Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Giaur

Wpływ „Giaura” na polską literaturę romantyczną

Autor: Karolina Marl�ga

W polskiej literaturze romantycznej odnajdziemy wiele nawiązań do „Giaura”, który stał się inspiracją dla naszych poetów narodowych. Najczęściej w swoich utworach przywoływali trzy motywy z dzieła Byrona:

- tajemniczy jeździec gnający na koniu, który wykorzystał między innymi Antoni Malczewski w swej powieści poetyckiej „Maria”. Utwór otwierają słowa: „Ej! Ty na szybkim koniu, gdzie pędzisz, kozacze? (…) / Zapał jakiś rozżarza twojej twarzy śniadość (…) / I długo, i daleko słychać kopyt brzmienie”.
Ten motyw jest również obecny w „Farysie” Adama Mickiewicza, w którym czytamy o Arabie pędzącym co tchu przez pustynię: „Czarny mój rumak jak burzliwa chmura, / Gwiazda na czole jego jak jutrzenka błyska (…) / O szalony! Gdzie on goni? (…) / Daremnie grożą, daremnie! / Pędzę i podwajam razy. / Spojrzałem – aż dumne głazy / Zostały z dala ode mnie”.

- zagadkowy, tajemniczy mnich pojawia się w „Mnichu” Juliusza Słowackiego. Postać ta, tak samo jak Giaur, ciągle rozpamiętuje swą ukochaną „dziewicę arabską”, przychodzącą do niego przed śmiercią.

- dramatyczna spowiedź występuje w „Panu Tadeuszu” (ksiądz Robak) i IV części „Dziadów” (Gustaw opowiada księdzu dzieje swej miłości) Mickiewicza, w „Kordianie” Słowackiego (tytułowy bohater spowiada się przed egzekucją).

Poza tymi nawiązaniami polscy romantycy czerpali z "Giaura" inne elementy. W „Grobie Agamemnona” Juliusz Słowacki niemalże dosłownie cytuje wstęp z „Giaura”, czego dowodem jest poniższe przytoczenie podobnych fragmentów:

Byron pisze: „Niewolni – gorzej – słudzy niewolników
Zmazani całą szkaradą, co brudzi”
A Słowacki: „Zrzuć do ostatka te płachty ohydne (…)
Bo nie masz władzy przekląć – niewolnictwo”.
Tak jak Byron, tak samo polscy twórcy czerpali z kultury i egzotyki orientu („Farys” czy „Sonety krymskie” Adama Mickiewicza, „Mnich” Słowackiego), jak również przenieśli na polski grunt propagowaną przez Anglika powieść poetycką, co jest widoczne u Mickiewicza („Konrad Wallenrod”, „Grażyna”), Słowackiego („Mnich”) czy Malczewskiego („Maria”).

Zobacz inne artykuły:

Inne

„Giaur” - streszczenie szczegółowe
Giaur - charakterystyka szczegółowa
Problematyka „Giaura”
„Walka o wolność, gdy się raz zaczyna, / Z ojca krwią spada dziedzictwem na syna”, czyli byronowskie rozważania o wolności
Biografia Byrona
Wpływ „Giaura” na polską literaturę romantyczną
Pozostali bohaterowie „Giaura”
Kompozycja „Giaura”
Znaczenie tytłu utworu
Nowatorstwo twórczości Byrona
Kalendarium twórczości Byrona
Plan wydarzeń „Giaura”
O Byronie powiedzieli...
Najważniejsze cytaty
Chronologiczny plan wydarzeń „Giaura”
Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies