅ‚ córkÄ™ wÅ‚aÅ›ciciela, AnnÄ™ KatarzynÄ™, którÄ… nazywaÅ‚ zdrobniale Annchen lub Annette. MÅ‚odzieniec zakochaÅ‚ siÄ™ w niej, a dziewczyna odwzajemniaÅ‚a jego uczucia. Ich zwiÄ…zek trwaÅ‚ od koÅ„ca kwietnia 1766 roku do wiosny 1768. Starsza o trzy lata Anna Katarzyna przez ten czas znosiÅ‚a liczne sceny zazdroÅ›ci. W koÅ„cu oboje uznali, że nie mogÄ… wzajemnie siÄ™ wiÄ…zać i rozstali siÄ™ w przyjaźni, korespondujÄ…c ze sobÄ… jeszcze przez wiele lat. Przez okres studiów pobieraÅ‚ lekcje rysunku i malarstwa u dyrektora Akademii Sztuk PiÄ™knych, Friedricha Oesera, dziÄ™ki któremu poznaÅ‚ sztukÄ™ antycznÄ…. Ostatnie miesiÄ…ce pobytu w Lipsku Goethe poÅ›wiÄ™ciÅ‚ na wÅ‚asnÄ… pracÄ™ literackÄ…. RozpoczÄ…Å‚ tu karierÄ™ poety, wydajÄ…c w 1767 roku zbiór wierszy Annette, dedykowany ukochanej. Z tego okresu pochodzÄ… również anakreontyki: „PiÄ™kna noc”, „Zmienność” i „Radość”, trzy „Ody do przyjaciela”, poÅ›wiÄ™cone Behrischowi, scenka pasterska „Kaprys zakochanego”.
Pobyt poety w Lipsku zakoÅ„czyÅ‚ siÄ™ nieoczekiwanie. W lecie 1768 roku Goethe zachorowaÅ‚ i przez wiele dni walczyÅ‚ ze Å›mierciÄ…. 26 sierpnia tegoż roku odwiedziÅ‚ po raz ostatni rodzinÄ™ Schönkopfów, a nastÄ™pnego dnia wrÄ™czyÅ‚ córce Oeserów, Fryderyce, rÄ™kopis dziesiÄ™ciu wierszy, z których siedem ukazaÅ‚o siÄ™ anonimowo w roku 1770 jako Nowe pieÅ›ni z melodiami. W dniu swoich dziewiÄ™tnastych urodzin wyruszyÅ‚ w podróż powrotnÄ… do Frankfurtu. Schorowany, wróciÅ‚ do rodziców i przez ojca zostaÅ‚ przyjÄ™ty dość oschle. Nieustanne awantury miÄ™dzy KorneliÄ… a ojcem spowodowaÅ‚y u poety gÅ‚Ä™bokÄ… depresjÄ™. W grudniu stan jego zdrowia pogorszyÅ‚ siÄ™ tak bardzo, że rodzina obawiaÅ‚a siÄ™ o jego życie. Do koÅ„ca marca 1769 roku wiÄ™kszość czasu spÄ™dzaÅ‚ w łóżku. Tygodnie choroby wykorzystaÅ‚ na rozmyÅ›lania o sensie ludzkiej egzystencji. Jego powierniczkÄ… staÅ‚a siÄ™ panna von Klettenberg, przyjaciółka matki pisarza. StudiowaÅ‚ HistoriÄ™ koÅ›cioÅ‚a i kacerzy Gottfrieda Arnolda, pod wpÅ‚ywem której opracowaÅ‚ wÅ‚asnÄ… kosmologiÄ™, której idea opieraÅ‚a siÄ™ na zasadzie, że każda walka przeciwieÅ„stw jest źródÅ‚em wszelkiej twórczoÅ›ci, a nawet powstania życia. CzytaÅ‚ również dzieÅ‚a Paracelsusa, zainteresowaÅ‚ siÄ™ kabalistykÄ… i alchemiÄ…, opracowywaÅ‚ lekarstwa, które miaÅ‚y mu pomóc w bolesnych dolegliwoÅ›ciach. Na poczÄ…tku roku 1769 ukoÅ„czyÅ‚ pracÄ™ nad jednoaktowÄ… komediÄ… Współwinni, którÄ… nastÄ™pnie przerobiÅ‚ na trzyaktowÄ… sztukÄ™. W 1787 roku utwór, po kilku przeróbkach, zostaÅ‚ wÅ‚Ä…czony do zbiorowego wydania dzieÅ‚ pisarza.
Pod koniec marca 1770 roku poeta wyruszyÅ‚ do Strasburga, zadowolony przede wszystkim, że mógÅ‚ opuÅ›cić dom rodzinny. Na miejscu z pietyzmem dbaÅ‚ o swoje zdrowie, zaczÄ…Å‚ brzydzić siÄ™ chorobÄ… i Å›mierciÄ…. W pierwszym okresie pobytu w mieÅ›cie zaprzyjaźniÅ‚ siÄ™ z Johannem Danielem Salzmannem i razem z nim stworzyÅ‚ towarzystwo miÅ‚oÅ›ników nauki i sztuki. We wrzeÅ›niu poznaje Herdera, który wywarÅ‚ ogromny wpÅ‚yw na mÅ‚odego pisarza. Pod wpÅ‚ywem teologa Goethe szybko przestaÅ‚ interesować siÄ™ zagadnieniami mistyczno-religijnymi i powróciÅ‚ do racjonalizmu. PoglÄ…dy Herdera stanowiÅ‚y teoretycznÄ… podstawÄ™ dla poetów „Burzy i naporu”. Goethe staÅ‚ siÄ™ uczniem filozofa propagowaÅ‚ jego idee wÅ›ród przyjaciół, z którymi dyskutowaÅ‚ o nowej poetyce. W październiku 1770 roku Goethe odwiedziÅ‚ probostwo w Sasenheim, gdzie uczestniczyÅ‚ w maskaradzie, przebrany za kandydata teologii. W domu spotkaÅ‚ córkÄ™ pastora, FryderykÄ™. NastÄ™pnego dnia oÅ›wiadczyÅ‚ siÄ™ dziewczynie. Po powrocie do Strasburga, 15 października, napisaÅ‚ pierwszy list miÅ‚osny do Fryderyki, z czasem coraz częściej odwiedza narzeczonÄ…. MiÅ‚ość do dziewczyny zmusiÅ‚a poetÄ™ do poszukiwania wÅ‚aÅ›ciwych form poezji lirycznej, co zaowocowaÅ‚o powstaniem PieÅ›ni z Sesenheim. Kilka liryków z tomiku zadedykowanego córce pastora ukazaÅ‚o siÄ™ drukiem w 1775 roku. Goethe porzuciÅ‚ formÄ™ anakreontyków i skupiÅ‚ siÄ™ na wierszach, w których można byÅ‚o odnaleźć ton ludowy. Z czasem pisarz zaczyna dostrzegać, jak gÅ‚Ä™boka przepaść dzieli jego, syna patrycjusza, od wiejskiej panny. Zaczyna unikać Fryderyki, aż wreszcie pisze do niej list pożegnalny. Przeżycia, zwiÄ…zane z rozstaniem, zmieniÅ‚y usposobienie pisarza – staÅ‚ siÄ™ poważnym i czÄ™sto wyruszaÅ‚ na samotne wÄ™drówki, podczas których zaczÄ…Å‚ zapisywać sÅ‚owa i melodie dawnych pieÅ›ni ludowych. W Strasburgu pozostaÅ‚ do lipca 1771 roku. Jego praca doktorancka nie zostaÅ‚a przyjÄ™ta przez fakultet i uznano jÄ… za skandalicznÄ…. DziÄ™ki pomocy dziekana 6 sierpnia otrzymaÅ‚ licencjat praw, speÅ‚niajÄ…c w ten sposób wolÄ™ ojca.
strona: 1 2 3 4 5
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies