Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Świętoszek

Problematyka „Świętoszka”

Autor: Karolina Marl�ga

Świętoszek jest dziełem piętnującym często spotykane w siedemnastowiecznej Francji zjawiska, takie jak fałszywa, powierzchowna pobożność, obłuda czy interesowanie się życiem innych. Nie przymykał oczu na obserwowane negatywne zjawiska, przez co przysporzył sobie wielu wrogów, ludzi, którzy zajmowali się tylko przyziemnymi korzyściami. Z ust Tartuffe’a padają takie słowa:

„(…) zło naszych postępków w ich rozgłosie leży.
Zgorszenie świata – oto, co sumienie gniecie,
I wcale ten nie grzeszy, kto grzeszy w sekrecie”.

Myśl tę można porównać z mottem przewodnim Anieli Dulskiej, tytułowej bohaterki komedii Gabrieli Zapolskiej pt. „Moralność pani Dulskiej”, a mianowicie:
„(…) na to mamy cztery ściany i sufit, aby brudy swoje prać w domu i aby nikt o tym nie wiedział.”

Gdy ten główny bohater Świętoszka został pozbawiony maski fałszywej pobożności i ukazał swoje prawdziwe oblicze - doszło do konfrontacji pozorów z rzeczywistością, co stanowiło punkt kulminacyjny komedii. Orgon i Pani Pernelle do ostatniej chwili bronili się przed kolącą ich w oczy prawdą, czyli faktem, że Świętoszek okazał się oszustem. Poprzez tę konfrontację poruszony został problem łatwowierności. Takie cechy jak bezkrytycyzm i zaślepienie zostały w Świętoszku skarcone i ośmieszone. Molier pokazał, że tacy ludzie jak Orgon, czy jego matka, są pożywką dla czyhających oszustów.

Ta oświeceniowa komedia jest również satyrą na stosunki służby i jej pracodawców. Ciekawą postacią z tego punktu widzenia jest Doryna, panna respektowa (czyli służąca) Marianny. Rezolutna kobieta często wykazuje się swoim złośliwym poczuciem humoru, przez co ożywia akcję. Zachowuje się jak członkini rodziny Orgona. Jawnie przeciwstawia się Pani Pernelle, kpi z pana domu i buntuje Mariannę przeciwko niemu.

Nie znosi Tartuffe’a i jako jedyna mówi mu to wprost. Dobry humor nigdy jej nie opuszcza. Można powiedzieć, że postać ta jest ustami Moliera, wypowiada jego poglądy na zastaną, zakłamaną i obłudną rzeczywistość.

Świętoszek to zatem utwór, który nadal w XXI wieku bawi nie tylko swym humorem, lecz i poruszaną problematyka, aktualną od czasów najstarszych.

Szybki test:

„Świętoszek” jest dziełem piętnującym zjawiska, takie jak fałszywa, powierzchowna pobożność, obłuda czy interesowanie się życiem innych często spotykane w:
a) osiemnastowiecznej Francji
b) siedemnastowiecznej Anglii
c) siedemnastowiecznej Francji
d) osiemnastowiecznej Anglii
Rozwiązanie

Oświeceniowa komedia jest również satyrą na:
a) godność monarchy
b) starczą sklerozę
c) miłość po grób
d) stosunki służby i jej pracodawców
Rozwiązanie

Sceny, gdy Orgon i Pani Pernelle bronili się przed faktem, że Świętoszek okazał się oszustem przedstawiają problem:
a) łatwowierności
b) naiwności
c) wszystkie odpowiedzi są przwdziwe
d) zakłamania
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Świętoszek” - streszczenie szczegółowe Streszczenie „Świętoszka” w pigułce	Geneza, czas i miejsce akcji „Świętoszka” Problematyka „Świętoszka” Struktura „Świętoszka” Komizm i humor w „Świętoszku” Motywy literackie w „Świętoszku” Plan wydarzeń „Świętoszka” Biografia Moliera Twórczość Moliera „Świętoszek” na dużym ekranie Najważniejsze cytaty „Świętoszka” Bibliografia
Bohaterowie
Charakterystyka Tartuffe`a Charakterystyka Orgona Pozostali bohaterowie „Świętoszka”

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies